اسکن دو بعدی بدن: نحوه انجام ،موارد استفاده و خطرات D2 اسکن

وقتی پزشکان بخواهند بدانند چه اتفاقی در بدن شما افتاده است، اغلب آنها آزمایش تصویربرداری تشخیصی را انجام می دهند. انواع مختلفی از این آزمایشات تصویربرداری وجود دارد که به پزشک کمک می کند تا تشخیص دقیقی را انجام دهد و برنامه درمانی ایده آل را انتخاب کند. هر آزمایش تصویربرداری از فناوری های مختلفی برای ایجاد تصاویر استفاده می کند که به پزشک کمک می کند تا برخی از عوارض پزشکی را تشخیص دهد. اکثر افراد حداقل یک آزمایش تصویربرداری پزشکی داشته اند. سه نوع دستگاه تصویربرداری متداول عبارتند از: اشعه ایکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) و تست های تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI). پزشک شما ممکن است یک آزمایش یا چندین آزمایش را تجویز کند.

ممکن است شما از انجام این آزمایشات نگران باشید، اما اسکن‌های تصویربرداری تشخیصی عموما بدون درد و غیر تهاجمی هستند. با این وجود، درک درست از نحوه کار هر یک از آنها و کاربردهای رایج آنها می تواند کمک رسان باشد. دانستن تفاوت‌های بین اشعه ایکس، سی تی اسکن و تست های MRI می‌تواند هنگامی که می دانید چه انتظاری از پروسه دارید، استرس تان را کمتر کند. تصاویر اشعه ایکس دو بعدی است، در حالی که تصاویر اسکن CT به صورت سه بعدی است.

اسکن دو بعدی اشعه ایکس بدن چیست؟ 

پرتوهای ایکس بیشترین تست تصویربرداری تشخیصی است و به طور گسترده‌ای در دسترس است. حتی اگر به اسکن پیشرفته بدن نیاز دارید، احتمالاً ابتدا اشعه ایکس دریافت خواهید کرد.

پرتوهای ایکس نوعی تشعشع هستند و هنگام عبور از بدن، استخوان و سایر اشیاء متراکم، اشعه را مسدود کرده و بر روی فیلم اشعه ایکس سفید رنگ به نظر می­رسند. بافت های کم چگال‌تر خاکستری به نظر می‌رسند. در حالی که قرار گرفتن در معرض تابش محدود اشعه ایکس مضرنیست، اگر باردار باشید، پزشک احتیاط ویژه‌ای خواهد کرد.

پزشک قسمتی از بدن شما را برای اسکن بین سنسور دیجیتال اشعه ایکس یا فیلم عکاسی و دستگاه اشعه ایکس قرار می‌دهد. در حالی که دستگاه تابش را به طور خلاصه از طریق بدن شما می‌فرستد، شما باید همچنان ثابت بمانید. پزشکان از اشعه ایکس برای تشخیص و ارزیابی استفاده می‌کنند.

در اینجا انواع مختلفی از مشکلات وجود دارد که با کمک X-ray قابل شناسایی هستند:

• مشکلات در قفسه سینه
• نوعی بیماری ریه مانند بیماری انسداد مزمن ریوی، فیبروز سیستیک، سرطان ریه، ذات الریه و پنوموتوراکس (هواسينگي)
• عارضه قلبی مانند نارسایی قلبی و غیره و نیز برای مشاهده اندازه و شکل آن
• برای نظارت بر پیشرفت ناحیه سینه بعد از عمل
• برای یافتن اشیاء مانند سکه یا تکه‌های کوچک فلز در ریه‌ها
• شکستگی استخوان
• عوارض دندان مانند شل شدگی دندان و آبسه دندان
• اسکولیوز (خمیدگی نامنظم ستون فقرات)
• تومورهای استخوانی و غیر سرطانی
• دیسفاژی (مشکل یا ناراحتی در بلع)
• سرطان پستان

در طی روش اشعه ایکس احتمالاً باید در چندین زاویه قرار بگیرید. اگر فقط یک اندام شکسته دارید، پزشک ممکن است بخواهد اشعه ایکس از اندام سالم را به منظور مقایسه هر دو، بگیرد. جلسات اشعه ایکس معمولاً بیش از 10 دقیقه طول نمی‌کشد. تصاویر به سرعت آماده می‌شوند. آنها معمولاً برای نمایش روی صفحه رایانه به سی دی منتقل می‌گردند و یا از فیلم اشعه ایکس ساخته می‌شوند.

در برخی شرایط، ممکن است هنگام گرفتن اشعه ایکس، رنگ ضد کنتراست به مفصل تزریق شود. این روش که به آن "آرتروگرام" نیز گفته می‌شود، به تشریح ساختار بافت نرم مفصل کمک می‌کند.

همچنین ممکن است هنگام تزریق دارو یا از بین بردن مایعات به قرارگیری سوزن در مفصل کمک کند. تصاویر از پرتوهای x ممکن است به اندازه عکس‌هایی که با روش‌های پیشرفته تولید شده اند، تفصیلی نباشد. با این حال، آنها پرکاربردترین ابزار برای ارزیابی مسئله ارتوپدی هستند و معمولاً در مطب پزشک موجوداند.

