تاریخ ۲۶ آبان ۱۴۰۲
پروتز چشم چیست؟ هزینه خرید و نحوه نگهداری چشم مصنوعی چیست؟
در مواردی که فرد یکی از چشم‌های خود را بر اثر آسیب‌دیدگی و یا بیماری‌هایی از قبیل سرطان، عفونت و یا بیماری گلوکوم از دست می‌دهد از پروتز چشم مصنوعی استفاده‌می شود تا این نقص ظاهری برطرف شود.
استفاده از پروتز چشم در مقایسه با استفاده از چشم‌بند و یا رهاکردن چشم به حال خود به مراتب بهتر است. امروزه به کمک تکنولوژی‌های پیشرفته می‌توان پروتزهای چشم مصنوعی را طوری طراحی کرد که تا حد بسیار زیادی شبیه به چشم طبیعی فرد باشد. استفاده از پروتز چشم مزایای زیادی به همراه دارد که برخی از آنها عبارتند از داشتن عملکرد مناسب صورت و برخورداری از ظاهری فیزیکی بهتر و عزت نفس بیشتر.
آناتومی چشم
- مشیمیه که رگهای خونی را حمل‌می‌کند لایه داخلی بین صلیبیه و شبکیه است.
- ملتحمه یک غشای شفاف است که روی پوست سفید (صلیبیه) قرار گرفته است.
- قرنیه یک قسمت شفاف و روشن از پوشش بیرونی چشم است که از طریق آن نور به عدسی چشم منتقل‌می‌شود.
- عنبیه قسمت رنگی چشم است و مانند دیافراگم بر روی یک دوربین عکاسی عمل‌می‌کند بطوری که در شرایطی که نور کم است بزرگ‌شده و در مواقعی که شدت نور زیاد است کوچک‌می‌شود. به خود این روزنه یا دیافراگم چشم مردمک می‌گویند.
- عدسی چشم کمک‌می‌کند تا نور بر روی شبکیه متمرکز‌شود.
- ماكولا یا همان لکه زرد چشم قسمتی كوچك در شبكيه است كه اصلی‌ترین دید یا همان دقت و تیزبینی را برای ما فراهم‌مي‌كند.
- عصب باصره پالس‌های بصری را از شبکیه چشم به مغز هدایت‌می‌کند.
- مردمک چشم همان روزنه و یا دیافراگم عنبیه است.
- شبکیه دروتی‌ترین لایه چشم است که از انتهای عصبی حساس به نور که پالس بصری را به عصب باصره هدایت‌می‌کند، ساخته‌شده است. شبکیه را می‌توان با فیلم داخل یک دوربین مقایسه‌کرد.
- صلیبیه همان سفیدی چشم است.
- زجاجیه ماده ژلهای، شفاف و بی‌رنگی است که فضای پشت عدسی چشم را پر می‌کند.
سه نوع تخلیه چشم
اویسریشن
اویسریشن یک روش جراحی است که شامل خارج کردن محتویات داخلی چشم از جمله عنبیه و قرنیه می‌باشد. این مهم است که در این روش، صلبیه چشم کاملاً تخلیه نمی‌شود، بلکه با کمک عضلات اضافی چشم در محل خود باقی می‌ماند. به طور معمول، یک ایمپلنت مداری در داخل صلیبیه قرار می‌گیرد تا قسمتی از چشم که از بین رفته است، جایگزین شود. پس از اتمام جراحی چشم، پوسته صلیبیه بر روی آن نصب می‌شود.
انوکلیشن
در این نوع از خارج‌کردن کره چشم بطور کامل خارج‌می‌شود اما به محتویات اوربیتالی آن دست زده نمی‌شود. عضلات خارجی چشم جدا شده و به طور معمول به ایمپلنت اوربیتالی و یا پیوند چربی متصل‌می‌شوند. تخلیه کره چشم می‌تواند به دلیل عواملی از قبیل تومور، عفونت، کوری دردناک و یا ترومای شدید در چشم انجام‌شود. پروتز چشم مصنوعی پس از عمل جراحی نصب‌می‌شود.
