پروتز (پای مصنوعی) زیر زانو: قبل و بعد از استفاده و بررسی اجزاء

پروتز (پای مصنوعی) زیر زانو: قبل و بعد از استفاده و بررسی اجزاء

انواع مختلفی از پروتزهای زیر زانو وجود دارند. نوع پروتز به ظاهر عضو باقیمانده، سطح فعالیت، شرایط بیمار و خواسته‌های او بستگی دارد. برای استفاده و طراحی پروتز زیر زانو از روش معلق کردن برای نگهداشتن پروتز روی عضو باقیمانده استفاده می‌شود. روکش مخصوص معلق کردن به روکشی گفته می‌شود که به پروتز متصل می‌شود و بر روی ران بیمار می‌لغزد و پروتز را روی عضو باقی مانده نگه می‌دارد. جنس روکش از نئوپرن، ژل و مواردی از این قبیل است. از روکش معلق کننده به عنوان روش معلق کردن اولیه یا معلق کردن ثانویه و در کنار طرح سوکت پروتز استفاده می‌شود. برخی از  انواع روکش‌ها با تکیه بر فناوری وکیوم و فشرده کردن هوا بین روکش و سوکت و عضو باقیمانده طراحی می‌‌شوند. در این حالت وکیوم در کنار روش‌های معلق کننده و نگه داشتن پروتز در جای خود کمک می‌‌کند.

قبل از استفاده از پروتز

 اگر شما برای اولین بار است که قصد دارید از پروتز زیر زانو استفاده کنید نکات متعددی وجود دارد که باید برای آماده شدن عضو و پروتز رعایت کنید. باید اطمینان حاصل کنید که پوست شما خشک و تمی‌ز است، با دقت عضو باقیمانده را به لحاظ وجود هرگونه زخم، کبودی و تاول بررسی کنید و در صورت وجود هر گونه ناهنجاری قبل از استفاده از پروتز با پزشک خود تماس بگیرید.

 طراحی و ساخت پروتز

اگرچه پروتزها به صورت انحصاری برای هر بیمار تهیه می‌شوند تا به خوبی با شرایط او مطابقت پیدا کنند عوامل متعددی وجود دارد که در بهبود و افزایش عملکرد و تناسب آنها با عضو مورد نظر تاثیر گذار هستند. این عوامل می‌توانند شامل پوشش داخلی ژل مانند، سوکت پروتز یا تناسب پوست با دستگاه وکیوم باشند. متخصص طراحی و ساخت پروتز باید کاربرد هر یک از آنها را به صورت مجزا و در کنار هم بررسی کند. مهمترین موضوعی که در ایجاد تناسب عضو باقی مانده و پروتز نقش دارد شناخت نحوه استفاده از آنها برای راحتی و حفظ تناسب است.

 بیمار باید تا چه مدت از پروتز خود استفاده کند؟

 ممکن است شروع برنامه توانبخشی و استفاده از پروتز به صورت تمام وقت برای شما دلهره آور باشد. شما باید در ساعتی که پزشک تعیین کرده است از پروتز استفاده کنید تا بافت‌های عضو مورد نظر به فشاری که به استخوان و پوست وارد می‌شود عادت کنند. مهمترین عامل در موفقیت برنامه توانبخشی این است که به طور منظم عضو باقیمانده و پوست آن ناحیه را به لحاظ وجود هرگونه ناهنجاری بررسی کنید تا از مناسب بودن قسمت داخلی پروتز و سوکت آن اطمینان حاصل کنید. نباید هر بار بیش از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه از پروتز استفاده کنید و در صورتی که با هرگونه درد یا ناراحتی مواجه شدید پروتز خود را در بیاورید. در صورتی که تناسب مورد انتظار بین پا و پروتز ایجاد شده باشد باید به طور مرتب پای خود را به لحاظ قرمز شدن پوست بررسی کنید تا بتوانید وجود تاول و زخم را به موقع تشخیص دهید. به تدریج باید زمان استفاده از پروتز را افزایش دهید تا اینکه بتوانید به صورت تمام وقت از پروتز خود استفاده کنید.

 حائز اهمیت در خصوص استفاده از پروتز

• سعی کنید در هنگام نشستن زانوی خود را به نحوی قرار دهید که زاویه ایجاد شده کمتر از ۴۵ درجه باشد.
• در صورتی که هرگونه سوالی در خصوص پروتز خود داشته باشید می‌‌توانید با پزشک خود مشورت کنید و پاسخ سوالات خود را به دست بیاورید.
• پروتز خود را با آب و صابون بشویید اما از غوطه ور کردن آن در محلول شوینده خودداری کنید.
• قبل از خوابیدن پروتز خود را در بیاورید.

