اگر شما این شانس را دارید که تمام دست‌ها و پاهای خود را داشته باشید، شاید ارزش این نعمت‌ها را به خوبی درک نکنید. بدن انسان بخش قابل‌توجهی از دستگاه بیولوژیکی است و اندام‌های شما نیز از این قاعده مستثنا نیستند. به‌عنوان مثال، دست‌ها قادر به انجام کارهای پیچیده و دقیقی مانند خطاطی یا نواختن ویولن هستند، در عین حال قادر به مقاومت و دوام لازم برای برداشتن اشیاء سنگین و مقاومت در برابر ضربه‌ها هم هستند. پاها نیز به همان اندازه قابلیت چشمگیری دارند، به فرد این امکان را می‌دهند که مسافت‌های طولانی را بدون خستگی و در زمین‌های ناهموار طی کند.
اما هنگامی که فردی به دلیل آسیب دیدگی یا بیماری اندام خود را از دست می‌دهد، عملکرد کاملی که توسط آن اندام ارائه می‌شد، از دست می‌رود. قطع عضو اندام فوقانی، از بین رفتن تمام یا بخشی از دست، ممکن است به معنای از دست دادن توانایی انجام مهارت‌های شغلی یا فعالیت‌های عادی زندگی روزمره باشد. برای قطع عضو یک اندام تحتانی، فرد بخشی از یک یا دو پا را از دست می‌دهد و این می‌تواند به معنای از دست دادن توانایی راه رفتن یا دویدن باشد.
به‌منظور جبران این از دست رفته‌ها، اندام‌های مصنوعی توسط پزشکان و تکنسین‌های ماهر ساخته می‌شوند. این اندام‌ها با استفاده از تکنولوژی پیشرفته و مواد با کیفیت ساخته شده‌اند تا بتوانند عملکردی مشابه اندام اصلی را داشته باشند. با توجه به پیشرفتهای اخیر در زمینه‌ی تکنولوژی، امکاناتی برای بهبود کیفیت و عملکرد اندام‌های مصنوعی فراهم شده است.
[sv slug=”alert”]
اندام‌ها یا پروتزهای مصنوعی، برای قطع عضوها بسیار ارزشمند هستند زیرا پروتز می‌تواند به بازگرداندن برخی از قابلیت‌های از دست رفته به اندام قطع شده کمک کند. اگرچه اندام‌های مصنوعی هنوز به جایی نرسیده‌اند که بتوانند قابلیت‌هایی را که اندام‌های طبیعی و بیولوژیکی بدن انجام می‌دادند دقیقا انجام دهند ، اما قابلیت‌هایی که ارائه می‌دهند قابل توجه است. هر روزه اقدامات بزرگی در زمینه پروتز اندام مصنوعی انجام می‌شود و اگرچه چالش‌های بزرگی همچنان در زمینه‌ی این فن آوری باقی مانده است ، اما اندام‌های مصنوعی به طور فزاینده‌ای به اندام‌های واقعی شباهت دارند. آیا می‌خواهید بدانید که چگونه اندام‌های پروتز ساخته می‌شوند؟ آیا می‌خواهید بدانید که چگونه آن‌ها کنترل می‌شوند؟
جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفن 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
[sv slug=”alert1″]
ساخت اندام مصنوعی مدرن
تفاوت بین اندام‌های مصنوعی مدرن و اندام‌های مصنوعی قدیم و گذشته در چیست؟ یکی از تفاوت‌های اساسی در این زمینه وجود مواد جدیدتر مانند پلاستیک‌های پیشرفته و کامپوزیت‌های فیبر کربن است. این مواد قادر به ساخت اندام‌های پروتز با وزن کمتر، استحکام بیشتر و طبیعی‌تر هستند. همچنین، فناوری‌های الکترونیکی مدرن قادر به کنترل پروتزهای پیشرفتهای هستند که به طور خودکار عملکرد خود را در حین انجام وظایف خاصی مانند گرفتن یا راه رفتن تنظیم می‌کنند. این امکانات به پروتزها امکانات بیشتر و قابلیت‌های پیشرفته‌تری را اضافه کرده‌اند.
در حالی که مواد و فن آوری های جدید طی قرن گذشته قطعاً صنعت ساخت اندام‌های مصنوعی را مدرن کرده‌اند، اما مؤلفه‌های اصلی اندام‌های پروتزی همچنان یکسان هستند. در اینجا به برخی از این موارد می‌پردازیم.