اکستینتیریشن
عبارتست از تخلیه محتویات کاسه چشم از جمله کره چشم، چربی، عضلات و سایر ساختارهای مجاور چشم. حتی پلک‌ها هم ممکن است در موارد سرطان پوست و عفونت وخیم برداشته شوند. یک پروتز همراه با بخش‌هایی از پوست صورت که از بین رفته‌اند، باید طراحی و نصب شود.
ایمپلنت‌های کره چشم
در صورت نیاز به تخلیه چشم، پزشک جراح احتمالا یک ایمپلنت کره چشم را برای جایگزینی بخشی از حجم از دست رفته در اویسریشن و انوکلیشن قرار می‌دهد. ایمپلنت کره چشم به ۴ عضله رکتوس متصل می‌شود و حرکت ایمپلنت را با چشم هماهنگ‌می‌کند. به طور معمول، هرچه دامنه تحرک ایمپلنت بهتر باشد به همان اندازه نیز تحرک پروتز چشم مصنوعی یا پوسته صلیبیه بهتر می‌شود. گزینه‌های ایمپلنت ممکن است بنا به شرایطی که نشان‌دهنده تخلیه چشم است و همچنین تجویز پزشک جراح و اهداف پس از تخلیه چشم اعمال شود.
بیشتر ایمپلنت‌ها کروی شکل هستند اما این ایمپلنت‌ها در شکل‌های دیگری نیز موجود هستند. همچنین این ایمپلنت‌ها می‌توانند در صلیبیه اهداکننده یا مواد آلودرم پوشش داده شوند.
- در زیر فهرستی از ایمپلنت‌های کره‌چشم معمولی وجود دارد:
- سیلیکون یا پلی متیل متیل متاکریلات (PMMA) کره
- میدپور یا پوریکس (پلی اتیلن متخلخل)
- چشم- بیو HA (هیدروکسی آپاتیت، مرجان)
- پیوند چربی
هر چند که انتخاب نوع ایمپلنت در تخلیه انوکلیشن و اویسریشن بسیار حائز اهمیت است اما مهم‌ترین فاکتور در تخلیه چشم تکنیک و شیوه انجام عمل جراحی است.
انواع پروتز چشم
امروزه پروتزهای چشم مصنوعی زیر موجود هستند که هر کدام از آنها برای اهداف خاصی مورد استفاده قرارمی‌گیرند.
پروتز شکل‌دهنده چشمی
پروتزهای شکل‌دهنده چشمی می‌توانند به تشکیل فورنیس‌های میکروفتالمی یا انوفتالمی کاسه چشم کمک کنند. در جراحی‌های اویسریشن و انوکلیشن، پروتزهای کانفورمر تقریبا دو هفته پس از جراحی بر روی چشم نصب می‌شوند تا فضای حفره‌ای کاسه چشم و پوسته صلیبیه را تشکیل دهند. این پروتزها می‌توانند به کاهش ورم ناشی از جراحی کمک کنند و عملکرد و کارآیی پلک‌ها را راحت کنند. هدف دیگر این پروتزها، عمل‌کردن به عنوان یک پروتز درمانی برای گسترش بافت در موارد میکرو فتالمی، آنوفتالمی یا بافت منقبض‌شده است. می‌توان از کانفورمرهای با سایزهای متوالی برای رشد بافت نرم و بافت استخوانی در مدار استفاده کرد. عملکرد پلک‌ها و طول شکاف افقی جزئ ملاحظات مهم برای استفاده از این نوع پروتزها است.
چشم مصنوعی
یک چشم پروتزی سفارشی پس از تخلیه انوکلیشن یا در موارد آنوفتالمیا نصب می‌شود. این پروتز از پلی متیل متیل متاکریلات (PMMA) با درجه پزشکی پایدار ساخته شده است.
پوسته صلیبیه
پوسته صلیبیه سفارشی بر روی کره اویسریشن نصب‌می‌شود چشم مصنوعی، کره چشم کوچک‌شده یا کره میکرو فتیلمی نصب‌می‌شود. عملکرد پوسته صلیبیه شبیه یک عملکرد پروتز چشم مصنوعی است اما اغلب به شکل یک لنز تماسی نازک شکل‌می‌گیرد.
