آرتروز آرنج:درمان تخریب غشای درون مفصل آرنج با فیزیوتراپی

مفصل آرنج در مقایسه با بسیاری از مفاصل دیگر بدن کمتر دچار آسیب‌دیدگی می‌شود. شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌‌هایی که ممکن است مفصل آرنج دچار آنها شود شکستگی و دررفتگی هستند.  البته ناگفته نماند که بیشتر آسیب‌دیدگی‌های آرنج به خوبی بهبود می‌یابند.

با این وجود، گاهی ممکن است که آسیب‌دیدگی آرنج منجر به بروز مشکلاتی در زندگی فرد شود. آسیب‌دیدگی نحوه کار مفصل را به اندازه کافی تغییر می‌دهد و باعث پارگی و فرسایش بیشتری در سطح مفصل می‌شود. با گذشت زمان، مفصل دچار دژنراتیو ‌شده و موجب ایجاد درد و بروز یکسری مشکلات در فعالیت‌های روزمره در زندگی فرد می‌گردد. به این حالت آرتروز آرنج، آرتریت دژنراتیو یا آرتریت پس از تروما گفته می شود.

آرتروز و بیماری‌هایی که آرنج را تحت تاثیر قرار می‌دهند

گاهی ممکن است که درد آرنج ناشی از التهاب مفاصل و یا وجود سایر مشکلات باشد.

بسیاری از اشکال آرتروز و بیماری‌های مرتبط با آن که بر مفاصل، ماهیچه‌ها و یا استخوان‌ها تأثیر می‌گذارند،  می‌توانند باعث ایجاد مشکلاتی مانند درد، خشکی و تورم در آرنج‌ها شود. برخی از بیماری‌هایی که می‌توانند بر روی عملکرد آرنج تاثیر بگذارند و باعث ایجاد درد در این قسمت از بدن شوند عبارتند از:

استئوآرتریت 

استئوآرتریت شایع‌ترین شکل آرتروز است که بصورت یک بیماری مزمن رخ می‌دهد و از جمله علائم آن شکستگی غضروفی است که انتهای استخوانها یعنی جایی که برای تشکیل مفصل به هم می‌رسند را در خود جای می‌دهد. این شکستگی غضروف باعث می‌شود استخوان‌ها با یکدیگر اصطکاک پیدا کنند و باعث ایجاد خشکی، درد و از بین رفتن قدرت تحرکت در مفصل شود. اگر چه استئوآرتریت می‌تواند آرنج دست را تحت تأثیر خود قرار دهد اما بروز این بیماری در مفاصل تحمل کنندة وزن مانند مفاصل زانو و لگن بیشتر دیده می‌شود.  آتروز آرنج  غالبا نتیجه استفاده بیش از حد از آرنج یا آسیب‌دیدگی است.

آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی مزمن مفاصل است که وقتی سیستم ایمنی بدن - که به طور معمول از ما در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند - به اشتباه به سینوویوم یا همان غشای نازک مفاصلی حمله می‌کند. نتیجة این عمل می‌تواند آسیب‌دیدگی مفاصل، ایجاد درد، تورم، التهاب، از بین رفتن عملکرد آرنج و یا ناتوانی باشد. آرتریت روماتوئید شایع‌ترین نوع آرتروز  آرنج است. ابتلای مفاصل در آرتریت روماتوئید به شکل متقارن است به این معنا که اگر یکی از آرنج‌ها به این بیمار مبتلا شود به احتمال زیادی آرنج دیگر نیز دچار آن خواهد شد.

آرتریت جوانان

آرتریت جوانان اصطلاحی است که از آن برای توصیف آرتروز از قبل از شروع سن ۱۶سالگی به کار می‌رود. آرتریت جوانان چندین نوع مختلف دارد که از جمله مشخصه‌های آنها وجود درد، ورم و از بین رفتن بالقوه مفاصل است. آرتروز ایدیوپات جوانان معمولاً روی آرنج‌ها تأثیر می‌گذارد.

