تاریخ ۲۶ آبان ۱۴۰۲
ارتز درشت نی ابزار حمایت از استخوان شکسته شده در طول دوره درمان
تیبیا یا به‌عبارتی استخوان درشت نی ساق پا معمولا یکی از شکننده‌ترین استخوان‌های بدن است. شکستگی استخوان قلم پا اغلب در امتداد طول استخوان ساق پا، زیر زانو و بالای مچ پا رخ می‌دهد. معمولا این نوع شکستگی در اثر وارد شدن فشار زیاد به استخوان ساق پا اتفاق می‌افتد. به‌عنوان مثال، تصادفات با وسایل نقلیه موتوری یکی از شایع‌ترین علل شکستگی استخوان درشت نی هستند. بسیاری از شکستگی‌های استخوان درشت نی با شکستگی استخوان کوچک‌تر در قسمت تحتانی پا به نام فیبولا همراه هستند.
برای درمان این نوع شکستگی، میتوان از روش‌های جراحی و غیرجراحی استفاده کرد. یکی از روش‌های غیرجراحی، استفاده از بریس و ارتز است. این روش به خوبی استخوان شکسته را در طول دوره درمان حمایت می‌کند.
امروزه استفاده از ارتز ها و بریس ها در میان افراد از اهمیت خاصی برخوردار شده است. یکی از مواردی که میتوان در آن از مزایای ارتز ها سود برد، شکستگی استخوان درشت نی می باشد. از آنجایی که پس از ترمیم استخوان چه با جراحی و چه روش های غیر جراحی، استخوان نیاز به ترمیم دارد، استفاده از ارتز و بریس مناسب می تواند این امکان را برای آن فراهم آورد. کلینیک ظفر در زمینه ساخت و ارائه انواع پروتز و ارتز از پیش ساخته و سفارشی تخصص دارد. بنابراین می توانید با استفاده از اطلاعات تماس زیر شما نیز از این خدمات در راستای بهبود سلامت خود بهره ببرید.
آدرس کلینیک: میدان فاطمی، ابتدای خیابان جویبار، روبروی بانک انصار، پلاک 60، واحد 3
ساعت کاری کلینیک: شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۹ و پنجشنبه‌ها از ساعت ۱۰ تا ۱۴
تلفن تماس 02188951703
ایمیل zafarr.clinic@gmail.com
آناتومی استخوان درشت نی
قسمت تحتانی پا از دو استخوان به نام‌های تیبیا (درشت نی) و فیبولا (نازک نی) تشکیل شده است. این قسمت از اندام بدن بیشترین وزن را تحمل می‌کند و نقش اساسی در مفاصل زانو و مچ پا دارد. تیبیا بزرگترین استخوان در قسمت تحتانی پا است و شکستگی در قسمت میانی استخوان درشت نی، که به عنوان شفت شناخته می‌شود، معمولا در امتداد طول استخوان اتفاق می‌افتد.
انواع شکستگی‌های قسمت وسط استخوان درشت نی
شکستگی‌های استخوان درشت نی بسته به فشاری که باعث چنین ناهنجاری می‌شود بسیار متفاوت هستند. تکه‌های استخوان ممکن است به درستی جوش خورده و صاف شوند ( شکستگی پایدار) یا از تراز خود خارج شوند ( شکستگی جابجایی). پوست اطراف ناحیه شکستگی ممکن است هیچ آسیبی نبیند ( شکستگی بسته) و یا ممکن است توسط استخوان سوراخ شود ( شکستگی باز). در بسیاری از شکستگی‌های استخوان تیبیا، استخوان فیبولا نیز دچار شکستگی می‌شود. پزشکان، شکستگی‌ها را با استفاده از سیستم تقسیم‌بندی برای یکدیگر توصیف می‌کنند. شکستگی‌های استخوان درشت نی با توجه به مواردی که در این قسمت معرفی می‌کنیم طبقه‌بندی می‌شوند:
- موقعیت شکستگی ( قسمت وسط تیبیا یا شفت به 3 قسمت دیستال (دورتر)، میانه و پروگزیمال ( نزدیک) تقسیم می‌شود.)
