قطع پا (آمپوتاسیون) بعلت دیابت، سرطان، تومور،عفونت و آسیب پا
هنگامی که انسداد و یا باریک شدن شریان‌هایی که خون و مواد مغذی پاهای شما را تأمین می‌کنند، رخ دهد گردش خون به پاهای شما کاهش می‌یابد. ممکن است در پاهای خود احساس درد داشته باشید به حدی که شب‌ها شما را از خواب بیدار کند، و زخم یا قسمت‌های سیاه روی انگشتان پا، یا پای خود مشاهده کنید. اگر بیماری شریانی شدید شما درمان نشود، عدم گردش خون باعث افزایش درد خواهد شد. بافت پا در اثر کمبود اکسیژن و مواد مغذی می‌میرد که منجر به عفونت و قانقاریا می‌شود. در بعضی موارد قانقاریا می‌تواند بسیار خطرناک باشد زیرا عفونت می‌تواند در بدن گسترش یابد و زندگی فرد را به خطر بیندازد.
قطع عضو همیشه آخرین راه حل است و تنها در صورتی توصیه می‌شود که جراح شما تشخیص بدهد که به هیچ وجه امکان بهبود گردش خون در پاهای شما وجود ندارد.
سطح مناسب قطع عضو به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله دلیل لزوم قطع عضو، سلامت عمومی فرد، امکان بهبودی و توانبخشی (توانبخشی) او و احتمال بهبودی زخم.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره قطع پا و یا رزرو نوبت در کلینیک ظفر میتوانید با شماره تلفن های 02188951703 تماس حاصل فرمایید.
دلایل قطع عضو در قسمت‌های مختلف پا
محل قطع عضو بستگی به میزان ضعف خونرسانی به پای شما دارد. در صورت امکان، قطع عضو زانو انجام می‌شود، زیرا در این صورت راه رفتن با اندام مصنوعی بعد از عمل آسان‌تر است. با این حال، بسیاری از افراد پس از قطع عضو بالای زانو نیز به خوبی عمل می‌کنند. محل اصلی قطع عضو دقیقاً زیر زانو، زانو، و بالای زانو است. در اینجا دلایلی وجود دارد که ممکن است شما به قطع عضو نیاز داشته باشید:
قطع عضو در صورت اختلالات گردش خون
آنچه به عنوان بیماری انسداد شریانی شناخته می‌شود، شایع‌ترین دلیل قطع پا است. گذشته از سایر بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت، آنچه به عنوان "پای سیگاری" شناخته می‌شود یک بیماری انسداد شریانی بسیار شناخته شده و شایع است. هنگامی که جریان خون مختل شود، دیگر اکسیژن به اندازه کافی به ساق پا نمی‌رسد. به عنوان یک فرد مبتلا به این عارضه، شما اغلب، به خصوص هنگام راه رفتن، احساس درد می‌کنید. پا از سایر قسمت‌های بدن سردتر است و گاهی نیز رنگ آن مایل به قرمز است. قطع عضو اندام تحتانی تنها در صورتی انجام می‌شود که گردش خون با سایر روش‌های جراحی عروقی قابل ترمیم نباشد. در صورت قطع عضو جزئی، هدف حفظ بقیه پا است.
قطع عضو در صورت سندرم پای دیابتی
سندرم پای دیابتی یکی از شایع‌ترین دلایل قطع پا است. اگرچه بیشتر افراد در سنین بالا هستند و تعداد مبتلایان به دیابت در حال افزایش است، اما تعداد قطع عضو به لطف مراقبت بهتر و امکانات جدید برای افراد آسیب‌دیده، تغییر پسیار کمی داشته است.
دیابت عموماً باعث ایجاد چندین اختلال می‌شود که متقابلا یکدیگر را تشدید می‌کنند.
- کاهش عرق باعث می‌شود پاها خشک شود و ترک بخورد.
- رسوبات قندی موجود در اعصاب باعث می‌شود افراد مبتلا احساس خود را از دست بدهند و متوجه ترک و زخم پای خود نشوند.
- دیابت به شدت روند بهبودی زخم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- هنگامی که زخم‌ها در معرض استرس قرار می‌گیرند، بزرگتر می‌شوند. در این صورت بافت ملتهب شده و از بین می‌رود.
همچنین این خطر وجود دارد که پا سریع‌تر ملتهب شود زیرا جریان خون در دیابت مختل می‌شود و سلول‌ها از بین می‌روند.
قطع عضو پس از تصادف
میزان قطع عضو پس از تصادفات، برای مثال کار و حوادث رانندگی، به طور قابل توجهی کاهش یافته است. دلایل زیادی برای این امر وجود دارد از جمله استانداردهای بهداشتی و ایمنی بالاتر. پیشرفت در زمینه‌های مراقبت‌های ویژه و جراحی به این معنی که در بسیاری موارد اعصاب، عروق، استخوان‌ها و بافت نرم اندام‌های آسیب‌دیده ترمیم می‌شوند، بنابراین قطع عضو به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می‌شود.