نقرس 

نقرس نوعی آرتروز است که زمانی رخ می‌دهد که اسید اوریک اضافی، نوعی ماده زاید بدن که در جریان خون گردش می‌کند، به عنوان کریستال‌های اوریات مونوسودیوم سوزنی شکل در بافت‌های بدن از جمله مفاصل رسوب کند. در بسیاری از افراد اولین علامت نقرس، درد شدید و ورم انگشت بزرگ پا است که غالبا بر اثر  تروماهایی مانند بیماری یا جراحت ایجاد می‌شود. نقرس می‌تواند در سایر مفاصل بدن از قبیل کف پاها، قوزک پا، دست‌ها، مچ دست، آرنج و زانو  نیز رخ دهد.

بیماری رسوب کریستال پیرو فسفات کلسیم دی هیدرات (شبه نقرس) 

 این بیماری مانند نقرس زمانی رخ می‌دهد که کریستال‌ها در مفاصل شکل بگیرند با این تفاوت که در بیماری نقرس کاذب یا شبه نقرس، بلور کریستالها از نمکی به نام پیروفسفات کلسیم دی هیدرات تشکیل می‌شوند. اگرچه  نقرس کاذب بیشتر در افراد مسن اتفاق می‌افتد اما گاهی ممکن است که در افراد جوان را نیز تحت تأثیر خود قرار دهد، به ویژه اگر این افراد دچار  بیماری‌های دیگری نیز باشند. از دیگر شباهات‌های بیماری شبه نقرس به بیماری نقرس می‌توان به وجود درد شدید و ورم به ویژه در شب اشاره کرد. ناگفته نماند که نقرس کاذب معمولا  در یک مفصل رخ می‌دهد. از جمله مفاصلی که احتمال ابتلای آنها به شبه نقرس زیاد است می‌توان مفصل مچ دست و شانه‌ها را نام برد.

آرتریت پسوریاتیک

آرتریت پسوریاتیک نوعی آرتروز است که همراه با پسوریازیس پوستی است. این بیماری پوستی اغلب قبل از آرتروز اتفاق می‌افتد. البته در درصد کمی از مواقع هم پیش می‌آید که آرتروز قبل از بیماری پوستی پسوریازیس ایجاد ‌شود. آرتریت پسوریاتیک می‌تواند باعث التهاب مفصل آرنج و پوسته پوسته شدن پوست روی آرنج شود.

آرتریت واکنشی 

آرتریت واکنشی نوعی آرتروز مزمن است که غالباً به دنبال عفونت دستگاه تناسلی، ادراری یا دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد. از ویژگی‌های آرتریت واکنشی می‌توان به التهاب و تورم مفاصل، چشم‌ها و ساختارهای موجود در دستگاه گوارش یا دستگاه تناسلی مانند روده، کلیه یا مثانه اشاره کرد. اگرچه مچ پا، زانوها و مفاصل پاها اغلب اولین مفاصلی هستند که تحت تأثیر آرتروز واکنشی قرار می‌گیرند اما بیشترین شیوع این بیماری در آرنج  دست اتفاق می‌افتد.

آرتروز آرنج چه علائمی به همراه دارد؟

درد و سفتی علائم اصلی آرتروز مفصلی هستند. در ابتدا، درد صرفا با انجام فعالیت به وجود می‌آید و در اکثر مواقع از شدت درد به هنگام انجام فعالیت کاسته می‌شود اما بعد از استراحت چند دقیقه‌ایی درد و سفتی مفصل دوباره افزایش می‌یابد. با تشدید این شرایط، شدت درد حتی در زمان استراحت نیز بیشتر می‌‌شود بطوری که ممکن است حتی خواب فرد را مختل کند.