پروتز کره چشم
پروتز اوربیتالی در موارد اکستینتیریشن، بافت انوفتالموس یا انقباضی نصب‌می‌شود زمانی که پلک‌ها با پروتز چشم مصنوعی سازگاری‌ندارند. پروتز از سیلیکون با درجه پزشکی ساخته‌شده و با پیوست‌های چسبی یا مغناطیسی متصل‌می‌شوند.
شرایط احتمالی که منجر به استفاده از پروتز چشم مصنوعی می‌شود
شرایط زیر ممکن‌است منجر به ضرورت استفاده از پروتز چشمی سفارشی یا چشم مصنوعی شود. پروتز چشم بر روی ایمپلنت اوربیتالی نصب‌می‌شود که به عضلات موجود چشم متصل است. یک پروتز سفارشی چشم که با ساخته شده با تکنیک خاص باید تقریبا همانند بافت کاسه چشم و با توجه به شکل و لبه پروتز تحرک داشته باشد.
انوکلیشن
انوکلیشن شامل تخلیه کل چشم است. ایمپلنت در کپسول روزنه‌ها (غشاء فیبروزی پوشاننده صلبیه) قرار داده می‌شود تا جایگزین حجم از دست رفته بر اثر تخلیه چشم شود. چهار عضله رکتوس بیرونی چشم جهت ایجاد تحرک به ایمپلنت وصل‌می‌شوند.
چشمان نابینا و دردناک
وضعیتی که در آن چشم هیچ تصویری از نور ندارد و درد به همراه دارد. در چنین مواردی جهت کاهش درد و پیشگیری از آسیب‌دیدگی افتالمی سیمپاتیک تخلیه انوکلیشن انجام می‌شود.
ملانوم چشمی
نوعی سرطان ناشی از سلول‌های ملانوسیت موجود در چشم است. ملانوم شایع‌ترین نوع سرطان چشم است.
رتینوپاتی دیابتی
رتینوپاتی دیابتی که علت اصلی نابینایی در بزرگسالان در کشورآمریکا است ناشی از تغییر در رگهای خونی شبکیه است. وقتی عروق خونی در شبکیه آسیب می‌بینند ممکن است باعث نشت مایع یا خون شده یا عروق غیرطبیعی روی سطح شبکیه رشدکنند. غالبا در مراحل اولیه این بیماری هیچگونه علائم یا دردی وجود ندارد.
تومورها
بسیاری از سرطان‌ها می‌توانند بر ساختارهای مختلف چشم تاثیر بگذارند. در مواردی که درمان در از بین بردن تومور ناموفق باشد معمولا نیاز به تخلیه چشم به شیوه انوکلیشن است.
تروما یا آسیب‌دیدگی
تروما که شایع‌ترین علت از دست دادن چشم است در شکل‌های مختلفی پیش می‌آید. از جمله آسیب‌دیدگی‌هایی که منجر به تخلیه چشم می‌شوند عبارتند از: پارگی کره چشم، ترومای نافذ یا سوراخ‌شدن چشم، تروما بلانت یا غیرنافذ. زمانی که احتمال ابتلا به عفونت یا درد بالا باشد معمولا بایستی چشم تحت شیوه انوکلیشن تخلیه‌شود.
پارگی کره چشم
زخم کامل ضخیم در دیواره چشم بر اثر اجسام سخت یا آسیب با نیرویی ناشی از شئ با لبه ضخیم است.
ترومای نافذ چشم
ترومای نافذ چشم عبارتست از آسیبی به چشم که باعث زخم ورودی و یا جسم خارجی داخل چشم می‌شود.
سوراخ‌شدن چشم
آسیب‌دیدگی که باعث ایجاد زخم ورودی و خروجی در چشم می‌شود، به عنوان مثال یک شئ گلوله‌ای شکل که وارد مکانی می‌شود و از مکانی دیگر خارج‌می‌شود.
کاتاراکت یا آب مروارید
وضعیتی که باعث تار‌شدن عدسی چشم شده و قدرت بینایی فرد را کاهش‌می‌دهد. درست است که آب مروارید معمولا ارتباط مستقیمی با پیری دارد اما ممک است بر اثر تروما نیز تشدید شود.