پایلون (pylon)
پایلون یا ستون، قاب داخلی یا اسکلت اندام مصنوعی است که برای ارائه ساختار و پشتیبانی استفاده می‌شود. در گذشته، پایلون‌ها اغلب از میله‌های فلزی ساخته می‌شدند، اما اکنون از کامپوزیت‌های فیبر کربن سبک‌تر برای ساخت آن‌ها استفاده می‌شود. این ستون‌ها گاهی توسط یک پوشش محصور می‌شوند که اغلب از مواد فومی ساخته می‌شود. این پوشش قابل شکل‌دهی است و می‌تواند به رنگ پوست فرد دریافت کننده‌ی اندام تغییر یافته و اندام مصنوعی را به شکلی طبیعی واقعی‌تر نمایان کند.
سوکت
سوکت قسمتی از دستگاه پروتز است که با اندام بیمار یا اندام باقیمانده ارتباط برقرار می‌کند. از آنجا که سوکت نیروهایی را از اندام پروتز به بدن بیمار منتقل می‌کند ، باید با دقت در اندام باقیمانده قرار گیرد تا از عدم تحریک یا آسیب به پوست یا بافت‌های زیرین جلوگیری كند. یک آستر نرم به طور معمول در قسمت داخلی سوکت قرار دارد و شاید نیاز باشد که بیمار لایه‌ای از یک یا چند جوراب پروتز را نیز بپوشد تا به پروتز کاملاً در جای خود بسته شود.
سیستم تعلیق
سیستم تعلیق مسئول اتصال اندام پروتزی به بدن فرد می‌باشد. این سیستم می‌تواند به چندین شکل مختلف طراحی شود. در سیستم مهار، از بند، کمربند یا آستین برای اتصال دستگاه پروتز استفاده می‌شود. در بعضی از نوع‌های قطعات پروتزی، این قطعات با قرار گرفتن در اطراف فرم اندام باقیمانده، به‌صورت مستقیم به بدن متصل می‌شوند. یکی از رایج‌ترین نوع مکانیسم‌های تعلیق، نوع متکی به مکش است. در این روش، اندام مصنوعی به‌صورت خمیده بر روی اندام باقیمانده قرار می‌گیرد و پوشش هوابندی شده آن را در جای خود نگه می‌دارد.
اگرچه این اجزای اساسی در بیشتر اندام‌های مصنوعی موجود هستند، اما هر دستگاه برای هر نوع و سطح قطع عضو، خاص و منحصر به فرد است. محل قرارگیری قطعات پروتزی، مانند بالا یا پایین مفاصل اصلی مانند آرنج یا زانو، تفاوت زیادی در نوع اندام مصنوعی ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، قطعات پروتزی ترانسفورمورال که در بالای زانو قرار دارند، به پروتز زانوی مصنوعی نیاز دارند، در حالی که قطعات پروتزی ترانستیبیال که در زیر زانو قرار دارند، به بیمار اجازه می‌دهند تا از زانوی خود استفاده کنند.
ساخت و نحوه عملکرد اندام مصنوعی
از آنجا که هر بیمار و قطع عضو او منحصر به فرد و متفاوت از دیگری است، هر اندام مصنوعی باید متناسب با شرایط هر فرد تنظیم و سپس ساخته شود. این وظیفه یک متخصص پروتز ، متخصص در ساخت و تناسب اندام‌های مصنوعی است. از آنجا که متخصصان پروتز برای کار با دستگاه‌های مصنوعی با بدن انسان کار می‌کنند ، باید در زمینه‌های گسترده‌ای مانند مهندسی، آناتومی و فیزیولوژی مهارت داشته باشند.
فرایند طراحی و ساخت اندام مصنوعی از چند مرحله مختلف تشکیل شده است و با یک فرآیند اندازه‌گیری دقیق که بعداً برای طراحی اندام پروتز مورد استفاده قرار می گیرد ، آغاز می‌شود. در صورت امکان ، متخصص پروتز قبل از قطع عضو اندام ، شروع به اندازه‌گیری می‌کند، تا روند ساخت آن را شروع کند. برای این کار، اندازه‌گیری‌های دقیق از بدن بیمار انجام می‌شود تا به اندازه گیری صحیح اندام پروتز کمک کند. پزشک متخصص پروتز و پزشک جراح نیز قبل از عمل برای گفتگو در مورد جزئیات عمل در این جلسه یکدیگر را ملاقات می کنند.