از جمله علائم آرتروز آرنج می‌توان به تورم اطراف آرنج نیز اشاره کرد. در این مواقع ممکن است مفصل آرنج اشباع از مایع شده و احساس سفتی به‌ویژه بعد از استفاده کنید. هنگامی که تمام غضروف مفصلی روی سطح مفصل از بین برود ممکن است هنگام حرکت آرنج خود صدای تق تق و خش خش و یا به هم‌ خوردن استخوان را بشنوید. به این صداها صدای مفصل یا کریپتاسیون گفته می‌شود.

در نهایت استئوآرتریت بر روی قدرت حرکت آرنج تأثیر می‌گذارد. مفصل آرنج یکی از حساس‌ترین مفاصل در برابر آسیب‌دیدگی و صدمات است.  این مفصل به سرعت سفت شده و قدرت تحرک خود را از دست می‌دهد. اولین چیزی که بیشتر افراد در این خصوص متوجه می‌شوند این است که صاف کردن آرنج و بازو به طور کامل سخت و دشوار می‌شود. حتی کم کم خم کردن آن نیز با درد و سختی همراه است.

از دست دادن قدرت حرکتی آرنج منجر به ضعف و کاهش عملکرد فرد می‌گردد. حمل اشیاء سنگین در کنار بدن با آرنج‌های صاف و خم نشو بسیار دشوار است.

تشخیص آرتروز آرنج 

بیشتر مشکلات آرنج پس از معاینه ساده قابل تشخیص و درمان هستند و بعید به نظر می‌رسد که برای تشخیص آن نیاز به آزمایش خاصی باشد.

معمولا برای تشخیص آرتروز آرنج لازم است که از آرنج خود عکس بگیرید. پزشک به کمک عکس می‌تواند رشد استخوان جدید، وجود هرگونه شل شدگی استخوان یا آرتروز را مشاهده کند.

گاهی در برخی از موارد نادر نیز ممکن است که برای تشخیص دقیق‌تر نیاز به انجام سونوگرافی یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد.

در اسکن سونوگرافی دستگاه کوچکی روی پوست بدن بیمار قرار می‌گیرد. امواج صوتی تصویری از بخشی از قسمت داخلی بدن را ایجاد می‌کنند.

در اسکن MRI فرد باید در یک لوله بزرگ دراز بکشد و میدان‌های مغناطیسی و امواج رادیویی تصاویر مفصلی از قسمت داخلی بدن تولید می‌کنند.

در صورتی که فرد دچار مشکلات عصبی باشد در این شرایط ممکن است که لازم باشد از وی آزمایش هدایت عصبی گرفته شود. در این آزمایش، الکترودهای کوچکی برای تحریک عصب‌ها روی پوست بیمار قرار می‌گیرند.  این الکترودها سرعت انتقال پیام‌ها از طریق عصب را اندازه‌گیری می‌کنند.  مدت تأخیر انتقال پیام نشان از میزان فشردگی عصب دارد.

برای کاهش درد آرتروز زانو چه باید کرد؟

روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید به کمک آنها درد آرنج را کاهش دهید. برخی از این روش‌ها شامل مصرف مسکن‌ها، استفاده از کمپرس‌های گرم یا یخی، تغییر حرکات و ورزش کردن است.

تغییر در نحوة حرکت  

اولین کاری که می‌توانید برای کاهش درد آرنج انجام دهید این است که در انجام حرکات و فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد می‌شوند تغییر ایجاد کنید و یا اصلا به کل دست از آنها بکشید. می‌توان با جلوگیری از خم شدن آرنج در موقعیت‌های خاص از احتمال بروز و تشدید علائم آرتروز آرنج بکاهید.

اگر چنانچه با کار و فعالیت‌هایی سرو کار دارید که در آنها مجبورید حرکات تکراری همچون استفاده از پیچ گوشتی یا رنگ‌آمیزی انجام دهید، بهتر است در این خصوص به یک متخصص کاردرمانی مراجعه کنید. این متخصصان می‌توانند نحوه بهبود حرکات و روشهای پشتیبانی از آرنج در دوران بهبودی را به شما آموزش دهند.