عفونت
بسیاری از انوع عفونت‌ها می‌توانند منجر به از دست دادن بینایی می‌شوند و جهت حفظ سایر اعضای بدن در برابر عفونت لازم است که چشم تخلیه شود. بیماری زونا، یوئیت، زخم قرنیه و غیره از جمله دلایل تخلیه چشم هستند.
خونریزی زجاجیه
خونریزی در حفره زجاجیه در قسمت جلوی شبکیه چشم می‌تواند بر اثر بیماری و یا آسیب‌دیدگی ایجادشود.
اندوفتالمیت
یک عفونت باکتریایی داخل در چشم است که اغلب در نتیجه آسیب‌دیدگی چشم به وجود می‌آید.
شرایط احتمالی که ممکن‌است منجر به استفاده از پوسته صلبیه شود
شرایط زیر می‌تواند منجر به ضرورت پوسته پوشش صلبیه چشم شود. پوسته صلبیه بر روی سطح اسکلرالی موجود در چشم نصب‌می‌شود. پوسته صلبیه اغلب بصورت تمام وقت پوشیده می‌شود. معمولا تحرک پوسته صلبیه بسیار خوب است اما میزان این تحرک به شکل کاسه و کره چشم و یا ایپملنت بستگی دارد.
اویسریشن
اویسریشن شامل تخلیه قسمت داخلی چشم می‌شود. در این نوع تخلیه عضلات چشم بصورت متصل به صلبیه در جای خود باقی می‌مانند لذا تحرک ایمپلنت معمولا بهتر از تخلیه انوکلیشن است. به منظور بازگردانی حجم از دست رفته از یک ایمپلنت اوربیتالی در داخل صلبیه چشم استفاده می‌شود.
کوچک‌شدن چشم، فیتیزیس بولبی،چروک‌شدن کره چشم
وضعیتی که آن کره چشم عملکرد خود را از دست داده و از لحاظ اندازه کوچک می‌شود. این شرایط ممکن است ناشی از آسیب شدید به چشم باشد.
سانحه یا آسیب‌دیدگی
تروما غالبا منجر به کوچک‌شدن یا از شکل افتادن کره چشم می‌شود اما لزوما در همه موارد نیاز به تخلیه چشم نیست. در چنین مواردی، استفاده از پوسته صلبیه مصنوعی می‌تواند راه‌حلی عالی برای راحتی و داشتن ظاهری طبیعی باشد.
جداشدگی (پارگی) پرده شبکیه
جداسازی شبکیه عروق نازک از بافت زیرین آن، اپیتلیوم رنگدانه شبکیه می‌تواند در اثر تروما و یا بدون بروز تروما رخ‌دهد.
گلوکوما
عارضه‌ای است که با افزایش فشار داخل چشم که به عصب بینایی آسیب وارد می‌کند و می‌تواند یکی از علل اصلی نابینایی در میان افراد باشد. در از برخی موارد ممکن است که گلوکوما بصورت مادرزادی در بیمار اتفاق بیفتد.
دیستروفی قرنیه
دیستروفی قرنیه نوعی بیماری چشمی است که در آن قرنیه در سطح سلولی تغییر می‌کند و منجر به از دست رفتن عملکرد طبیعی آن می‌شود. در چنین شرایطی قرنیه چشم دچار تاری و التهاب می‌شود و نهایتا بر دید و سلامت چشم فرد تأثیر می‌گذارد.
مراقبت از چشم مصنوعی
چگونگی بیرون‌آوردن و قرار دادن چشم مصنوعی در جای خود
قبل از شروع مراقبت از چشم مصنوعی خود همیشه این نکته را به یاد داشته باشید که هنگام استفاده از پروتز چشم مصنوعی حتما دستهایتان تمیز باشد. محیط اطراف خود را بررسی کنید تا مطمئن‌شوید که در صورتی که اگر بصورت اتفاقی پروتز از دستتان افتاد به آن آسیبی وارد نمی‌شود. تنها در صورتی که پروتز چشم نیاز به تمیزکردن دارد و در مواردی که پزشک توصیه‌کرده است آن را از چشمانتان درآورید. بهتر است بدانید که دستکاری بیش از حد پروتز چشم می‌تواند باعث روز حساسیت و سوزش کاسه چشم و ترواش بیش از حد مایعات چشم شود.