بعد از چند هفته از جراحی بریدگی اعضا، زمانی که زخم بهبود یافته و تورم کاهش یافته است، یک قالب گچی از اعضای باقیمانده دریافت می‌شود. سپس این قالب به عنوان یک الگو برای تهیه یک کپی از اعضای باقیمانده استفاده می‌شود. از کپی گرفته شده از اعضای باقیمانده برای آزمایش تناسب اعضای مصنوعی در فرایند ساخت استفاده می‌شود. فناوری‌های جدید این امکان را فراهم می‌کنند تا اندازه‌گیری دیجیتالی کامپیوتری نیز انجام شود. همچنین، در طراحی اعضای مصنوعی، باید به ساختار اعضای باقیمانده بیمار توجه کرد، از جمله مکان قرارگیری هر عضله، تاندون‌ها و استخوان‌ها. سلامتی بیمار و وضعیت پوست او نیز از جمله عواملی هستند که در طراحی اعضای مصنوعی مورد توجه قرار می‌گیرند.
فیزیوتراپی بعد از قطع عضو و بعد از قرارگیری دستگاه پروتز بسیار حائز اهمیت است. یادگیری راه رفتن با پروتز می‌تواند یک کار دشوار باشد و نیاز به چندین ماه توان‌بخشی و آموزش دارد. همچنین ممکن است فیزیوتراپی روی استفاده از دستگاه پروتز برای انجام فعالیت‌های مهم روزمره متمرکز شود. برای پروتز پا ، پزشک متخصص پروتز ، راه رفتن بیمار را با دقت کنترل می‌کند و در صورت لزوم تنظیماتی را انجام می‌دهد.
متخصص پروتز توجه خاصی به رابط بین اندام باقیمانده‌ی بیمار و سوکت پروتز می‌کند. بعد از قطع عضو ، اندام باقیمانده بیمار به‌طور معمول در طی چند ماه جمع شده و تورم کاهش می‌یابد و عضلات شروع به آتروفی می‌کنند ، یا به خاطر عدم فعالیت و استفاده از آن‌ها، جمع و منقبض می‌شوند. امکان دارد که به سوکت های جدیدی نیاز باشد تا با کاهش اندازه‌ی ایجاد شده در اندام باقی مانده مطابقت داشته باشند. لایه‌های پانسمان جوراب مانند نیز می‌تواند متنوع باشد تا با تغییر اندازه‌ی اندام باقیمانده تغییر کند. در مورد بیماران کودک، متخصص پروتز باید خیلی نزدیک و دقیق با آن‌ها کار کند تا مطمئن شود که اندام‌های مصنوعی آن‌ها در هنگام لزوم، مجدداً تغییر اندازه یا جایگزین شوند تا با رشد طبیعی بیمار مطابق باشند.
یک بیمار قطع عضوی در تمام طول زندگی خود به پزشک متخصص پروتز مراجعه خواهد کرد ، زیرا اندام‌های باقیمانده همیشه می‌توانند تغییر شکل دهند و گاهی ممکن است اندام‌های مصنوعی شکسته شوند. در حقیقت ، به طور متوسط یک اندام مصنوعی تنها سه سال طول عمر دارد.
نحوه ی کنترل کردن انواع پروتز (اندام)های مصنوعی ساخته شده
انواع مختلفی از اندام‌های مصنوعی با اهداف متفاوتی از بیماران طراحی می‌شوند. غالباً این اهداف به محل قطع عضو و نیازهای بیمار بستگی دارد.
- به طور مثال ، یک اندام مصنوعی زیبایی ، بیشتر با ظاهر مد نظر بیمار طراحی می‌شود تا از نظر قابلیت کنترل. پلاستیک‌های پیشرفته و رنگدانه های منحصر به فرد، با تُن پوست خودِ بیمار مطابقت دارند و به یک ظاهر زیبا و مدرنی شبیه به عضوی طبیعی را فراهم می‌آورند. یک اندام مصنوعی زیبایی مدرن حتی جزییاتی از جمله لکه‌ها و خال‌ها، موها و اثر انگشت‌ها را نیز می‌توانند در برداشته باشد، و این باعث می‌شود تا اندام مصنوعی به ظاهری برسد که تقریباً از دست یا پای از دست رفته، تقریباً قابل تشخیص نباشد.
- سایر اندام‌های مصنوعی دیگر با قابلیت کاربرد و عملکرد به عنوان یک هدف اصلی طراحی می‌شوند. به عنوان مثال، یک دست مصنوعی قابل کنترل ممکن است از یک قلاب توخالی پنس مانند تشکیل شده باشد که برای گرفتن اشیاء یا انجام کارهایی دیگر می‌تواند باز یا بسته شود. این نوع دستگاه پروتز را می‌توان با یک پوشش دستکش مانند پوشانید تا ظاهر آن بیشتر شبیه به یک دست طبیعی باشد. در واقع اندام‌های مصنوعی عملکردی، به روش‌های مختلفی قابل کنترل هستند.