- الگوی شکستگی ( به‌عنوان مثال استخوان ممکن است در جهات مختلف ازجمله عرضی، طولی یا از قسمت میانی دچار شکستگی شود.)
- پارگی یا جراحت پوست و عضله روی استخوان به‌دلیل آسیب ناشی از شکستگی ( شکستگی باز)
شایع‌ترین انواع شکستگی قسمت میانی استخوان درشت نی عبارتند از:
- شکستگی عرضی: در این نوع ناهنجاری، شکستگی به صورت خط افقی صاف و در امتداد قسمت وسط استخوان ساق پا رخ می‌دهد.
- شکستگی اریب: در این نوع شکستگی یک خط زاویه‌دار در امتداد قسمت میانی استخوان درشت نی وجود دارد.
- شکستگی مارپیچ: در این نوع ناهنجاری، خط شکستگی همانند خطوط روی آب نبات‌ها به شکل مارپیچ است. این نوع شکستگی به‌دلیل پیچ خوردن ساق پا رخ می‌دهد.
- شکستگی خرد شده: در این نوع شکستگی استخوان درشت نی به 3 قطعه یا قطعات بیشتر خرد می‌شود.
- شکستگی باز: اگر استخوان به‌صورتی بشکند که قطعات استخوان از پوست بیرون بزنند یا استخوان شکسته شده دچار زخم شود شکستگی را نوع باز یا ترکیبی می‌نامند. در شکستگی‌های باز آسیب بیشتری به عضلات، تاندون‌ها و رباط‌های اطراف وارد می‌شود. در این نوع ناهنجاری خطر عوارض جانبی به‌ویژه عفونت بسیار بالا است و دوره بهبود آن نیز طولانی است.
علل
شکستگی قسمت میانی استخوان ساق پا معمولا ناشی از آسیب‌های با انرژی بالا نظیر تصادفات اتومبیل یا موتور سیکلت است. در چنین مواردی، استخوان تیبیا ممکن است به چندین قطعه تقسیم شود (شکستگی خردشده). آسیب‌های ورزشی نیز می‌توانند ناشی از افتادن در حین اسکی یا برخورد با بازیکن دیگر در حین بازی فوتبال باشند که معمولا از نوع آسیب‌های کم انرژی هستند و منجر به شکستگی قسمت میانی استخوان ساق پا می‌شوند. این نوع شکستگی‌ها عموما به‌دلیل پیچ خوردن ساق پا رخ می‌دهند و منجر به شکستگی نوع اریب یا مارپیچ می‌شوند.
علائم
شکستگی استخوان ساق پا معمولا موجب درد فوری و شدید می‌شود. علائم دیگر این ناهنجاری عبارتند از:
- ناتوانی در راه رفتن یا عدم تحمل وزن بدن توسط پا
- تغییر شکل یا بی‌ثباتی پا
- پوشیده شدن استخوان توسط پوست یا بیرون‌زدگی استخوان از پوست در ناحیه شکستگی
- از دست دادن حس پا به‌صورت گهگاه
معاینه پزشکی
پزشک برای تشخیص شکستگی مراحل زیر را انجام می‌دهد:
سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی
دانستن جزئیات آسیب‌دیدگی پا برای پزشک بسیار حائز اهمیت است. به‌عنوان مثال اگر این اتفاق ناشی از تصادفات رانندگی باشد طبیعتا دانستن سرعت شما در حین آسیب چه به‌عنوان راننده چه عابر، بستن کمربند یا دررفتن کیسه هوا همه از مواردی هستند که کمک شایانی به تشخیص پزشکی خواهند کرد. در حقیقت این اطلاعات کمک خواهند کرد تا پزشک بتواند چگونگی آسیب‌دیدگی و این‌که آیا قسمت دیگر بدن نیز دچار آسیب شده را به‌راحتی تشخیص دهد.
