درمان نرمی غضروف کشکک زانو
نرمی غضروف کشکک زانو یا کندرومالاسی بیماری است که در آن غضروف زیر کشکک زانو نرم می شود و آسیب می بیند. این بیماری که از دسته آسیب های غضروفی زانومحسوب می شود، منجر به درد در قسمت جلوی زانو، ورم و صدای سایش در هنگام حرکت دادن زانو می شود. این بیماری در جوانان و ورزشکار شایع میباشد و در بین زنان شایعتر است. بیماری نرمی غضروف کشکک زانو عموما با سندرم pfps (درد کشککی-رانی) اشتباه گرفته می شود.
علائم
درد در جلوی زانو و پشت آن از علائم برجسته و شایع نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی است. بالا و پایین رفتن از پلهها میتواند این درد را تشدید کند و تغییر موقعیت پس از نشستن طولانی مدت میتواند باعث تشدید درد در جلوی زانو شود، به عنوان مثال، بلند شدن از صندلی پس از نشستن طولانی ممکن است دردناک باشد.
نرمی کشکک زانو میتواند باعث گیرکردن زانو شود، به این معنی که بیمار به سختی میتواند زانو را حرکت دهد یا دچار خالی کردن زانو شود (تحمل وزن بدن را ندارد و ناگهانی خم میشود). این علائم معمولاً هنگام حرکت زانو، به خصوص هنگام پایین آمدن از پله، تشدید مییابند. در بعضی موارد، علاوه بر درد، تورم نیز وجود دارد. همچنین، کندرومالاسی ممکن است با صدا دادن زانو یا احساس سایش هنگام حرکت کردن این مفصل همراه باشد. اما لازم به ذکر است که هر صدا دادنی زانو نشاندهنده آسیب غضروف نیست.
علت نرمی غضروف کشکک زانو
موارد متعددی وجود دارد که میتواند روی عملکرد صحیح یکی از زانوها یا هر دو زانو تاثیر بگذارد و باعث ایجاد زانو درد شود. نرمی غضروف زانو هنگامی اتفاق می افتد که کاسه زانو به جای اینکه روی استخوان ها بلغزد، مجاور استخوان ها سائیده می شود. این موضوع باعث به وجود آمدن پارگیهای کوچک در غضروف میشود، که منجر به التهاب شده و باعث به درد جلوی زانو میشود. از جمله علت نرمی کشکک زانو می تواند به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم تعادل عضلانی:ترکیبی از سفتی عضلانی در عضلات چهارسر و ساختارهای دیگر مثل رتیناکولوم (پرده بافتی که در طرف داخلی کشکک زانو قرار دارد) و ضعیف بودن عضله های داخل زانو می تواند وضعیت کاسه زانو در شیار کشکک را تحت تاثیر قرار دهد. کاسه زانو بجای اینکه به راحتی در مرکز شیار به بالا و پایین برود، به کناره کشیده می شود و باعثارتروز زانو و ساییدگی استخوان کشکک و آسیب دیدگی غضروف آن و در نتیجه بیماری نرمی غضرف می شود. به این بیماری، اختلال در مسیر حرکت کشکک زانو نیز گفته می شود. خوشبختانه با انجام حرکات ورزشی مناسب می توان اقدام به درمان نرمی کشکک زانو نمود.
- انطباق ضعیف کاسه زانو:وقتی کشکک در جای مناسبی قرار نداشته باشد یا کشکک خیلی بالا یا پایین باشد. بعضی از افراد با این مشکل به دنیا آمده اند، اما تا زمان نوجوانی علائم نرمی کشکک زانو مشخص نمی شود.
- استفاده بیش از حد از زانو:هر نوع فعالیتی که باعث وارد شدن فشار زیاد به مفصل زانو می شود (مانند دویدن، پریدن، پیچ خوردن) می تواند علت نرمی غضروف زانو بوده و احتمال ابتلا به نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی را افزایش دهد.
- صافی کف پا:صافی کف پا باعث تغییر در نحوه توزیع نیروها در زانو می شود و غضروف را بیشتر در معرض آسیب دیدگی ها از جمله کندرومالاسی قرار می دهد.