چگونگی تمیزکردن پروتز چشم
برای حفظ سلامت و طول عمر پروتز چشم، مراقبت منظم از آن بسیار اهمیت دارد. رسوبات پروتئینی ممکن است بر روی سطح پروتز جمع شده و اگر این رسوبات به طور منظم حذف نشوند، می‌توانند به سلامت کاسه چشم آسیب برسانند و همچنین طول عمر پروتز را کاهش دهند. بهترین روش برای مراقبت از پروتز چشم این است که هر دو تا سه هفته یکبار پروتز را درآورده و آن را به طور کامل تمیز کنید.
برای شستشوی پروتز چشم، می‌توانید با استفاده از آب گرم و نور انگشتان خود پروتز را به آرامی تمیز کنید و سپس آن را به طور کامل بشویید. سپس با استفاده از یک دستمال کاغذی نرم و لطیف، آن را خشک کنید. برخی از صابون‌های ملایم یا شامپو بچه نیز برای شستشوی پروتز چشم مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما باید به خاطر داشت که از هر نوع محلول یا مواد الکلی برای نظافت پروتز چشم استفاده نکنید زیرا ممکن است به پروتز آسیب برسانند.
استفاده از مواد روان کننده
گاهی پیش‌می‌آید که افرادی که از چشم مصنوعی استفاده می‌کنند دچار خشکی، حساسیت، سوزش و مشکل‌بودن چشمک‌زدن شوند. هوای بد، گرد و غبار، باد و باد کولر می‌توانند باعث تبخیرشدن رطوبت قسمت جلویی پروتز شوند. همچین داشتن آلرژی و تغییرات جسمانی نیز می‌تواند در خشکی پروتز چشم موثر باشد. علاوه بر همه این موارد، ابزارآلات CPAP، شنا‌کردن و مسافرت‌های هوایی نیز بر روی راحتی پروتز چشم مصنوعی تاثیرگذار هستند.
روان کننده‌های روغن سیلیکون به طور خاصی برای چشمان مصنوعی طراحی‌شده و می‌توانند اثر ماندگاری طولانی مدتی داشته باشند.
استفاده از اشک مصنوعی به همراه روغن سیلیکون می‌تواند به راحتی بیشتر بیمار کمک‌کند. می‌توانید جهت راحتی بیشتر یک قطره روغن را به همراه ۲ تا۳ قطره اشک مصنوعی استفاده‌کنید. استفاده‌ی از ژل یا روان‌کننده روغن غلظ‌تر به هنگام شب می‌تواند تسکین و راحتی بیشتری به شما بدهد. علاوه بر این موارد استفاده از قطره‌های چشم، اشک مصنوعی و یا ژلهای بدون نسخه نیز گزینه‌های خوبی هستند.
برای اعمال روان‌کننده یا قطره چشم بر روی پروتز چشم کافیست یک قطره از آن را بر روی یکی از انگشتان تمیز خود بریزید و آن را در طول پروتز بکشید، پس از آن چند بار پلک بزنید. سپس چشم خود را ببندید و به کمک یک دستمال کاغذی محصول اضافی را از روی پوست خود پاک‌کنید. این کار را هر روز صبح و عصر و یا در صورت لزوم در کل طول روز انجام‌دهید.
مراقبت از بافت
استفاده‌کنندگان از چشم مصنوعی معمولا در چشم آسیب‌دیده‌ی خود بیشتر دچار تراوش مایعات می‌شوند. داشتن آلرژی، سرماخوردگی یا عفونت‌های سینوسی ممکن‌است باعث ایجاد تراوش مایعات و بروز مشکلات بیشتری شود.در چنین مواقعی استفاده از داروهای آنتی بیوتیک یا استروئید‌ها می‌تواند به کاهش علائم کمک‌کند. به منظور جلوگیری از انقباض بافت حتما در طول درمان از پروتز چشم استفاده‌کنید و آن را بیرون نیاورید. چنانچه در مورد بافت و یا کاسه چشم خود نگران هستید و یا مشکلاتی برای شما پیش آمده‌است حتما به پزشک معالج مراجعه کنید.
