تاریخ ۲۵ آبان ۱۴۰۲
در صورت آسیب‌دیدگی زانو یا آرتروز، به ویژه آرتروز، ممکن است آسیب، التهاب و درد توانایی انعطاف‌پذیری و کشش زانو را محدود کند. این مشکلات می‌توانند با گذشت زمان، تخریب شدن مفصل و بافت اطراف زانو را به دنبال داشته و انجام فعالیت‌های اساسی روزانه، حتی نشستن و دراز کشیدن را دشوار کنند. جراحی تعویض مفصل زانو یکی از راه‌حل‌های معمول برای افرادی است که زانوهایشان بسیار فرسوده شده‌اند.
تعویض مفصل زانو برای بیش از 90 درصد از افرادی که تحت این عمل جراحی قرار گرفته‌اند، تسکین درد چشمگیری را فراهم می‌کند. بیشتر این روش‌ها برای جایگزینی مفصل زانوی آسیب‌دیده در نتیجه آرتروز انجام می‌شود. تعویض کامل مفصل زانو یکی از ایمن‌ترین و موثرترین روش‌ها در زمینه ارتوپدی است.
در حین تعویض کامل مفصل زانو، جراح مقداری استخوان و غضروف را از قسمت استخوان ران و استخوان ساق پا، جایی که مفصل زانوی شما قرار دارد، جدا می‌کند. سپس ناحیه استخوان ران زانوی شما با یک ایمپلنت فلزی و ناحیه استخوان ساق پای زانوی شما با یک ایمپلنت پلاستیکی جایگزین می‌شود. این کار باعث می‌شود که هر دو استخوان سطح مفصل زانو دوباره صاف شود تا بتوانند آزادتر و بدون درد خم شوند و حرکت کنند. در بسیاری از موارد، جراح همچنین سطح زیرین زانوی شما را با یک پوشش پلاستیکی جایگزین می‌کند.
امروزه تعویض مفصل زانو مانند پروتز بی‌خطر است. تعداد کمی از افراد دچار عوارض می‌شوند. قبل از تصمیم‌گیری در مورد انجام این روش، درباره مزایا و خطرات تعویض کامل مفصل زانو با جراح خود در مورد آن صحبت کنید. همچنین ممکن است بخواهید هزینه عمل جراحی و مراقبتهای بعدی آن را نیز در نظر بگیرید و همچنین مدت زمان لازم برای بهبودی و توانبخشی را در نظر بگیرید و از محل کار خود مرخصی بگیرید. پروتز زانو برای بسیاری از افراد گزینه‌ای مناسب است، به خصوص افرادی که با درد مزمن زانو و یا عدم انجام فعالیت‌های رایج روزانه روبرو هستند. بعد از عمل جراحی و بهبودی، بسیاری از افراد قادر به شرکت در فعالیت‌های سابق خود هستند مانند پیاده‌روی، دوچرخه سواری، گلف، تنیس و شنا. از آنجا که درد ناشی از عمل جراحی از بین می‌رود و شما میتوانید مانند گذشته از زانوی خود استفاده کنید، به احتمال زیاد کیفیت زندگی شما بهبود می‌یابد.برای کسب اطلاعات بیشتر درباره پروتز زانو و یا رزرو نوبت در کلینیک ظفر میتوانید با شماره تلفن های02188951703 تماس حاصل فرمایید.
تعویض کامل مفصل زانو
تعویض کامل مفصل زانو از سه مؤلفه اصلی تشکیل شده است: اجزای استخوان ران، جزء تیبیال و اسپیسر پلاستیکی (پلی اتیلن). مدل زیر اجزای تعویض مفصل زانو را نشان می‌دهد.
چندین نوع تعویض کامل مفصل زانو وجود دارد که در دسترس جراح شماست. تصمیم در مورد نوع تعویض مفصل زانو ممکن است براساس چندین عامل باشد. این موارد شامل آناتومی خاص شما، میزان ناهنجاری زانو، پایداری رباط، کیفیت بافت‌های نرم و تجربه جراح است.
یکی از راه‌های طبقه‌بندی اجزای تعویض مفصل زانو شامل این است که آیا پلاستیک (پلی اتیلن) به طور ایمن بر روی اجزای تیبیال زیرین ثابت شده است یا اینکه اجازه چرخش بر روی جزء تیبیال را می‌دهد یا خیر. به این پروتزها به ترتیب پروتز تکیه‌گاه ثابت و پلتفرم چرخان (RP) زانو گفته می‌شوند.