پزشکان غالباً از اسکن اشعه ایکس برای تشخیص استخوان‌های شکسته استفاده می‌کنند. با این حال، آنها بیش از حد از آن برای تشخیص انواع سرطان، ذات الریه و سایر عارضه‌های درحال پیشرفت استفاده کرده‌اند. زمان پروسه اشعه ایکس بستگی به این دارد که کدام قسمت از بدن توسط پزشک معاینه شود. با این حال، به طور کلی فقط چند دقیقه طول می‌کشد.

انواع پرتوهای ایکس 

دو نوع اصلی اشعه ایکس وجود دارد: نرم و سخت.

• اشعه ایکس نرم دارای طول موج‌هایی نسبتاً کوتاه تقریباً 10 نانومتر (نانومترها یک میلیاردم متر هستند) است. بنابراین آنها می‌توانند در طیف الکترومغناطیسی (EM) بین پرتوهای گاما و نور ماوراء بنفش (UV) قرار بگیرند.
• اشعه ایکس سخت دارای طول موج تقریبا 100 پیکومتر (پیکومترها یک تریلیونم متر هستند) است. آنها همان طیف اشعه گاما را در EM اشغال می کنند.

انواع دیگر تصاویر دو بعدی قسمت های مختلف بدن 

علوم پزشکی انواع مختلفی از اشعه X را ارایه می دهد. این موارد به شرح زیر است: -

توموگرافی کامپیوتری استاندارد 

توموگرافی کامپیوتری استاندارد یا به طور دیگری با نام توموگرافی محوری رایانه ای شناخته می شود که در بیمارستان یا مطب رادیولوژی انجام می شود. این آزمایش در به دست آوردن تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن، به طور معمول برای تشخیص سیستم گردش خون مانند اتساع عروق خونی، لخته شدن خون و بیماری عروق کرونری کمک می‌کند.

اشعه X کلیه، میزنای و مثانه 

همچنین به عنوان KUB X-Rays شناخته می‌شود، برای ارزیابی ناحیه شکم، دلایل درد شکم یا ارزیابی ارگان‌ها و ساختارهای دستگاه ادراری و یا دستگاه گوارش (GI) انجام می‌شود. اشعه ایکس KUB عملاً اولین روش تشخیصی است که برای ارزیابی دستگاه ادراری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اشعه ایکس دندان و استخوان

این پرتوهای ایکس جزئیات بالایی در مورد استخوان‌ها، دندان‌ها و بافت‌های دهان می‌دهد. این پرتوهای ایکس به دندانپزشکان این امکان را می‌دهد که به ریشه‌های دندان، وضعیت دندان در حال رشد و سلامت مناطق استخوانی نگاه کنند.

اشعه X قفسه سینه 

آزمایشی کوچک که از اشعه برای تولید تصاویر از استخوان‌ها، بافت‌ها و اندام‌های بدن استفاده می‌کند. پزشک به دلایلی مانند تنگی نفس، تب، درد در قفسه سینه و سرفه مداوم، اشعه ایکس سینه را تجویز می‌کند. این یک آزمایش سریع و مؤثر است که به تجزیه و تحلیل سلامت برخی از اعضای بدن بسیار کمک می‌کند.

اشعه ایکس ریه

این نوع از پرتونگاری با مقایسه مناطق فوقانی، میانی و تحتانی ریه‌ها برای ارزیابی ریه‌ها انجام می‌شود. عدم تقارن چگالی ریه به عنوان سفیدی غیر طبیعی (افزایش تراکم) یا سیاهی غیر طبیعی (کاهش تراکم) نشان داده شده است. هنگامی که عدم تقارن مشاهده شد، مرحله بعدی این است که تصمیم گرفته شود کدام طرف غیر طبیعی است. اگر ناحیه‌ای، متفاوت از همان طرف ریه باشد، احتمالاً این منطقه ناهنجار خواهد بود.

اشعه X شکم 

این آزمایش اشعه ایکس برای بررسی ساختارها و اندام‌های موجود در شکم، روده‌های کوچک و بزرگ، کبد و معده صورت می‌گیرد. این اولین آزمایش برای یافتن علت تهوع، درد معده، استفراغ و تورم است. آزمایش‌های دیگری مانند پیلوگرافی داخل وریدی (قلوه نگاری)، سونوگرافی و سی تی اسکن نیز برای یافتن مشکلات خاص تر انجام می‌شود.

چگونه می‌توان برای اسکن 2 بعدی آماده شد؟ 

انواع مختلف از اشعه X از مجموعه روش‌های مختلف نیز تشکیل می‌شود و مجموعه اصول و پیش نیازهای خاص خود را به همراه دارد. به عنوان مثال، برای انجام تست اشعه X باید حدود 12 ساعت چیزی نخورید. در مورد اشعه ایکس دندانپزشکی، به چنین آمادگی‌هایی لازم نیست. با این حال، برخی از اصول وجود دارد که یکسان هستند تمام پیرسینگ‌های بدن، جواهرات و سایر فلزات را قبل از اشعه X حذف کنید. در برخی موارد خاص، ممکن است از شما خواسته شود برخی داروها مانند داروهای زمان بارداری یا سایر شرایط پزشکی را قطع کنید، زیرا تابش اشعه X می‌تواند برای بدن مضر باشد.