قطع عضو به علت تومور
قطع پا به علت سرطان نسبتاً نادر است. با این وجود، غالباً تومورهایی نزدیک به زانو یا ناحیه مفصل ران وجود دارد. حدود نیمی از قطع عضو در ناحیه لگن و پا به دلیل تومورها است. هدف قطع عضو در چنین مواردی نجات جان بیمار با جلوگیری از شیوع سلول‌های سرطانی است که ممکن است در سایر قسمت‌های بدن تأثیر بگذارد.
قطع عضو بعد از عفونت
قطع عضو به علت عفونت بسیار نادر است. استاندارد بالای ضد عفونی کنندگی در مراقبت‌های پزشکی و واکسن کزاز دلیل دیگری برای کاهش آن است. با این وجود، شما باید حتی در مورد کوچک‌ترین آسیب هوشیار باشید. علائم التهاب شامل قرمزی، تورم، تب و درد زخم است.
همچنین بررسی کنید که آیا واکسن کزاز شما هنوز موثر است یا خیر. پزشکان این واکسن را هر ده سال یا بعضی اوقات در صورت بروز زخم زودتر از ده سال توصیه می‌کنند. لطفا در هر صورت با پزشک خود تماس بگیرید.
قبل از عمل قطع عضو
معمولاً یک یا دو روز قبل از عمل بستری خواهید شد. شما توسط یکی از پرستاران پذیرفته خواهید شد. همچنین اطلاعات شخصی شما را در یادداشت‌های پرستاری خود ذکر خواهد کرد.
تعدادی آزمایش باید انجام دهید تا اطمینان حاصل شود که شما برای این عمل مناسب هستید. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر است:
- اشعه ایکس شریان‌ها (تصلب شرایین) برای تأیید محل انسداد در آن
- اشعه ایکس قفسه سینه
- آزمایش خون
- نوار قلب (ردیابی قلب)
- تست تنفس
لطفاً تمام داروهایی را که الان مصرف می کنید با خود همراه کنید.
به شما جراح مراجعه می کند که عمل شما را انجام دهد و همچنین پزشک معالجه شما را بیهوش کند. آنها تصمیم خواهند گرفت كه قطع عضو در كجا پا اتفاق می افتد. اگر در مورد عمل جراحی سؤالی دارید ، لطفاً از پزشکان سؤال کنید.
در حین عمل قطع عضو
این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود تا شما کامل به خواب بروید. از طرف دیگر، می‌توان با وارد کردن لوله‌ای از کمر بیمار داروهای بی‌حسی را به او تزریق کرد تا قسمت تحتانی بدن او بی‌حس شود (نخاع یا اپیدورال) و در این حالت بیمار بیدار می‌ماند. متخصص بیهوشی همچنین ممکن است از تزریق اپیدورال و همچنین بیهوشی عمومی برای تسکین درد بعد از عمل استفاده کند.
در حالی که شما در خواب هستید، لوله‌هایی برای تخلیه ادرار به مثانه شما وارد می‌شوند، همچنین لوله‌هایی برای اندازه‌گیری فشار خون در رگ بازو یا گردن (یا هر دو) قرار می‌گیرند و نیز لوله‌هایی برای تزریق مایعات به بدن شما متصل می‌شود.
عضو باقی‌مانده بیمار اغلب با بخیه‌ای در زیر پوست بسته می‌شود كه خودبه‌خود جذب بدن می‌شود و گاهی یك لوله كوچك برای تخلیه مایعاتی كه بعد از عمل ایجاد می‌شود، درون برش قرار داده می‌شود. ممکن است بعد از عمل یک پانسمان پلاستیکی شفاف مورد استفاده قرار گیرد تا پزشکان بتوانند عضو باقی‌مانده را بررسی کنند، اما گاهی اوقات از بانداژ یا گچ استفاده می‌شود.
بعد از عمل
معمولاً پس از به هوش آمدن یا برطرف شدن بی‌حسی، به بخش بازگشت خواهید گشت. بعضی اوقات ممکن است متخصص بیهوشی تصمیم بگیرد شما را به بخش جراحی بعد از عمل (POSU) یا واحد HDU ارسال کند تا بتواند از نزدیک وضعیت شما را کنترل کند.
تا وقتی که نتوانید به اندازه کافی بنشینید و غذا بخورید، توسط سرم مایعات به شما تزریق می‌شود. پرستاران و پزشکان سعی می‌کنند با تزریق مسکن از طریق لوله‌ای در کمر یا دستگاهی که با فشار دادن یک دکمه قادر به کنترل است، شما را از درد دور نگه دارند.
تجربه ی درد در قسمتی از پا که قطع شده است (درد فانتوم اندام) بسیار عادی است و می‌توان با کمک دارو به تسکین آن کمک کرد و به سرعت آن را از بین برد. همچنین ممکن است شما نیاز به یک انتقال خون کوچک داشته باشید.
با بهبودی، لوله‌های مختلفی که به شما وص بود برداشته می‌شوند و به تدریج حرکت می‌کنید تا جایی که حالتان به اندازه کافی مناسب برای بازگشت به خانه باشد.