اگر به بیماری‌های دیگر نظیر فشارخون بالا، دیابت، آسم یا آلرژی مبتلا هستید باید حتما پزشک را در جریان امر قرار دهید.
پزشک ممکن است درخصوص مصرف محصولات تنباکو یا هر نوع داروی دیگر از بیمار سوالاتی را بپرسد. بعد از گفتگو درباره آسیب و سوابق پزشکی نوبت معاینه دقیق بیمار است. پزشک بعد از ارزیابی وضعیت کلی بیمار تمرکز خود را روی پای او قرار می‌دهد. پزشک سعی می‌کند تا در معاینات خود موارد زیر را پیدا کند:
- تغییر شکل واضح در استخوان ساق پا یا پا ( زاویه غیرطبیعی، پیچیدگی یا کوتاه شدن پا)
- پارگی پوست
- کبودی
- ورم
- تکه‌های استخوانی که ممکن است به پوست فشار وارد کنند
- عدم تعادل( اگر استخوان فیبولا دچار شکستگی نشده باشد یا شکستگی ناقص باشد برخی از بیماران ممکن است بتوانند تعادل خود را حفظ کنند)
بعد از معاینه چشمی، پزشک با دست خود ساق پا، استخوان درشت نی و انگشتان پای بیمار را لمس خواهد کرد تا هر گونه مورد غیرطبیعی را تشخیص دهد. اگر بیمار بیدار و هوشیار باشد میزان حس و حرکت پای او نیز بررسی خواهد شد.
عوارض
شکستگی استخوان درشت نی ساق پا می‌تواند منجربه صدمات و عوارض بیشتری شود که عبارتند از:
- انتهای استخوان‌های شکسته اغلب تیز هستند و می‌توانند باعث پارگی عضلات، اعصاب یا رگ‌های خونی اطراف ناحیه شکستگی شوند.
- سندروم حاد کمپارتمن (کمپارتمنت) ممکن است رخ دهد. این یک شرایط بسیار دردناک است و حالتی است که در اثر بالارفتن زیاد فشار بافتی بوجود می‌آید. این فشار باعث کاهش جریان خون شده و مانع رسیدن اکسیژن و موادمغذی به اعصاب و سلول‌های عضلانی می‌شود. اگر فشار به‌سرعت کاهش نیابد ممکن است بیمار برای همیشه معلول شود. سندروم حاد کمپارتمن یک حالت کاملا اورژانسی است. در طول جراحی، پزشک برای رفع فشار، برش‌هایی را روی پوست یا سطوح عضلات ایجاد می‌کند.
- شکستگی‌های باز باعث می‌شوند تا استخوان درمعرض دید قرار گیرد. در چنین شرایطی حتی با ضدعفونی کردن استخوان و عضله در طول جراحی باز هم ممکن است استخوان دچار عفونت شود. درمان عفونت استخوان بسیار سخت است و اغلب به جراحی‌های متعدد و مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک نیاز دارد.
تست‌های تصویربرداری
تست‌های تصویربرداری روش‌هایی هستند که اطلاعات بیشتری را درباره آسیب‌ها در اختیار پزشکان قرار می‌دهند.
- اشعه ایکس: یکی از رایج‌ترین روش‌های ارزیابی شکستگی‌ها استفاده از اشعه ایکس است. در این روش تصاویر واضحی از استخوان‌ها تهیه می‌شود. اشعه‌های ایکس می‌توانند شکستگی یا سالم بودن استخوان درشت نی را نشان دهند. از این طریق میتوان نوع شکستگی و حتی محل دقیق آن را تشخیص داد. از طرفی، تصویربرداری اشعه ایکس در تشخیص آسیب‌دیدگی زانو و مفاص مچ پا و همچنین شکستگی استخوان نازک نی بسیار مفید هستند. اشعه ایکس می‌تواند شکستگی اریب ( زوایه‌دار) قسمت میانی استخوان ساق پا ( فلش قرمز رنگ در تصویر) را نشان دهد. در این تصویر استخوان فیبولای بیمار نیز در طی آسیب دچار شکستگی شده است ( فلش آبی رنگ در تصویر).
- توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن: اگر پزشک بعد از بررسی تست تصویربرداری اشعه ایکس همچنان به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشد ممکن است سی تی اسکن را تجویز نماید. سی تی اسکن یک تصویر مقطعی از اندام را نشان می‌دهد. سی تی اسکن می‌تواند اطلاعات بسیار ارزشمندی را درباره شدت شکستگی در اختیار پزشک قرار دهد. به‌عنوان مثال برخی مواقع خطوط شکستگی بسیار نازک هستند و با اشعه ایکس قابل رویت و تشخیص نیستند. از طریق سی تی اسکن پزشک می‌تواند خطوط شکستگی را به‌وضوح مشاهده کند.
درمان
مواردی که پزشک در برنامه‌ریزی درمان مدنظر قرار خواهد داد عبارتند از:
- سلامت کلی بیمار
- علت آسیب
- شدت آسیب
- میزان آسیب بافت نرم
درمان‌های غیرجراحی ممکن است به بیمارانی توصیه شود که:
- به‌دلیل مشکلات سلامتی خود کاندیدای مناسبی برای درمان جراحی نیستند.
- به‌دلیل تحرک و فعالیت کمتر بهتر می‌توانند مشکلاتی از قبیل خمیدگی جزئی یا کوتاهی در طول پا را تحمل کنند.
- دچار شکستگی نوع بسته شدند و میزان حرکت در انتهای شکستگی بسیار اندک است.
بیشتر آسیب‌ها در طی چند هفته اول با مقداری کبودی همراه هستند. پزشک ممکن است برای ایجاد راحتی و حمایت بیشتر، وسیله‌ی کمکی نظیر اسپیلنت یا آتل را تجویز کند. اسپیلنت برخلاف گچگیری کامل قابلیت سفت و شل شدن را دارد و این امکان را فراهم می‌کند تا تورم بدون خطر و آسیب سپری شود. بعد از رفع تورم، پزشک طیف وسیعی از اقدامات درمانی را درنظر خواهد گرفت.
گچگیری و بریس
برای بهبود اولیه ممکن است ناحیه شکستگی کچ گرفته شود تا ثابت و بدون حرکت بماند. بعد از چند هفته، به جای گچ از بریس فانکشنال پلاستیکی و حاوی بست یا گیره استفاده می‌شود. بریس‌ها تا التیام کامل از پای بیمار محافظت و پشتیبانی می‌کنند. برای اهداف بهداشتی ( حمام و دستشویی) و انجام فیزیوتراپی میتوان بریس را از پا جدا کرد.
بریس شکستگی تیبیا
بریس مخصوص شکستگی است
بوت (خوان) ساق پا یک وسیله محافظتی است که با قرار گرفتن در قسمت تحتانی پا به التیام و تراز استخوان آسیب دیده کمک می‌کند. این نوع بریس با فشردن بافت نرم در داخل پا و محدود کردن حرکت پا می‌تواند استخوان شکسته را التیام بخشد. استفاده از تمامی بندها و اسکلت پلاستیکی روی استخوان درشت نیز می‌تواند به بهبود التیام کمک کند. بریس مخصوص شکستگی باید به‌صورت تمام وقت روی پای آسیب دیده قرار گیرد، و پزشک در طول دوره درمان تعیین خواهد کرد که آیا باید بریس را از پا جدا کرد یا خیر. با کاهش تورم در پا، بیمار ممکن است متوجه شدن شل شدن بریس خواهد شد. در این حالت، برای اطمینان از ادامه‌ی فشرده‌سازی میتوان بندهای روی بریس را سفت‌تر کرد.
