ارتز های از پیش ساخته و سفارشی پا،کدام برای مشکلات پا مناسب است؟

پاها خیلی شبیه به کودکان هستند. اگر به خوبی آنها را کنترل و هدایت نکنید ممکن است در آینده مشکلاتی را برای شما ایجاد کنند. بسیاری از مشکلات پا ناشی از عدم کنترل (پوشیدن کفش‌های با اندازه نامناسب، کفش‌های فاقد حمایت از قوس پا، کفش‌هایی که برای یک فعالیت خاص مناسب نیست، عدم انجام تمرینات کششی برای گرم کردن پیش از ورزش غیره) است. پاهای خود را بطرز مناسبی کنترل کنید تا بتوانید از مشکلات پا در آینده پیشگیری نمایید. بنابراین هدف از درمان با ارتز، ایجاد یا بازیابی کنترلی است که بخاطر مصدومیت یا بالا رفتن سن از دست رفته و بازسازی عملکرد طبیعی پا برای از بین بردن مشکلات موجود و پیشگیری از مشکلات جدید است.

ارتز پا چیست؟

ارتز پا دستگاهی است که در کنار پا قرار می‌گیرد و توسط پزشک برای درمان برخی از انواع خاص درد پا و قوزک، پینه پا، آرتروز استخوان، قوس‌های افتاده، برخی از عوارض دیابت، اختلاف ارتفاع دو پا، درد پاشنه و  اختلالات تکنیکال دیگر تجویز می‌شود. بسیاری از مشکلات پا توسط بیماری یا مصدومیت ایجاد می‌شود یا ناشی از فرآیند طبیعی افزایش سن است که می‌توان آنها را با ارتز پا بهبود داد. با این وجود سایر مشکلات همچون ناراحتی کمر، لگن یا زانو ممکن است ریشه‌ای در اختلالات مرتبط با پا داشته باشند. کودکانی که در حین راه رفتن مشکلات چرخش به داخل یا به خارج انگشتان پا را دارند، نوجوانان مبتلا به آسیب‌های ورزشی، بزرگسالان مبتلا به مصدومیت‌های ناشی از استفاده بیش از حد یا بیماران مسنی که ناراحتی صبحگاهی در پاهای خود دارند، مثال‌های ساده‌ای از عارضه‌هایی هستند که به خوبی به درمان با ارتز جواب می‌دهند.

 تفاوت ارتز های از پیش ساخته و سفارشی

ارتز یا سفارشی است یا پیش ساخته، این دو نوع ارتز به دو دسته فرعی کارکردی و تطبیقی تقسیم‌بندی می‌شوند. ارتز سفارشی به صورت سفارشی برای یک بیمار ساخته می‌شود، ولی ارتزهای پیش ساخته برای عموم قابل استفاده است.

ارتزهای سفارشی

 ارتزهای سفارشی از روی تصویر اسکن شده از پای بیمار یا با استفاده از گچ پلاستر یا فومی که قالب پای بیمار را گرفته، توسط تکنسین مطب ساخته می‌شوند. این تصویر یا گچ سپس به لابراتور ارتز فرستاده می‌شود که در آنجا بصورت کامپیوتری یا دستی ترمیم شده و قالب پایی که دستگاه ارتز را تشکیل خواهد داد طراحی می‌شود، این ارتز اختلال بیمار را درمان خواهد کرد. نوع ارتزی که توسط پزشک ساخته می‌شود به مشکل بیمار، سن، میزان فعالیت، وزن و سایر عوامل تأثیرگذار بر عملکرد پا بستگی دارد.