تشخیص نرمی غضروف کشکک زانو
پزشک معممولا برای درمان نرمی غضروف زانو با بررسی علایم بیمار و یا با انجام معاینه (بررسی حرکت کشکک زانو و فشار وارد کردن بر آن) نرمی غضروف کشکک زانو را تشخیص می دهد. تصویربرداری با اشعه ایکس معمولا کندرومالاسی را نشان نمی دهند،گاهی از ام آر ای برای تایید تشخیص نرمی کشکک زانو استفاده می شود.
درمان
درمان این بیماری شامل دارو، برنامه ورزشی مخصوص، فیزیوتراپی، کفی، زانوبند طبی مخصوص و تزریق اوزون یا prp باشد. این روش های درمانی در ادامه توضیح داده می شوند.
دارو نرمی غضروف کشکک زانو
یکی از گزینه های موثر برای درمان نرمی کشکک زانو، مصرف داروهای ضد التهابی است. این داروها باعث کاهش التهاب و درد و بهبودی بیماری می شوند. در بعضی موارد که مسکن های غیر تجویزی علائم را کاهش ندهند، داروهای قوی تری برای رفع علت نرمی غضروف زانوتجویز میشود و میزان مصرف آن کنترل می شود تا بیمار مقدار بهینه ای از دارو را مصرف نماید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای بهبود سندرم نرمی کشکک زانو بسیار مهم است و میتواند فرآیند بهبودی را تسریع کرده و نتایج بهینه را تضمین کند. در کلینیکهای تخصصی زانو درد، هدف اصلی فیزیوتراپی کاهش التهاب و درد است. فیزیوتراپیست از روشهایی مانند اولتراسوند (فراصوت) برای کاهش درد و التهاب استفاده میکند. همچنین ماساژ مخصوص برای عضلات چهارسر ران نیز موثر است. پس از برطرف شدن درد و التهاب اولیه، فیزیوتراپیست بر روی بهبود انعطافپذیری، استحکام و همترازی دور مفصل زانو تمرکز میکند.
هنگامی که زانو و عضلات لگن به اندازه کافی استحکام پیدا کردند، فیزیوتراپیست از حرکات ورزشی پیشرفته استفاده میکند که به تقویت عضلات کمک میکند. او همچنین به عنوان بخشی از برنامه درمانی، از درمانهای دستی برای متحرکسازی کاسه زانو و بهبود انعطافپذیری آن در صورت سفت بودن استفاده میکند.
برنامه ورزشی
یکی از بخش های مهم برنامه درمانی نرمی کشکک زانو استحکام عضله چهار سر ران است، زیرا این عضله نقش مهمی در حرکت کشکک زانو دارد. کشش عضله پهن خارجی (واستوس لترالیس) و استحکام عضله پهن داخلی (واستوس مدیالیس) اغلب توصیه می شود. متخصصین ما در کلینیک تخصصی زانو درد برنامه ورزشی مخصوصی را برای هر بیمار با توجه به نیازهای فردی او ارائه می کند.
اوزون درمانی
روش درمان کندرومالاسی با استفاده از تزریق ازون برای انواع مشکلات زانو مفید و موثر می باشد. این روش درمانی باعث بهبود جریان خون در بافت آسیب دیده می شود و بدین ترتیب با فراهم کرد مواد مغذی در بافت، باعث تسریع در بهبودی و رفع درد و التهاب می شود. در این روش ترکیبی از اوزون، پروکائین و ویتامین بی ۱۲ و مواد دیگر به بافت آسیب دیده زانو تزریق می شود، و باعث از بین رفتن تورم می شود و رسوبات فیبری را تحریک می کند، تا باعث شود سلول ها با استفاده از این رسوبات، بافت آسیب دیده را ترمیم کنند. تزریق ازن باید هر ۱ الی ۲ هفته یکبار تکرار شود، بیماران پس از یک الی دو جلسه درمانی به بهبودی و نتایج دلخواه (تسکین زانو درد و از بین رفتن تورم) می رسند.