از نظر تئوری مزایای این روش این امکان را برای چرخاندن پلاستیک بر روی صفحه پایه استخوانی خود فراهم می‌کند. این نوع پروتز کمک می‌کند که زانو مقدار کمی چرخش داشته باشد، حرکتی که یک زانوی طبیعی هنگام کشش کامل تجربه می‌کند. مزیت دیگر این روش این است که ممکن است فشار برشی کمتری در بالای پلاستیک وجود داشته باشد، جایی که بخش استخوان ران زانو خم می‌شود. مضرات احتمالی نیز در این نوع پروتز وجود دارد. پلتفرم چرخان زانو برای جلوگیری از دررفتگی بیشتر به رباط‌های مجاور و بافت‌های نرم وابسته است.این پلتفرم همچنین تمایل زیادی به تخریب بافت نرم دارد. بعضی اوقات، پلتفرم چرخان زانو برای بیماران جوان‌تر و فعال‌تر توصیه می‌شود. مطالعات طولانی مدت بقای مشابهی از پلتفرم چرخان زانو را نسبت به پروتزهای زانوی تکیه‌گاه ثابت نشان می‌دهد.
دسته دیگر مربوط به نحوه درمان رباط صلیبی خلفی در حین عمل است. برخی از جراحان بطور معمول رباط صلیبی خلفی را برداشته و از اجزای تثبیت شده خلفی (PS) استفاده می‌کنند. اگر رباط صلیبی خلفی در وضعیت خوبی باشد، برخی از جراحان این رباط را حفظ کرده و از اجزای نگهدارنده رباط صلیبی (CR) استفاده می‌کنند.
مزایای پروتز
هر نوع پروتزی مزایای خاص خود را دارد. پروتز پلتفرم چرخان زانو امکان احیای قابل اطمینان سینماتیک زانو، پیشرفت‌های کوچک در حرکات در مقایسه با پروتزهای تکیه‌گاه ثابت و کاهش نظری در سایش پلی‌اتیلن را دارند. پروتزهای پلتفرم چرخان بطور خاص در بیمارانی که دچار ناهنجاری شدید، و انقباض شدید در هنگام خم شدن هستند، قبلا عمل حذف کشکک زانو را انجام داده‌اند و در حال عمل جراحی ترمیمی هستند، انجام می‌شود. پروتزهای تکیه‌گاه ثابت نیاز به برداشتن استخوان کمتری دارند، احتمال ابتلا به سندرم “پاتلار کلانک” کاهش می‌یابد و عوارض احتمالی مرتبط با داشتن پلی‌اتیلن را کاهش می‌دهد.
با نگاه به تصاویر اشعه ایکس، ویژگی‌های مشخصی وجود دارد که می‌تواند برای تشخیص نوع پروتز کاشته شده در زانو (پلتفرم چرخان یا تکیه‌گاه ثابت) مفید باشد. این امر به دلیل وجود “جعبه‌ای” است که برای عملکرد صحیح پروتز پلتفرم چرخان مورد نیاز است. در نمای جانبی اشعه ایکس، تفاوت در اجزای فلزی در استخوان ران (فمور) دیده می‌شود. به مثال زیر نگاه کنید: فلش آبی به قسمت “جعبه” پروتز پلتفرم چرخلن زانو اشاره می‌کند و فلش قرمز پروتز تکیه‌گاه ثابت را نشان می‌دهد. توجه کنید که چگونه پروتز تکیه‌گاه ثابت به برداشت استخوان کمتری نیاز دارد.
نوع دیگر پروتز زانو
دسته آخر مربوط به نحوه اتصال اجزای فلزی به استخوان زیرین است. بیشتر سیستم‌های تعویض مفصل از سیمان مخصوصی به نام متیل متاکریلات برای پیوند بخش فلزی به استخوان‌ها استفاده می‌کنند. این سیمان تقریباً در 13 دقیقه (در حین عمل) تنظیم می‌شود و به بیمار اجازه می‌دهد بدون محدود کردن میزان تحمل وزن بعد از عمل راه برود. روش‌های دیگری برای ایمن‌سازی پروتز در استخوان بدون سیمان وجود دارد مانند استفاده از اتصالات “تداخل” یا محکم کردن با پیچ. استفاده از این تکنیک‌ها همچنین ممکن است باعث پیشرفت بیمار در تحمل فوری وزن شود.
علاوه بر این، بیشتر جراحان قسمت زیرین کشکک زانو را دوباره صاف خواهند کرد. این کار با یک دکمه پلاستیکی انجام می‌شود. با این حال، معمول است که جراحان مجددا سطح استخوان کشکک زانو را صاف نکنند. کمی درد قدامی زانو وجود دارد که با عدم صاف کردن مجدد کشکک زانو همراه است، اما نسبت به عوارض انجام آن خطر کمتری دارد.