 پروتز خود را بررسی کنید

 پروتز خود را به لحاظ وجود موارد زیر بررسی نمایید:

• بندهای پروتز را به لحاظ شل شدگی بررسی کنید.
• پروتز را به لحاظ شکستگی، تیزی لبه‌ها و لب پر شدن بررسی کنید.
• پروتز و لایه‌های داخلی را به لحاظ سوراخ شدگی یا آسیب دیدگی بررسی کنید.
• در صورت بروز هرگونه مشکل باید قبل از استفاده از پروتز با پزشک خود تماس بگیرید.

عضو باقیمانده را به لحاظ موارد زیر بررسی کنید

• قرمزی غیر طبیعی
• تاول یا زخم
• عدم استفاده یا محدودیت استفاده از کرم و پماد پوستی

 چهار بخش اصلی پروتز پا

پروتز پا در چهار قرن اخیر پیشرفت‌های زیادی کرده است. در گذشته از پروتز چوبی برای راه رفتن استفاده می‌شد و امروزه پروتزهای کاملا پیشرفته طراحی شده اند که به بیمار برای راه رفتن کمک می‌کنند.

 سوکت

 سوکت بخشی از پروتز است که پروتز را به عضو باقیمانده متصل می‌کند. نوع طراحی و مواد مورد استفاده بر اساس موضع مورد استفاده، زیر زانو یا بالای زانو، متفاوت است. بر اساس نحوه تغییر کردن بدن لازم است که گاهی اوقات پروتز و سوکت را عوض کرد.

 عضو

 کلمه عضو می‌تواند باعث سردرگمی ‌شما شود زیرا هم به عضو باقیمانده دلالت دارد و هم به عضوی که آسیب دیده است. اما هنگامی‌که در خصوص پروتز پا به کار می‌رود به معنای بزرگترین قسمت از پروتز است و پس از آسیب دیدگی عضو، مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در ورزشکاران مختلف می‌‌تواند به اشکال مختلف دیده شود.

 زانوها

 اگر شما از قسمت بالای زانو دچار نقص عضو شده‌اید به پروتز زانو نیاز خواهید داشت تا بتواند به شما برای راه رفتن ایجاد ظاهری طبیعی کمک کند. زانوها انواع پیشرفته و مختلفی دارند که در قسمت داخلی آنها یک کامپیوتر کوچک وجود دارد که اطلاعات لازم را در خصوص نحوه راه رفتن و محیط اطراف جمع آوری می‌کند سپس بر اساس اطلاعات به دست آمده بدن را به عکس العمل وا می‌دارد.

 پاها

 انتخاب نوع پا به سطح فعالیت جسمانی شما بستگی دارد. افرادی که پیاده روی کمی دارند استفاده از پروتز با پاشنه بالشت دار و سفت گزینه مناسبی است، افرادی که سطح فعالیت متوسط تا شدید دارند استفاده از پروتزهایی که با واکنش پویا همراه هستند بسیار سودمند می‌‌باشد. در افرادی که گاهی اوقات در شرایط محیطی نامناسب قرار می‌‌گیرند استفاده از پروتزی که دارای میکرو پردازشگر است و شبیه زانوی میکرو پردازشگر است بسیار سودمند است.

مراقبت و نگهداری از پروتز

 مراقبت و نگهداری از پروتز به افزایش طول عمر آن کمک می‌کند. سوکت، لایه داخلی و بندهای پروتز را به طور مرتب و بر اساس توصیه‌های طراح پروتز تمی‌ز کنید. لایه نرم داخلی و سوکت پروتز را با آب گرم و آب و صابون و در صورت لزوم با الکل بشویید. باید هر روز باید خود را بشویید و تمی‌ز کنید پوشش معلق کننده را بر اساس دستورات پزشک و تولید کننده پروتز تمی‌ز نمایید.

 نکات مهم و حل مشکلات

 به طور کلی دشوارترین مسئله برای فردی که از پروتز استفاده می‌کند تعمیر و اصلاح پروتزی است که در حال خراب شدن می‌باشد. استفاده از پروتز مناسب برای راحتی بیمار و آسایش او اهمیت بسیار زیادی دارد. متخصص فیزیوتراپی و ساخت و طراحی پروتز اطلاعات کاملی را در خصوص استفاده از جوراب در اختیار بیمار قرار می‌دهد و سوالات را پاسخ می‌دهد و جای هیچ گونه شک و تردیدی به را برای بیمار باقی نمی‌گذارد. در صورتی که پوشش معلق کننده سوراخ شده باشد باید آن را عوض کرد. طول عمر روکش به عواملی نظیر سطح فعالیت بیمار و نوع روکش معلق کننده بستگی دارد. سوراخ‌های موجود در روکش باعث کاهش قابلیت آن برای معلق کردن می‌‌شوند. بیمار باید نهایت دقت را برای نگهداری و مراقبت از پروتز خود به کار ببرد. در صورتی که روکش نتواند پروتز را به خوبی روی پا قرار دهد باید بیمار برای تعویض آن به متخصص طراحی و ساخت پروتز مراجعه کند.

انواع پروتز دست: انتخاب دست مصنوعی بر اساس اهداف و نیازهای متفاوت