تزریق PRP
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یکی از روشهای درمانی موثر در درمان نرمی کشکک زانو است. در این روش، با استفاده از خون بیمار، پلاکتهای تغلیظ شده جدا میشوند. پلاسمای غنی از پلاکت، حاوی فاکتورهای رشد است که باعث تسریع در روند بهبودی میشوند.
هدف از تزریق PRP، درمان آسیب دیدگی توسط بدن است. این روش نه تنها منجر به رفع علایم درمانی مانند درد زانو میشود، بلکه باعث بهبودی نیز میشود. تاثیر این روش به حدی است که گاهی لزوم استفاده از دارو و جراحی برای بیمار از بین میرود. این روش برای درمان درد زانو ناشی از آسیب دیدگیهای تاندون، رباط، غضروف و استخوانهای زانو و همچنین در موارد ابتلا به آرتریت مورد استفاده قرار میگیرد.
ابتدا، مقدار کمی خون از بیمار گرفته میشود و سپس با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ در سرعت بالا چرخانده میشود تا پلاکتها تغلیظ شوند. سپس، مایع حاصل تزریق میشود. غلظت فاکتورهای رشد با این روش ۳ الی ۵ برابر بیشتر از حالت نرمال خون میشود.
با توجه به نوع آسیب دیدگی و واکنش اولیه بیمار به درمان، پزشک یک الی چند مرحله تزریق PRP را تجویز میکند. هنگام تزریق، پزشک از تصویربرداری با اشعه ایکس و یا اولتراسوند برای پیدا کردن محل دقیق تزریق استفاده میکند. این روش عوارض جانبی ندارد، زیرا پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود بیمار گرفته میشود و درصد احتمال واکنش بدن به آن صفر میباشد.
زانو بند طبی
بستن یک زانوبند طبی به شکل نوار در زیر کاسه زانو به رفع فشار از مفصل و در نتیجه کاهش شدید درد کمک می کند. این نوارها به راحتی قابل استفاده و بسیار موثر هستند. زانو بند طبی باعث ثابت ماندن زانو در طول توانبخشی می شود. بریس ثابت نگه داشتن کشکک زانو باعث اعمال فشار یکنواخت می شود، که به هدایت کشکک زانو و بهبود نحوه حرکت آن کمک می کند. زانوبندهای بند دار بر تاندون زیر کاسه زانو فشار خفیفی را اعمال می کنند تا به تسکین درد و بهبود ثبات زانو کمک کنند.
کفی و کفش طبی
کفی های طبی باعث محافظت از قوس پا می شوند و بدین ترتیب از چرخش شدید پا به سمت داخل، افزایش زاویه Q (معیاری برای اندازه گیری انحراف در راستای اندامهای تحتانی) جلوگیری می کنند. از اینرو باعث بهبود دامنه حرکتی کشکک زانو و کاهش نیروهای پیچشی وارد بر بافت های همبند می شود.یک کفی خوش ساخت همچنین به جذب ضربه که به پاشه پا وارد می شود کمک میکند.
بیماری نرمی غضروف زانو اغلب در بین جوانان و ورزشکاران بروز می یابد. اپر چه این بیماری دردناک بوده و مانع از حرکت عادی زانو می شود، اما می توان با روش های درمان محافضه کارانه مانند فیزیوتراپی، ورزش و…. این بیماری را درمان نمود. توجه داشته باشید اگر علائم ذکر شده در مقاله را دارید، به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع کندرومالاسی، بهترین درمان را برایتان تجویز نماید و بدین ترتیب بتوانید از عوارض آن مصون بمانید.
برای درمان نرمی غضروف کشکک زانو روش های دیگری ازجمله ماساژدرمانی، لیزردرمانی و … نیز وجود دارد.
منبع:دکترحیدریان
مرکز تخصصی پروتز ظفر با سالها سابقه تولید انواع آتل ارتز و پروتز مانند ساخت انواع اندام مصنوعی ,پروتزانگشت,پروتزدست ,پروتزپای بالای زانو, پروتزپای زیرزانو ,گوش مصنوعی و انواع دست مصنوعی هوشمند شامل دست الکترونیک, دست مکانیکی و انگشت مصنوعی متحرک آماده ارائه مشاوره به شما در زمینه توانبخشی و اندام مصنوعی می باشد