عینک محافظ
به همه بیمارانی که تنها یکی از چشمانشان سالم است به شدت توصیه می‌شود که از لنزهای محافظ پلی کربنات استفاده کنند. تجویز پروتز چشم باید بین تقارن کلی صورت و ظاهر پروتز تعادل برقرارکند. باید همیشه در طول فعالیت‌های ورزشی از عینک‌های محافظ مخصوص ورزش استفاده کرد.
نکات مهم
- همیشه قبل از دست زدن به پروتز چشم ابتدا دستان خود را تمیزکنید.
- محیط اطراف خود را بررسی‌کنید تا مطمئن شوید که در صورتی که اگر بصورت اتفاقی پروتز از دستتان افتاد به آن آسیبی وارد نمی‌شود.
- دستکاری بیش از حد پروتز چشم می‌تواند باعث روز حساسیت و سوزش کاسه چشم و ترواش بیش از حد مایعات چشم شود. پروتز چشم مصنوعی را تنها در مواردی که پزشک توصیه‌کرده است از چشمانتان درآورید.
- همیشه به هنگام تمیزکردن پوست اطراف پروتز، چشمان خود را ببندید و دستمال را به سمت بینی خود بکشید. تمیزکردن پوست رو به بیرون می‌تواند منجر به بیرون‌آمدن پروتز شود.
- به هنگام حرف‌زدن با کسی چانه خود را به سمت او بگیرید. برای طبیعی‌بودن ظاهر چشمان خود را حرکت‌ندهید بلکه تنها سر و شانه‌ها را تکان‌دهید.
- چشمان مصنوعی خود را لای دستمال کاغذی نگذارید زیرا ممکن‌است که بصورت اتفاقی آن را دور بیندازید.
- برای نظافت پروتز چشم از هر نوع مواد تمیزکننده، مواد ضدعفونی‌کننده یا الکل استفاده نکنید. زیرا ممکن است که این مواد شیمیایی به پروتز و کاسه چشم آسیب برساند.
- برای از بین بردن پروتئین جمع شده از روی پلک‌ها و مژه‌ها آنها را با یک دستمال مرطوب و گرم خیس کنید.
جلا دادن پروتز چشم مصنوعی
پزشکان توصیه‌می‌کنند که هر ۶ ماه یک بار پروتز چشم را بصورت حرفه‌ای جلا دهید. جلا دادن مستمر پروتز چشم باعث راحتی و کاهش تراوش مخاطی شده و ظاهری طبیعی‌تر به پروتز می‌دهد. جلا دادن پروتز خراش‌ها، رسوبات پروتئینی و باکتری‌ها موجود را از روی سطح پروتز از بین می‌برد. در طول این جلسه درمانی، پزشک بافت‌های چشم شما را معاینه می‌کند تا از سلامت و نصب صحیح پروتز شما مطمئن‌شود.
برخی از علائمی که نشان‌دهنده‌ی نیاز به جلا دادن پروتز چشم هستند شامل موارد زیر می‌باشد:
- پلک‌های تحریک‌پذیر یا خارش‌دار
- افزایش آب ریزش یا ناراحتی چشم
- تغییر در ظاهر پروتز
تعویض پروتز چشم مصنوعی
با توجه به تغییرات بافت، جابجایی ایمپلنت، نفوذ باکتری یا فروپاشی سطح اکریلیک باید هر ۵ سال یک بار پروتز چشم تعویض‌‌شود. به علت رشد آناتومیک کودکان پروتز چشم در بین آنها باید زود به زود عوض‌شود.
برخی از علائمی که نشان‌می‌دهد پروتز چشم باید تعویض شود عبارتند از:
- افزایش آب‌ریزش
- خشکی یا ناراحتی چشم
- عفونت‌های مکرر
- افتادگی پلک‌ها
- تغییر در ظاهر پروتز
سوالات متداول
هر چند وقت باید برای چکاپ پروتز چشم به پزشک مراجعه کنیم؟
بهتر است هر 12 تا 18 ماه یک بار، سلامت چشمتان را چک کنید. این کار به پزشک کمک می‌کند تا فرسودگی و پارگی‌ها را بررسی کرده، چشمتان را به طور حرفه‌ای تمیز و پولیش کند.
