پیوند انگشت
بی شک در هنگام مواجهه با مورد قطع انگشت اولین سئوالاتی که به ذهن می رسد این ها هستند :
الان باید چه کار کنیم ؟
مصدوم را به کدام بیمارستان یا مرکز درمانی یا اورژانس برسانیم ؟
با انگشت قطع شده چه کار کنیم ؟
در پاسخ به این سئوالات باید گفت اگر خدای ناکرده با مورد قطع انگشت مواجه شدید اولین اقدام نجات جان بیمار است و با توجه به شرایط و حال عمومی مصدوم باید تصمیم بگیرید که اولین اقدام شما چه باید باشد چرا که با توجه به علل اسیب دیدگی احتمال دارد مصدوم مشکلات به مراتب جدی تری از قطع انگشت هم داشته باشد :
مصدومی که در یک حادثه رانندگی، انگشت خود را قطع کرده است، بر احتمال زیاد با اسیبهای خطرناک تری نیز در مناطقی مانند جمجمه، قفسه سینه، کبد یا طحال متواجه شده است که از نظر اهمیت و الویت درمان، بیشتر از قطع انگشت در اولویت قرار میگیرند. با این حال، به علت اینکه مقاله درباره پیوند انگشت نوشته میشود، در حال حاضر از بحث در مورد این موارد عبور میکنیم و فقط درباره وظیفه امدادگر در خصوص قطع انگشت صحبت میکنیم. همچنین، فرض میکنیم علت قطع انگشت، مانند آسیب ناشی از برخورد چاقو با انگشت باشد و احتمال وجود اسیب دیگری برای مصدوم وجود نداشته باشد.
اولین اقدام ؟
اولین اقدام برای کنترل خونریزی اغلب زمانی است که انگشت قطع شده خونریزی نسبتاً شدیدی ندارد، اما اگر این موضوع برای مدت زمان طولانی نادیده گرفته شود، ممکن است منجر به مشکلات جدی شود (به ویژه اگر چند انگشت همزمان قطع شده باشد).
اگر مچ و ساعد بیمار سالم هستند، از یک قطعه پارچه باریک و بلند مانند جوراب زنانه استفاده کنید تا مچ بیمار را به قدری ببندید که خونریزی متوقف شود یا حداقل شدت آن کاهش یابد. سپس زخم را با گاز استریل در چندین لایه پوشانید. اگر گاز استریل در دسترس نبود، از پارچه تمیز استفاده کنید و چندین لایه پارچه تمیز را روی زخم بگذارید و آن را با باند استریل یا یک پارچه بلند ببندید. سپس بیمار را به اولین و نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کنید، اگر انتقال بیش از 15 دقیقه طول بکشد.
حدود 5-10 دقیقه بعد، به آرامی پارچه مچ دست را شل کنید. اگر هنوز خونریزی شدید ادامه دارد و گازها یا پارچهها از خون خیس شدهاند یا خون از پارچهها خارج میشود، مجدداً آن را ببندید. اگر گاز استریل یا پارچه تمیز کافی در اختیار دارید، چند لایه دیگر را روی زخم بپیچید ولی هر 5 تا 7 دقیقه پارچه دور مچ را شل کرده و هر بار حدود 1-2 دقیقه صبر کنید تا سایر انگشتان و کف دست بیمار دچار کم خونی نشوند.
با انگشت قطع شده چه کار کنیم؟
برای حفظ انگشتی که قطع شده است، آن را درون یک کیسه پلاستیک (مانند کیسههای فریزر یا کیسههای میوه) قرار دهید و سپس کیسه را ببندید. سپس مقداری یخ خردشده را درون یک کیسه نایلون دیگر بریزید و کیسه حاوی انگشت را درون این کیسه یخ قرار دهید به گونهای که انگشت قطع شده در کنار یخ قرار بگیرد اما خیس نشود. در نهایت، انگشت را همراه با بیمار به مرکز درمانی ببرید. اگر در محل دسترسی به یخ ندارید، انگشت را در کیسه نایلون قرار دهید و سعی کنید در زمان انتقال، آن را در جای خنک نگهداری کنید.
آیا هر انگشت قطع شده ای را می توان پیوند کرد؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که فقط انگشتهایی که به شکل له نشده و قطعه جدا شدهای که سالم است، قابل پیوند هستند. به عنوان مثال، اگر یک انگشت به دلیل بیاحتیاطی توسط یک قصاب با ساطور قطع شود، احتمالاً قابلیت پیوند دارد. اما اگر انگشت به دلیل گیر کردن در یک دستگاه برش گوشت یا سبزی خوردکن، له شده و قطعه جدا شده حالت له داشته باشد، به هیچ وجه قابل پیوند نیست.
همچنین، اگر انگشت به دلیل گیر کردن زیر دستگاه پرس قطع شود و قطعه سالم باشد، امیدواریم که قابلیت پیوند داشته باشد. اما معمولاً زیر دستگاه پرس باعث له شدن قسمت قابل توجهی از انگشت میشود و بنابراین انگشتهای آسیب دیده از دستگاههای پرس قابل پیوند نیستند.