گاهی ممکن است که پزشک شما را به یک متخصص کاردرمانی ارجاع دهد و یا شاید هم خودتان بخواهید بدون نیاز به ارجاع به وی مراجعه کنید. همچنین اگر در محل کارتان متخصصین مربوط به ایمنی و سلامت دارید می‌توانید از آنها نیز کمک بگیرید.

داروهای مسکن  

مصرف داروهای مسکن از جمله پاراستامول می‌تواند در  کاهش درد ناشی از آرتروز آرنج موثر باشد. شما می‌توانید هر زمان که به این داروها نیاز داشتید از آنها استفاده کنید  اما بهتر است قبل از اینکه درد آرنج تشدید شود اقدام به مصرف آنها کنید.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)گروهی از داروها هستند که می‌توانند به کاهش درد، تورم و خشکی مفصل آرنج دست کمک کنند.  یکی از رایج‌ترین این نوع داروها همان ایبوپروفن است که می‌توانید آن را از داروخانه‌ها و سوپر مارکت‌های سر کوچه نیز تهیه کنید.

اگر چنانچه پس از مصرف مسکن یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی دچار مشکلات مربوط به معده شدید باید بلافاصله مصرف آن را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید. البته در این مواقع، کرم‌ها یا ژل‌های ضد التهابی نیز وجود دارند که می‌توانید بر روی آرنج خود بمالید بدون این که مشکلاتی برای معده شما ایجاد کنند.

اسپلینت 

استفاده از اسپلینت در برخی از بیماری‌ها مانند آرنج تنیس باز می‌تواند به هنگام انجام برخی از فعالیت‌های خاصی که موجب تشدید درد می‌شود از شدت فشار روی آرنج بکاهد.  برای تهیه این اسپلینت‌ها می‌توانید به داروخانه‌ها، فروشگاه‌های لوازم ورزشی و فیزیوتراپیست‌ها مراجعه کنید. در دسترس هستند. به این اسپلینت‌ها بند اپی کوندلیت نیز گفته می‌شود. می‌توانید در خصوص موثر بودن استفاده از اسپلینت در کاهش درد آرنج، زمان و نحوه‌ی استفاده از آن به یک متخصص مراجعه کنید.

کمپرس‌های گرم یا یخی  

گذاشتن کمپرس‌های گرم یا سرد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بر روی آرنج بصورت هر چند ساعت یک بار می‌تواند درد و خشکی آرنج را کاهش دهد. بدین منظور می‌توانید از یک پد چند بار مصرف، کیسه گندم یا یک بطری آب گرم استفاده کنید. اگر بسته یخی ندارید می‌توانید از یک بسته نخود یخ زده نیز استفاده کنید.

فراموش نکنید که کمپرس گرم یا بسته یخ را مستقیماً بر روی پوست خود قرار ندهید زیرا این کار می‌تواند باعث سوخت یا تحریک پوست شود. برای این کار ابتدا باید بسته گرم یا سرد را در درون چیزی مانند حوله بپیچید. استفاده از کمپرس گرم باعث بهبود روند جریان خون در بدن می‌شود و از این طریق می‌تواند به تسکین خشکی مفصل آرنج کمک کرده و سرعت بهبودی بافت آسیب‌دیده را بیشتر کند. همچنین در تسکین درد نیز موثر است. اگر چنانچه آرنج دستتان متورم شده و یا آسیب‌دیده از کمپرس گرم استفاده نکنید چراکه این کار می‌تواند باعث بدتر شدن شرایط شود.