بعد از یک سال یا حتی بعد از چند ماه، متوجه خواهید شد که چشمتان حتی شاید ترشح بیشتری داشته باشد، این به معنای آن است که باید برای چکاپ چشمتان زودتر به پزشک مراجعه کنید.
پروتز چشم تا چه مدت دوام دارد؟
با تمیز کردن مداوم و مراقب درست، پروتز چشمتان می‌تواند برای سال‌ها و حتی چند دهه سالم بماند.
تا چه مدت میتوانم پروتز چشم را در چشمم داشته باشم؟
پروتز چشم را، در صورتی که راحت هستید، می‌توانید برای تمام روز در چشمتان داشته باشید. فقط برای چند لحظه لازم است آن را بیرون آورید و تمیز کنید.
چطور میتوانم چشمم را با داشتن چشم مصنوعی تکان دهم؟
پزشک برای تسهیل حرکت با استفاده از بافت چشم، پروتزتان را به عضلات متصل می‌کند. این به شما کمک می‌کند چشم‌های مصنوعی خود را به صورتی طبیعی‌تر حرکت دهید، البته یک پروتز چشم همیشه همانند یک چشم طبیعی حرکت نمی‌کند.
بعد از جراحی برداشتن چشم، چه انتظاری باید داشت؟
جراحی برداشتن چشم معمولاً یک عمل سرپایی است. اغلب می‌توانید در همان روز به خانه بروید.
احساس درد در ناحیه‌ی آسیب‌دیده معمول است. در چنین مواردی مصرف داروهای بدون نسخه برای اکثر بیماران مفید است، البته پزشک ممکن است داروهای مسکنی را برایتان تجویز کند.
برای دو الی چهار هفته بعد از عمل، باید کارهایی مانند شنا کردن، ورزش، بلند کردن اجسام و سایر فعالیت‌های بدنی سخت را محدود کرد. باید از بانداژ روی چشم خود مراقبت کنید و تا زمانی که جراح این کار را توصیه می‌کند آن را ادامه دهید.
این جراحی ممکن است با خطرات و عوارض جانبی مانند افتادگی پلک، عفونت، خونریزی و زخم همراه باشد. برای مقابله با برخی از این عوارض جانبی شاید نیاز باشد که از قطره‌های مخصوص چشم استفاده کنید.
آیا ممکن است بعد از سازگار شدن پروتز چشم در جای خود، مشکل و عوارضی پیش بیاید؟
پروتز چشم جدید شما ممکن است احساس ناراحتی یا تنگی کند. همچنین ممکن است هنگام استفاده، خصوصاً در هوای سرد، مقداری ترشح داشته باشید. اگر در مکانی کار می‌کنید که گرد و غبار وجود دارد، انتظار ترشح بیشتر از حد معمولی را داشته باشید.
چه موقع چشم مصنوعی در چشم‌مان قرار خواهد گرفت؟
ممکن است شش تا ده هفته طول بکشد تا تورم کاهش یابد. سپس به تکنسین ساخت پروتز چشم (ocularist) مراجعه خواهید کرد تا پروتز چشمتان آماده کند.
این پروتز چشم، حدود سه تا چهار ماه پس از بهبودی محل چشمتان بعد از عمل جراحی برداشتن چشم (تخلیه‌ی چشم)، در سوکت چشم شما قرار خواهد گرفت.
آیا چشم مصنوعی از شیشه ساخته شده است؟
اگرچه هنوز هم بسیاری از افراد به پروتز چشم یا چشم مصنوعی، چشم شیشه‌ای (“glass” eyes) می‌گویند، امروزه این چشم‌ها در واقع اکریلیکی هستند؛ و همچنین این پروتزهای چشم گرد نیستند. در حقیقت، فقط قسمت قابل مشاهده چشم گرد می‌شود. حدود چهار تا شش هفته بعد از عمل جراحی چشم، می‌توانید به تکنسین ساخت پروتز چشم (Ocularists) مراجعه کنید تا پروتز را برای شما آماده کند. Ocularists تکنسین‌هایی هستند که چشم‌های مصنوعی را متناسب و شکل می‌دهند و عنبیه‌های رنگی و مردمک‌ها را به آنها اضافه می‌کنند. این تکنسین‌ها نه‌تنها باید با جنبه‌های فنی شکل دادن و جاگذاری پروتز چشم آشنا باشند، بلکه همچنین باید هنرمندان ماهری باشند که می‌توانند چشم‌هایی بسازند که به نظر طبیعی بیایند.