انواع زانوهای بکار برده شده در پروتزهای زانو
نوع زانوی مورد استفاده در پروتز بالای زانو به میزان فعالیت بیمار، وزن بیمار، قدرت و توانایی بیمار در کنترل زانو، طول اندام باقیمانده، بودجه و ترجیح بیمار بستگی دارد.به منظور کنترل مفصل زانو در هنگام راه رفتن، از اصطکاک در زانوها استفاده می‌شود. اصطکاک میزان خم و صاف بودن زانو را در حین راه رفتن کنترل می‌کند. برخی از زانوها اصطکاک مکانیکی و برخی دیگر مقاومت هیدرولیکی دارند. زانوهای کامپیوتری نیز وجود دارند که سرعت زانو را بر اساس راه رفتن فرد کنترل می‌کند. زانوهای مکانیکی اصطکاک ثابت ایجاد می‌کنند در حالی که زانوهای هیدرولیکی و زانوهای کامپیوتری بسته به سرعت قدم زدن فرد،سرعت زانو را تغییر می‌دهند.
قفل دستی زانو
قفل دستی زانو پایدارترین زانو است که در پروتزهای زانو استفاده می‌شود. زانو در حین راه رفتن قفل شده و بیمار مکانیزم قفل را برای نشستن آزاد می‌کند. قفل دستی زانو در درجه اول برای بیمارانی انجام می‌شود که اندام باقیمانده کوتاه و یا عضلات ران ضعیفی دارند و قادر به کنترل زانو نیستند.
زانوی تک محوری با اصطکاک ثابت
زانوهای تک محوری زانوهایی هستند که آزادانه خم می‌شوند. عضو باقیمانده باید برای ثبات به کنترل عضلات خود اعتماد کند. زانوی تک محوری با اصطکاک ثابت معمولاً توسط کودکانی استفاده می‌شود که مرکز ثقل کمتری دارند و یا برای بیمارانی که کنترل عضلات بسیار خوبی دارند و با یک سرعت واحد قدم می‌زنند. اصطکاک در زانو را می‌توان با سفت کردن پیچ تنظیم کرد. برای زانوهای خارج اسکلتی، ممکن است یک باند ساخته شده از الاستیک به قسمت جلوی پروتز اضافه شود تا به زانو در لگد زدن به جلو کمک کند. این زانو بسیار بادوام بوده و نگهداری و ترمیم آن آسان است.
زانوهای تک محوره می‌توانند خارج اسکلتی (پلاستیک سخت) یا داخل اسکلتی (اجزای فلزی) باشند. در بیشتر مواقع، کنترل‌های هیدرولیک یا پنوماتیک به زانوهای تک محوری اضافه می‌شوند تا امکان پیاده‌روی با سرعت متغیر فراهم شود. همچنین ممکن است کنترل موضع برای بهبود ثبات افزوده شود.
زانوی کنترل ایستایی وزن فعال
زانوی کنترل ایستایی وزن فعال یکی از پر کاربردترین زانوها در پروتز است. این زانو یک زانوی اصطکاک ثابت تک محوری با مکانیسم ترمز است. هنگامی که وزن در حین راه رفتن روی زانو قرار می‌گیرد، مکانیسم ترمز اعمال می‌شود و زانو سفت نمی‌شود. با استفاده از این زانو، بیمار باید وزن را از روی پروتز بردارد تا زانو خم شود. فرد باید برای نشستن یا شروع مرحله نوسان راه رفتن، بار را از روی زانوی خود بردارد. به این زانو گاهی زانوی “ایمنی” گفته می‌شود.
زانوهای چند محوری
زانو چند محوری دارای یک مرکز چرخش متغیر است که باعث ثبات در تمام مراحل راه رفتن می‌شود. همچنین 4 پیوند میله‌ای به شما امکان می‌دهد که زانو در طی مرحله نوسان راه رفتن بهتر خالی شود، در واقع کوتاه کردن ساق پا و پا به پا شدن بر روی زمین آسان‌تر می‌شود. این ویژگی همچنین به زانو اجازه می‌دهد تا برای نشستن راحت‌تر خم شود و یک زانوی ایده‌آل برای قطع عضو بالای زانو است. کنترل فاز چرخش می‌تواند به صورت اصطکاک مکانیکی یا مقاومت هیدرولیکی باشد. تولید کنندگان بسیاری برای زانوهای چند محوری وجود دارد.
زانوهای هیدرولیک و پنوماتیک
زانوی (Mauch SNS (Ossur
زانوی Mauch SNS (چرخشی و ایستایی) اولین زانوی هیدرولیکی بود که کنترل نوسان و فاز ایستایی را ارائه داد. این کار باعث می‌شود تا از تلوتلو خوردن فرد جلوگیری شود یا مکانیسم ترمز از کج شدن زانو در هنگام گذاشتن وزن بر روی زانو جلوگیری کند. همچنین این ویژگی را می‌توان خاموش کرد تا هیدرولیک فقط برای مرحله نوسان استفاده شود. همچنین زانو قابلیت قفل شدن را دارد تا خم نشود. این قابلیت ممکن است زمانی استفاده شود که فرد برای مدت طولانی بایستد.