آزمایش اسکن دو بعدی چگونه انجام می‌شود؟ 

این آزمایش توسط یک تکنسین رادیولوژی یکی از قسمت پشت و دیگری از کنار بدن انجام می‌شود. در مواقع اضطراری، یک تصویر از جلو گرفته خواهد شد. در طول تست، شما باید نفس خود را نگه دارید تا قفسه سینه‌تان کاملاً ثابت بماند. پس از اتمام آزمایش، باید صبر کنید تا رادیولوژیست تایید کند که تمام تصاویر به دست آمده است یا خیر. برخی بیمارستان‌ها تجهیزات پرتوی ایکس قابل حمل دارند. اگر آزمایش با دستگاه پرتونگاری قابل حمل انجام شده است، شما باید در موقعیت صحیح عکس برداری توسط پرستار قرار بگیرید.

خطرات 

اگر از تأثیر تابش اشعه نگران هستید، بیشتر پزشکان اظهار دارند که پرتوهای ایکس ایمن هستند. نوع پرتوهای ارسال شده به سیستم‌های داخلی بدن از نوع بی خطر است. در بعضی موارد، ماده خاصی علاوه بر امواج تابشی به بیمار تزریق می‌شود، زیرا این ترکیب در مشاهده ساختارهایی که اسکن عادی ممکن است قادر به آشکار کردن شان نباشد، کمک کند. در عین حال، توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است و همانطور که در بند فوق بیان شد، آزمایش اشعه ایکس برای خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود. این امر به این دلیل است که پرتوهای فرایند تابش برای کودک در حال رشد مضر است. که در صورت تشعشعات شدید ممکن است ناهنجاری‌هایی برای کودک در طول زندگی اش ایجاد کند. برای نتیجه گیری، انواع مختلفی از اشعه X برای تشخیص، بررسی و تجزیه و تحلیل شرایط مختلف بدن استفاده می‌شود. هر یک از این تست ها، همانطور که در بالا ذکر شد، نقش خاص خود را داشته و بسیار مؤثر و کاملاً بی‌خطر نیز هستند.

تفاوت بین اشعه ایکس و سی تی اسکن چیست؟ 

در حالی که تفاوت بین CT اسکن و اشعه ایکس اندک است، اما همین تفاوت نیز قابل توجه است. پزشکان از اشعه ایکس برای تشخیص دررفتگی و شکستگی استخوان ها و همچنین تشخیص سرطان ها و ذات الریه استفاده می‌کنند. با این وجود، سی تی اسکن نوعی از دستگاه‌های پیشرفته اشعه ایکس است که پزشکان برای تشخیص آسیب‌های اندام داخلی، با استفاده از تصاویر اشعه ایکس از ساختار و رایانه استفاده می‌کنند.

دستگاه های اشعه ایکس در بعضی موارد قادر به تشخیص مشکلات مربوط به آسیب‌های عضلانی، بافت‌های نرم یا سایر اعضای بدن نیستند، اما با استفاده از سی تی اسکن کاملاً امکان پذیر است. تصاویر اشعه ایکس دو بعدی است، در حالی که تصاویر CT اسکن به صورت سه بعدی است. دستگاه CT اسکن بر روی یک محور می چرخد و تصاویر مختلف 2D از بدن یک فرد را از زوایای مختلف می‌گیرد. سپس، رایانه تمام تصاویر مقطعی را روی صفحه خود قرار می‌دهد، در نتیجه یک تصویر سه بعدی از داخل بدن وجود دارد که وجود آسیب یا بیماری را به پزشک نشان می‌دهد.

تفاوت بین MRI و اسکن دو بعدی چیست؟

همانطور که گفته شد، اشعه ایکس شما را در معرض اشعه یونیزان قرار می‌دهد. دستگاه‌های MRI این اشعه را منتشر نمی‌کنند. اشعه ایکس بسته به آنچه پزشک به دنبال بررسی آن است، چند دقیقه طول می‌کشد اما MRI می‌تواند 30 دقیقه یا بیشتر (حداکثر تا دو ساعت) طول بکشد.

اشعه ایکس فقط به اسکن چند بیماری بدن محدود می‌شود. MRIها متنوع تر هستند و پزشکان از آنها برای معاینه بسیاری از شرایط پزشکی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، از اشعه ایکس بیشتر برای معاینه استخوان‌های شکسته استفاده می‌شود، اما همچنین می‌توانند به تشخیص بافت بیمار کمک کنند. MRI برای ارزیابی بافت‌های نرم از قبیل صدمات تاندون و رباط، تومورهای مغزی یا آسیب‌های نخاعی مناسب‌تر است.