چرا چشم‌های مصنوعی را باید تعویض کرد؟
بعد از مدت زمانی، تغییراتی در شکل سوکت ایجاد می‌شود که پروتز دیگر نمی‌تواند به خوبی در جای بماند؛ بنابراین، ممکن است حالت پلک ها نسبت به چشم دیگر متفاوت شود. همچنین ممکن است حرکت پروتز چشم کاهش یابد. پروتز قدیمی ممکن است مواد مترشحه از سوکت را جذب کرده و باعث ترشح و سوزش مداوم شود.
پروتزهای چشمی “pegged (متخلخل)” یا ” integrated” چیست؟
برخی از انواع کاشت ها متخلخل هستند. این مواد امکان رشد بافت درون ایمپلنت را فراهم می‌کنند. گاهی اوقات، یک “پگ” (peg) کوچک توسط چشم پزشک در پروتز قرار می‌گیرد که می‌تواند میزان حرکت بیشتری را برای پروتز فراهم کند. امروزه این روش pegging، به خاطر عوارض بی‌شماری که می‌تواند به همراه داشته باشد، بندرت انجام می‌شود.
آیا این روند با درد همراه است؟
قطعاً نه! در حقیقت کل مراحل این پروسه بدون درد و بسیار راحت طی خواهد شد.
چگونه میتوانم راحتی چشم مصنوعی خود را افزایش دهم؟
قطرهای چشمی روان کننده (مانند اشک مصنوعی) باعث رفع خشکی و سوزش چشم می‌شود که ممکن است با داشتن پروتز چشم این مشکلات تجربه کنید. به جای اینکه چند قطره را به یکباره در به چشمتان بریزید، قطره‌ها را به آرامی با انگشت خود در سطح پروتز پخش کنید. می توانید هر چند وقت که نیاز دارید از قطره‌ها استفاده کنید.
در صورت گم کردن با شکستن پروتز چشم، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
از پروتز شکسته یا لب پر شده استفاده نکنید. این کار باعث ناراحتی خواهد شد و ممکن است به سوکت آسیب وارد کند. در صورت از گم شدن یا شکسته شدن چشم مصنوعی، توصیه می‌شود بلافاصله یا متخصص خود تماس بگیرید تا مشخص شود آیا به پروتز جدید یا ترمیم نیاز است یا خیر. برای تعبیه‌ی پروتز چشم متناسب برای بیمار بعد از برداشته شدن چشم، سوکت باید فقط برای مدت زمان کوتاهی تهی بماند.
هزینه‌ی تهیه چشم مصنوعی چقدر است؟
بسیاری از بیماران در مورد هزینه‌ی پروتز چشم سؤال می‌کنند. هزینه چشم پروتز می‌تواند بسیار متغیر باشد. اگرچه این هزینه باید با مدت زمان صرف شده در ساخت پروتز چشم مرتبط باشد. آیا متخصص ساخت پروتز چشم مصنوعی، عنبیه را به صورت دستی رنگ می‌کند، یا از تکنیک‌های دیجیتال استفاده می‌کند؟ فناوری دیجیتال می‌تواند میزان زمان صرف شده در تولید پروتز چشم را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. علاوه بر این، فناوری دیجیتال باعث افزایش کیفیت پروتز می‌شود.
یکی دیگر از عوامل تعیین هزینه پروتز چشم این است که وضعیت چشم یا سوکت موجود چگونه است؟ هزینه‌ی این درمان پیچیده در طی چند ماه و شاید انجام جراحی و مسافرت، می‌تواند متغیر باشد. با این حال، این هزینه بر اساس زمان و مواد به کار رفته بسیار متفاوت است.