تمیزکاری و مراقبت
پزشک تعیین خواهد کرد که چه موقع میتوان بریس را برای استحمام کردن از روی پا جدا کرد. بریس مخصوص شکستگی ممکن است با آب گرم و لیف قابل شستشو و با استعمال الکل یا دستمال حاول آنتی باکتری خفیف قابل ضدعفونی باشد. از آنجایی که این نوع تجهیزات مستقیما با پوست در تماس هستند بنابراین استفاده از پاک کننده‌های قوی نظیر سفیدکننده به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. به‌دلیل آسیب دیدن لایه فوم بریس بهتر است هرگز بریس را داخل آب فرو نکنید. قسمت کشباف بریس را می‌توانید با آب گرم و مایع شستشوی ملایم با دست به‌راحتی شسته و سپس صاف پهن کنید تا خشک شود. قبل از بستن بریس مطمئن باشید که پا و بریس هر دو کاملا خشک هستند.
اطلاعات مهم
- بریس باید همیشه محکم باشد تا عمل فشرده سازی و التیام شکستگی همچنان ادامه داشته باشد.
- همیشه قبل از بستن بریس جوراب یا ساق زیر آن بپوشید. این کار مانع آسیب پوست شده و به ارتقاء بهداشت کمک می‌کند. تعویض جوراب نکته‌ای است که باید توسط پزشک تعیین شود.
درمان جراحی
جراحی ممکن است برای انوع خاصی از شکستگی‌ها توصیه شوند که عبارتند از:
- شکستگی‌های باز و توام با جراحت که نیاز به کنترل و مراقبت دارند.
- شکستگی‌هایی که بدون جراحی التیام نیافتند.
- شکستگی‌هایی که علاوه‌بر خرد شدن استخوان به قطعات بسیار ریز دچار جابجایی نیز شدند.
صفحه و پیچ
در طول این جراحی، ابتدا قطعات استخوانی تراز می‌شوند، سپس به جای اصلی خود منتقل شده و با پیچ و صفحات فلزی که به سطح خارجی استخوان متصل هستند به یکدیگر وصل می‌شوند. از پیچ و صفحه زمانی استفاده می‌شود که امکان نیلینگ (میخکوبی) داخل مغز استخوان وجود ندارد همانند شکستگی‌هایی که به زانو و مفاصل مچ پا امتداد یافتند.
تثبیت خارجی
در این نوع جراحی، پین و پیچ‌های فلزی در قسمت بالا و پایین ناحیه شکستگی قرار می‌گیرد. این پیچ و پین‌ها به نواری که در خارج از پوست قرار دارد متصل می‌شوند. این وسیله نوعی قاب تثبیت کننده است که باعث می‌شود استخوان در موقعیت مناسب قرار گرفته و التیام یابد.
بهبود
معمولا التیام کامل بیشتر شکستگی‌های استخوان درشت نی 4 تا 6 هفته طول می‌کشد. در برخی موارد به‌ویژه شکستگی‌های باز یا شکستگی خرد شده یا در مواردی که بیمار از محصولات تنباکو استفاده می‌کند ممکن است دوره بهبود طولانی‌تر باشد.
کنترل درد
درد بعد از آسیب یا جراحی اغلب بخش طبیعی روند التیام است. در این دوره پزشک و پرستار سعی می‌کنند با کاهش درد به تسریع روند بهبود کمک کنند. اغلب برای تسکین کوتاه مدت بعد از جراحی یا آسیب، داروهای مسکن تجویز می‌شود. برای کنترل درد انواع مختلفی از داروهای مسکن نظیر استامینوفن، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، گاباپنتینوئید، شل کننده عضلات، اپیوئیدها و داروهای موضعی موجود است. پزشک با ترکیب این داروها و تجویز آن کمک می‌کند تا درد بهبود یافته و بیمار کمتر به داروهای اپیوئیدی نیاز داشته باشد. برخی از داروهای مسکن ممکن است عوارض جانبی داشته و توانایی رانندگی و انجام سایر فعالیت‌های بیمار را تحت تاثیر قرار دهد. پزشک عوارض جانبی داروها را به بیمار توضیح خواهد داد.
ارتز درمانی پای پرانتزی: درمان موثر تا قبل از توقف رشد استخوان‌ها