قبل و بعد از عمل باید به یک فیزیوتراپیست که به شما در تنفس (برای جلوگیری از ابتلا به عفونت قفسه سینه) و همچنین به تحرک شما کمک خواهد کرد، مراجعه کنید. در ابتدا تمریناتی در رختخواب به شما داده می‌شود و سپس شما را به انتقال از تخت به صندلی تشویق می‌کنند.
اگر زخم شما بهبود یابد، فیزیوتراپیست در صورت احساس امنیت برای پوشیدن یکی پای مصنوعی موقت، تمرکز بر روی یک اندام مصنوعی موقت را شروع خواهد کرد. اگر اینگونه نباشد، نحوه استفاده از صندلی چرخدار به شما آموزش داده می‌شود.
همچنین شما یک متخصص کاردرمانی که به توانبخشی شما کمک می‌کند را ملاقات خواهید کرد. حتی اگر قصد راه رفتن دارید، هنوز هم ممکن است به طور موقت یا برای مسیرهای طولانی به یک صندلی چرخدار احتیاج داشته باشید.
قرار ملاقاتی برای شما انجام می‌شود که یک پای مصنوعی بجای اندام قطع شده برای شما قرار دهند، به گونه‌ای که وقتی لباس پوشیده‌اید مانند پای سالمتان به نظر برسد.
از دست دادن یکی از اندام‌های بدن می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد. اگر احساس می‌کنید به پشتیبانی بیشتر یا شخص دیگری برای گفتگو نیاز دارید، لطفا با پزشک خود صحبت کنید
رفتن به خانه پس از قطع عضو
برخی از تغییرات ممکن است قبل از مرخص شدن و رفتن به خانه ضروری باشد و در بعضی موارد ممکن است لازم باشد که شما به اقامتگاه‌های مختلف بروید. پس از ترک بیمارستان، باید به فیزیوتراپی ادامه دهید تا به شما در استقلال در حرکت با اندام مصنوعی یا ویلچر کمک کند.
اگر بخیه‌های شما نیاز به برداشتن دارد و این کار در بیمارستان انجام نشده است، به یک پرستار در نزدیکی محل زندگی خود مراجعه کنید تا بخیه‌ها را بکشد و زخم شما را نیز بررسی کند.
این روزها مردم خیلی خوب با پای مصنوعی راه می‌روند و شما قادر خواهید بود دوباره راه بروید به شرط آنکه انگیزه و آمادگی لازم را برای این کار داشته باشید. متخصصان فیزیوتراپی، پرستاران و پزشکان در مرکز تناسب اندام در این راه به شما کمک می‌کنند.
رانندگی: رانندگی کردن با یک قطع عضو ممکن است یا با یک اتومبیل اتوماتیک، یا با برخی از اصلاحات ویژه امکان‌پذیر باشد. حمام کردن: پس از خشک شدن زخم ممکن است بتوانید حمام کنید یا دوش بگیرید، اما احتمالاً در ابتدا به کمک نیاز خواهید داشت. برای اینکه با خیال راحت حمام کنید، به یک دستگیره یا بالابر نیز نیاز دارید.
عوارض قطع پا
به دلیل ضعف جریان خون، بهبودی زخم ها گاهی اوقات ممکن است کند پیش برود و در بسیاری از مواقع لازم ایست که در صورت بهبود نیافتن زخم، قطع عضو دیگری بالاتر از قسمت قبل انجام شود.
- زخم ممکن است آلوده شود و در این صورت به درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها نیز نیاز خواهد بود.
- درد و تیر کشیدن زخم رایج است و ممکن است به مدت چند ماه ادامه داشته باشد.
- عفونت قفسه سینه می‌تواند به دنبال این نوع جراحی، به ویژه در افراد سیگاری، رخ دهد و ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک و فیزیوتراپی وجود داشته باشد.
- مانند هر عمل دیگری، احتمال حمله قلبی یا سكته مغزی یا حتی مرگ وجود دارد.
برای کمک به خودم چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
اگر قبلاً سیگاری بوده‌اید، باید یک تلاش جدی و مصمم برای ترک سیگار انجام دهید زیرا سیگار ممکن است باعث اختلال در گردش خون در پای دیگر شما شود.
همچنین مهم است که اضافه وزن نداشته باشید زیرا این امر باعث می‌شود که حرکت با صندلی چرخدار یا پای مصنوعی دشوار شود. مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه بخورید.
مراقب کف پای خود باشید. با پوشیدن کفش مناسب، کف پای خود را تمیز و از صدمه محافظت کنید. آرتزها می‌تواند کفش مخصوصی را برای شما فراهم کنند و در صورت لزوم، متخصص پا می‌تواند ناخن‌های شما را قطع کند.
اگر مبتلا به دیابت هستید، باید فشار خون خود را کنترل کنید زیرا این امر برای توانبخشی کلی و سلامت آینده شما بسیار مهم است.