کمپرس سرد باعث کندتر شدن روند جریان خون به بخش آسیب‌دیده‌ی بدن شده و از این طریق به کاهش ورم آرنج کمک می‌کند. گاهی اوقات استفاده متناوب از کمپرس سرد و گرم در طول روز نیز می‌تواند بسیار موثر باشد. می‌توانید از هر دو کمپرس یا پک استفاده کنید و ببینید که کدام یک بیشتر به تسکین دردتان کمک می‌کند بیشتر از همان استفاده کنید. اگر سؤال یا نگرانی بخصوصی در این زمینه دارید می‌توانید آن را با پزشک عمومی یا داروساز در میان بگذارید.

ورزش 

برای جلوگیری از سفت شدن مفصل آرنج و ضعف عضلات بازو بهتر است بیش از چند روز استراحت نکنید. به محض  تسکین درد،  برخی از ورزش‌های ملایم و سبک را شروع کنید. انجام برخی از ورزش‌ها و حرکات ساده می‌تواند در بازگرداندن دامنه حرکتی، حفظ قدرت و برطرف کردن خشکی مفصل آرنج بسیار موثر باشد. برای شروع  از ورزش‌های سبک و راحت استفاده کنید و رفته رفته شدت و میزان آن را افزایش دهید. کاملا طبیعی است که پس از شروع ورزش احساس درد عضلانی کنید اما اگر چنانچه این درد خیلی زود برطرف نشد ورزش کردن را متوقف کنید. برای این که بدانید کدام ورزش‌ها در درمان آرتروز آرنج موثرند می‌توانید به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید.

مراجعه به پزشک جهت درمان آرتروز آرنج 

غالبا استفاده از روش‌های خود درمانی و استراحت چند روزه می‌تواند در درمان درد آرنج موثر باشد اما اگر  چنانچه دچار بیماری‌های بافت نرم مانند آرنج تنیس بازان یا آرنج گلف باز هستید حتما انجام فعالیت‌هایی که منجر به شیوع این بیماری شدند را متوقف سازید. این کار تاثیر بسیار زیادی در بهبود علائم شما دارد. همچنین اگر چنانچه مشکل شما پیچیده یا مستمر بود و با انجام این کارها برطرف نشد بایستی به پزشک مراجعه کرده و از وی کمک بگیرید.

فیزیوتراپی 

فیزیوتراپی می‌تواند در تقویت قدرت آرنج و پیشگیری از بازگشت بیماری موثر باشد. فیزیوتراپیست‌ها متخصصانی آموزش دیده‌اند که می‌توانند به افراد آسیب دیده یا مبتلا به بیماری‌های بلند مدت کمک کنند تا تبدیل به فردی فعال و مستقل شوند. فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا بتوانید از طریق ورزش دوباره انعطاف‌پذیری آرنج خود را به دست آورید. فرد بایستی حداقل یک بار در روز آرنج خود را بصورت کامل باز کند و یکسری ورزش‌های مربوط به حرکات کلی آرنج انجام دهد.  همچنین ممکن است که متخصص فیزیوتراپی به شما توصیه کند که تمرینات تقویتی عضلات دو سر و سه سر بازو را به همراه وزنه‌های سبک یا باندهای مقاومت انجام دهید.

متخصص شغل درمانی نیز می‌تواند حرکاتی را که احتمالا باعث ایجاد درد در ناحیه آرنج دست می‌شود را شناسایی کند. وی به فعالیت‌هایی که انجام آنها برای شما دشوار هستند، نگاه می‌کند و به دنبال پیداکردن راهی دیگر برای انجام آنها می‌گردد تا بتوانید مهارتهای زندگی و  امور روزمره‌ی خود را حفظ کنید.

تزریق استروئید 

در صورت درد شدید در آرنج ممکن است  که پزشک تزریق استروئید را برای شما تجویز کند.  گاهی ممکن است که تا چند ساعت بعد از تزریق استروئید نیز درد بدتر شود اما معمولاً نهایتا درد برطرف می‌شود. در بعضی مواقع تزریق استروئید می‌تواند بصورت موقتی یا کوتاه مدت بر روی علائم آرتروز آرنج تأثیر بگذارد. بسته به نوع استروئید تزریق شده ممکن است بعد از گذشت حدود شش هفته اثر آن از بین برود.