ارتز پیش ساخته

ارتز پیش ساخته از روی قالب خاصی ساخته شده و با سایز کفش بیمار اندازه می‌شود. چرا از ارتز پای "عمومی" استفاده کنیم؟ گاهی اوقات بیمار تنها نیاز به حمایت در قوس پا دارد، مشکلی که براحتی با این نوع دستگاه برطرف می‌شود. ارتزهای پیش ساخته‌ای که کیفیت بالاتری دارند به گونه‌ای خاص طراحی شده‌اند تا حمایت و راحتی خوبی را از قوس کف پا ایجاد کنند. ارتزهای پیش ساخته را می‌توان با کنترل خارجی پاشنه طراحی کرد تا عملکرد پا را بیش از پیش بهبود بخشید.

 کاربردهای ارتز های از پیش ساخته و سفارشی چیست؟

 هر دو نوع ارتز، سفارشی و پیش ساخته، درجات مختلفی از حمایت، کنترل و ترمیم بیومکانیکی را ارائه می‌دهند. لازم به ذکر است که بیومکانیک به علمی گفته می‌شود که حرکات و عملکرد طبیعی و غیر طبیعی بدن را مطالعه می‌کند، تا حدودی شبیه به مهندسی مرتبط با بدن انسان. دستگاه سفارشی، دقیقاً طبق مدل پای بیمار برای مشکل او ساخته می‌شود که کیفیت درمان با آن تهاجمی‌تر و موثرتر است. افرادی که پاتولوژی قابل توجهی در پایشان وجود ندارد، ولی ناراحتی خفیف را احساس می‌کنند، مخصوصاً کسانی که مشکلات ناشی از پروسه طبیعی افزایش سن را تجربه می‌کنند نیز می‌توانند از حمایت ساده قوس کف پا بهره‌مند شوند. ارتز سفارشی پا می‌تواند کارکردی یا تطبیقی باشد. یک دستگاه کارکردی سفت‌تر است و معمولاً یک ابزار پاشنه‌ای خارجی دارد که به زیر ارتز متصل می‌شود تا کنترل بهتری را برای پا ایجاد کند. این نوع از ارتز حرکات مختل شده پا را تغییر می‌دهد و عملکرد طبیعی پا را مجدداً ایجاد می‌کند. از طرف دیگر، ارتز تطبیقی به طور ویژه برای تغییر عملکرد پا طراحی نشده، بلکه به بیمار اجازه می‌دهد عملکرد سابق پای خود را ادامه دهد ولی با راحتی و حمایت بیشتر.

 ارتزهای پا با اهداف خاص

ارتز پا را می‌توان برای فعالیتی خاص، همچنین برای کفشی خاص طراحی کرد. برای مثال نیروهای دینامیکی که تنیسورها، فوتبالیست‌ها یا اسکی‌بازان با آن روبرو هستند با هم متفاوت است، بنابراین هر شخص به نوع خاصی از کنترل پا نیاز دارد که در ارتز پای شخص طراحی می‌شود. همین مسئله در مورد کسی که نسبت به سایر فعالیت بیشتری دارد نیز صادق است. زنانی که از پمپ‌های شیک‌تری استفاده می‌کنند، الزامات تطبیقی متفاوتی نسبت به کسانی دارند که از کفش‌های ساده‌تری استفاده می‌کنند. ارتزهای با اهداف خاصی وجود دارند که حمایت و ترمیم را برای زنانی که از کفش‌های پاشنه بلند استفاده می‌نمایند، فراهم می‌کنند. تمامی این ملاحظات را تکنسین مطب برای ساخت ارتزهای سفارشی لحاظ می‌کند. هرچه ارتز برای تطبیق یافتن با کفش‌های شیک بطور تهاجمی‌تری شکل داده شود، کنترل کارکردی آن بیشتر در خطر می‌افتد زیرا دستگاه باریک‌تر ساخته شده است. هر چه باشد، طراحی ارتز است که باعث تأثیر آن روی پا می‌شود. برای اجتناب از بروز مشکلاتی با تطبیق کفش، پزشک ممکن است به بیماران توصیه کند که کفش‌های خود را کمی بزرگتر از سایز پای خود انتخاب کنند.