- اندام‌های مصنوعی که با قدرت بدنی کار می‌کنند، توسط کابل‌هایی که آن‌ها را به جای دیگری از بدن وصل می‌کنند، کنترل می‌شوند. به عنوان مثال ، دست مصنوعی را می‌توان از طریق کابل وصل شده با یک بند یا مهار به شانه‌ی مقابل سالم کنترل کرد. سپس شانه‌ای که کار می‌کند، به گونه‌ای حرکت می‌کند تا اندام پروتزی را کنترل کند – شبیه به نحوه استفاده از اهرم دستی در دوچرخه برای کنترل ترمزها.
- اندام‌های مصنوعی ک از خارج از بدن کنترل می‌شوند، دارای موتور هستند و به روش‌های مختلفی می‌توانند توسط بیمار کنترل شوند. روش کنترل سوئیچ به بیمار این اجازه را می‌دهد تا دستگاه مصنوعی خود را با خاموش و روشن کردن کلیدها یا دکمه‌ها حرکت دهد. بیمار با استفاده از شانه مخالف ، سوئیچ‌ها را تغییر می‌دهد یا ممکن است بتواند از عضلات باقیمانده در اندام باقیمانده برای فشار دادن سوئیچ‌ها استفاده کند. از آنجا که یک دست یا بازوی مصنوعی می‌تواند حرکات متنوعی را انجام دهد ، برای انجام کارهای مورد نظر ممکن است توالی‌های مختلف جابجایی سوئیچ انجام شود.
- روش پیشرفته‌تر برای کنترل اندام مصنوعی ، گوش دادن به عضلات باقیمانده در اندام باقیمانده است که بیمار هنوز می‌تواند آن‌ها منقبض کند. از آنجا که ماهیچه‌ها هنگام انقباض سیگنال‌های الکتریکی کوچکی تولید می‌کنند، الکترودهای قرار داده شده بر روی سطح پوست می‌توانند حرکات ماهیچه‌ها را اندازه‌گیری کنند. اگرچه در این حالت هیچ دکمه‌ای توسط عضلات، تحت فشار قرار نمی‌گیرد، انقباضات آن‌ها توسط الکترودها تشخیص داده می‌شود و سپس برای کنترل اندام مصنوعی استفاده می‌شود – به روشی شبیه به روش کنترل سوئیچ که در بالا توضیح داده شد. اندام‌های مصنوعی که از این طریق عمل می‌کنند ، میوالکتریک -myoelectric – خوانده می‌شوند.
- هنگامی‌که یک دست مصنوعی دارای چندین مفاصل باشد، مانند یک پروتز transhumeral یا پروتز بالای آرنج، ممکن است هر مفصل توسط یک سوییچ یا عضله کنترل شود. برای دستیابی به این هدف، روش‌های کنترل متوالی اجازه می‌دهند که یک مفصل در یک زمان در وضعیت مورد نظر قرار بگیرد. به عنوان مثال بیمار ممکن است ابتدا از سوییچ یا انقباض عضلانی استفاده کند تا سیگنالی را به اندام مصنوعی بفرستد قسمت مفصل آرنج را خم کند و سپس سیگنالی را برای دست مصنوعی بفرستد تا برای گرفتن شی ای بسته شود.
- پروتزهای پیشرفته اندام تحتانی مجهز به مکانیسم‌های متنوعی هستند که به آن‌ها کمک می‌کند تا هنگام راه رفتن یا دویدن بیمار به‌طور طبیعی حرکت کنند. مهندسی زانوی پروتزی بسیار دشوار است ، زیرا باید به‌طور مداوم تنظیم شود تا امکان پیاده‌روی ، ایستادن و نشستن طبیعی فراهم شود. پاهای مصنوعی پیشرفته دارای زانوی تحت کنترل کامپیوتری هستند که به‌طور خودکار برای تنظیم با سبک راه رفتن بیمار تطبیق می‌یابد.
- متأسفانه قیمت اندام‌های مصنوعی بسیار بالا است، به ویژه زمانی که اجزای الکترونیکی در آن‌ها استفاده می‌شود. به عنوان مثال، پروتزهای میوالکتریکی و پروتزهای مجهز به زانوهای کنترل شده توسط رایانه، هزینه‌هایی بالغ بر ده‌ها هزار دلار دارند. این قیمت‌ها می‌توانند برای افرادی که به این نوع پروتزها نیاز دارند، قابل دسترسی نباشد.