اگر چنانچه به نوعی آرتروز التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا آرتریت پسوریاتیک مبتلا هستید که روی آرنج دست شما تأثیر می‌گذارد در این صورت ممکن است که پزشک متخصص دارو را مستقیما به مفصل تزریق کند. تزریق استروئید برای بیماران مبتلا به آرنج تنیس بازان یا آرنج گلف بازان  توصیه نمی‌شود زیرا تزریق این مواد ممکن است باعث تشدید آرتروز آرنج در درازمدت شود.

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت  

 تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) روز به روز در بین بیماران مبتلا به آرنج تنیس‌باز و آرنج گلف باز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند. پلاکت‌ها سلول‌هایی در خون هستند که نقش‌های زیادی از جمله کمک به لخته شدن خون در مواقع ایجاد بریدگی را در بدن ایفاد می‌کنند.

معمولاً تزریق پی آر پی در بیمارستان و توسط متخصصان ارتوپدی صورت می‌گیرد. برای تزریق پلاسمای غنی از پلاکت ابتدا نمونه خون از بدن بیمار گرفته می‌شود. سپس تعداد پلاکت‌های این نمونه افزایش داده شده و دوباره به ناحیه دردناک بدن تزریق می‌شود. معمولا تزریق پی آر پی نسبت به تزریق استروئیدی بیشتر در درمان درد و افزایش دامنه حرکتی موثر است.

عمل جراحی برای درمان آرتروز آرنج  

در بیشتر موارد می‌توان با استفاده از روش‌های درمانی ذکر شده درد ناشی از آرتروز آرنج را درمان کرد اما در تعداد کمی از موارد لازم است که فرد تحت عمل جراحی قرار گیرد تا بتوان علائم آن را بهبود بخشید. بسته به نوع بیماری که فرد دارد انواع مختلفی از عمل جراحی برای آرنج دست وجود دارد. نمونه‌هایی از انواع جراحی برای درمان بیماری آرتروز آرنج وجود دارد که در زیر بطور کامل شرح داده شده‌اند. بیشتر این عمل‌های جراحی یک روزه انجام می‌شوند و پس از پایان عمل فرد از بیمارستان مرخص شده و می‌تواند به خانه برود. می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مزایا و مضرات عمل جراحی آرنج با پزشک و تیم جراحی بیمارستان صحبت کنید.

• اگر چنانچه خشکی مفصل آرنج ناشی از رشد استخوان‌های جدید یا کوتاه شدن بافت‌های نرم باشد در این صورت شاید لازم باشد که برای برداشتن استخوان یا از بین بردن تنش در بافت‌های کوتاه شده تحت عمل جراحی قرار گیرید. افراد باید پس از عمل جراحی به فیزیوتراپی مراجعه کنند و مدتی تحت نظر فیزیوتراپیست باشند.
• اگر درد آرنج دست ناشی از شل شدن و سستی قسمت‌هایی از استخوان باشد می‌توان با جراحی با روش سوراخ کلید آنها را حذف کرد. نوع جراحی از طریق یک برش کوچک یا سوراخ انجام شود بنابراین لازم نیست که مفصل آرنج بطور کامل باز شود. این نوع عمل با نام آرتروسکوپی نیز شناخته می‌شود.
• در صورت لزوم می‌توان تکه‌های کوچکی از استخوان را در یک عمل جراحی باز و از طریق ایجاد برش‌های بزرگتر از مفصل جدا کرد.
• اگر آرتروز آرنج ادامه زندگی روزمره را برای شما مشکل کرده باشد یا باعث ایجاد درد زیادی شود و حرکت آرنج را محدود کند در این صورت ممکن است از تعویض آرنج بعنوان یک گزینة درمانی استفاده شود.