آیا هر انگشت قطع شده ای را باید پیوند کرد؟
اینکه یک انگشت قطع شده را باید پیوند زد یا خیر ؟ بستگی به عوامل متعددی دارد که در مورد انها توضیح مختصری ارائه می کنیم:
1_ سلامت عمومی بیمار :
چون عمل پیوند یک عمل سنگین از نظر زمان عمل و خونریزی حین عمل می باشد (معمولا این عمل برای پیوند یک انگشت حدود 6 ساعت طول می کشد و همراه با خونریزی قابل توجهی است که حتی نیاز به تزریق خون به بیمار حین عمل می شود ) افردی که شرایط جسمانی مناسب ندارند مثل افراد پیر و سالمند یا بیمارانی که مشکلاتی مثل سابقه سکته قلبی یا مغزی یا مشکلات دریچه ای مادرزادی یا اکتسابی قلب دارند یا بیماران با سابقه اسم کنترل نشده و …. و یا بیمارانی که همزمان با قطع انگشت دچار اسیبهای خطرناک بدنی دیگر شده اند نباید تحت عمل پیوند قرار گیرند.
2_ شغل و وضعیت اقتصادی اجتماعی بیمار :
چون حتی در صورت موفقیت امیز بودن عمل ιعضو پیوند شده بلافاصله بعد از عمل قابل استفاده نبوده و نیازمند جلسات متعدد فیزیوتراپی و کاردرمانی و صرف هزینه های نسبتا زیاد بازتوانی استιلذا پیوند معولا برای جوانان و یا افراد مسن اما دارای شرایط شغلی اجتماعی خاص توصیه می شود و در سایر موارد بهتر است از انجام پیوند صرف نظر کرد مگردر مواردی مثل قطع انگشت شست که باعث اختلال کلی در کارکرد دست شده و حتی در افراد مسن هم در صورت امکان باید پیوند انجام شود.
3_ کدام انگشت و از کجا قطع شده ؟
زیرا انگشتان پا معمولاً نقش کمتری در زندگی افراد ایفا میکنند، هر از چندگاهی از جهات کارکردی و زیبایی نادیده گرفته میشوند. به همین دلیل، پیوند انگشت در مورد قطع انگشتان پا معمولاً انجام نمیشود، مگر در مواردی که شرایط جسمانی بیمار کاملاً طبیعی باشد و تیم پزشکی با تمام امکانات لازم آماده باشد. در مورد انگشتان دست نیز، اگر بند آخر قطع شده باشد، معمولاً اقدام به پیوند نمیشود، مگر در صورتی که انگشت شست قطع شده باعث ناتوانی دست شود و لازم باشد پیوند انجام شود.
تا چه مدت بعد از قطع انگشت می توان انرا پیوند کرد؟
4_ بهتر است در زودترین زمان ممکن عمل پیوند انگشت شروع شود و زمان ایده ال جهت پیوندιشروع عمل در کمتر از شش ساعت بعد از قطع است البته نگهداری عضو قطع شده در مجاورت یخ کمک می کند که حتی در شرایط خاص بعد از 12 ساعت یا حتی بیشتر هم بتوان به موفقیت امیز بودن پیوند امیدوار بود.
**عمل پیوند انگشت توسط چه کسی انجام می شود؟
عمل پیوند انگشت عمدتا توسط پزشکان فوق تخصص جراحی پلاستیک انجام می شود البته گروهی از متخصصین جراحی عمومی وبعضی متخصصین اورتوپدی هم دوره پیوند انگشت را در مراکز اموزشی تحت نظر اساتید جراحی پلاستیک گذرانده اند
در آخر و بعنوان خلاصه باید عرض کنیم اگر با مصدومی که دچار قطع انگشت شده مواجه شدید این اقدامات را انجام دهید :
الف-خونریزی بیمار را کنترل کنید
ب- انگشت یا انگشتان قطع شده را کیسه نایلون قرار دهید و گره بزنید کیسه حاوی انگشت را درون کیسه نایلون حاوی یخ قرار دهید
ج- بیمار را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید
د- اگر از عدم خونریزی فعال زخم مطمئن هستید می توانید مستقیما مصدوم را به بیمارستان منتقل کنید
شما موظف بوده اید بیمار و انگشت قطع شده را درزودترین زمان ممکن و بهترین شرایط به مرکز پزشکی مناسب برسانید و اکنون وظیفه خود را انجام داده اید ιدر مورد این که ایا پیوند انگشت قطع شده به صلاح بیمار هست یا خیر و یا به لحاظ پزشکی قابل پیوند هست یا نه ιاجازه دهید تا پزشکان معالج تصمیم بگیرند و اصرار بر پیوند به هر نتیجه احتمالی نداشته باشید.
مقاله از دکترمحمدرضا حاجیان
مرکزظفربا سالها سابقه تولید انواع آتل ارتز و پروتز مانند ساخت انواع اندام مصنوعی ,پروتزانگشت,پروتزدست ,پروتزپای بالای زانو, پروتزپای زیرزانو ,گوش مصنوعی و انواع دست مصنوعی هوشمند شامل دست الکترونیک, دست مکانیکی و انگشت مصنوعی متحرک آماده ارائه مشاوره به شما در زمینه توانبخشی و اندام مصنوعی می باشد