زانوی کامل (Ossur)
زانوی کامل شامل یک طرح چند محوری، کنترل ایستایی وزن فعال و هیدرولیک در یک زانو است. در حالی که وزن خود را روی پاشنه پای پروتزی خود قرار می‌دهید، خالی شدن زانو تقریبا غیرممکن است. این زانو همچنین در نسخه اصطکاک پلیمر برای کودکان و بزرگسالان نیز در دسترس است.
زانوی Medipro OP4
OP4 زانوی قفل شده پنوماتیک تک محوری با وزن فعال است. این زانو کنترل فاز نوسان پنوماتیک را در یک طرح تک محوری با ویژگی مضاعف کنترل فعال وزن ایستا را ارائه می دهد. OP4 زانوی سبکی است که می‌تواند وزن بدن را تا 220 تحمل کند.
بهبودی بعد از تعویض کامل زانو
پس از تعویض کامل زانو، باید انتظار داشته باشید که سه تا پنج روز در بیمارستان بمانید. معمولاً قبل از خارج شدن از اتاق عمل، ممکن است زانوی شما در یک دستگاه حرکتی غیرفعال قرار داده شود و کادر پزشکی نظارت بر میزان خمش (خم شدن به داخل) و کشش (صاف شدن) زانو را کنترل کنند.
شما ممکن است بلافاصله بعد از عمل درمان تحمل وزن را شروع کنید. علاوه بر این، شما میتوانید برخی از روش‌های درمانی و کار درمانی را در بیمارستان انجام دهید. در بیشتر موارد، احتمالاً قادر خواهید بود قبل از ترک بیمارستان بایستید و راه بروید، حداقل با کمک عصا یا واکر.اکثر مراحل بهبودی و توانبخشی شما پس از ترک بیمارستان و در خانه خواهد بود. برخی از افراد به مراقبت و یا کمک در منزل نیاز دارند.
پزشک شما برای ادامه توانبخشی به احتمال زیاد درمان در یک کلینیک محلی را تجویز خواهد کرد. متخصص فیزیوتراپی در این کلینیک تمریناتی را که میتوانید در خانه انجام دهید به شما پیشنهاد می‌کند.
بهبودی پس از تعویض کامل زانو در همه افراد کمی متفاوت است. اما به طور کلی 12 هفته طول می‌کشد تا روند توان بخشی کامل شود و 6 ماه تا یک سال طول می‌کشد تا بیمار دوباره به قدرت خود بازگردد. در اینجا جدول زمانی دقیقی از روند توانبخشی و بهبودی پس از تعویض کامل زانو آورده شده است.
دستورالعمل‌های تمرینات تعویض زانو
در حین بهبودی بعد از تعویض کامل زانو، متخصص فیزیوتراپی شما به احتمال زیاد دستورالعمل‌های ورزشی را به شما خواهد گفت تا ورزش و تمرینات خود را مطابق آن انجام دهید. این تمرینات به تقویت زانو و تسریع در بهبودی شما کمک خواهد کرد. بسیار مهم است که با دقت این دستورالعمل‌ها را رعایت کنید تا در مسیر بهبودی قرار بگیرید و در اسرع وقت به فعالیت‌های عادی روزانه خود برگردید.
شما ممکن است بتوانید با تقویت ناحیه اطراف زانو قبل از عمل، روند بهبودی خود را تسریع کنید. برخی از تمریناتی را که میتوانید قبل از عمل انجام دهید یاد بگیرید که ممکن است به کوتاه‌تر شدن زمان بهبودی شما کمک کند.
درد تعویض زانو
مدتی بعد از تعویض زانو درد خواهید داشت. با این حال، پزشک برای کمک به مدیریت این درد، داروهایی را برای شما تجویز می‌کند. مهم است که میزان اثربخشی داروهای خود را به پزشک اطلاع دهید. بدانید که باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشید و چه کارهایی را برای مدیریت دردی که ممکن است بعد از تعویض زانو تجربه کنید، باید انجام دهید
ماندگاری تعویض کامل زانو چقدر است؟
ماندگاری تعویض معمولی زانو بین 15 تا 20 سال طول می‌کشد. طبق گفته جراحان ارتوپدی، در حال حاضر بیش از 90 درصد از تعویض‌های مدرن کل زانو 15 سال پس از عمل به خوبی کار می‌کنند.
