انواع پروتز دست: انتخاب دست مصنوعی بر اساس اهداف و نیازهای متفاوت
اگر بازو یا دست شما به دلایل گوناگون قطع شده باشد، بعد از گذشت مدتی، به نقطهای میرسید که باید تصمیم بگیرید که از دست مصنوعی (پروتز) استفاده کنید یا خیر. در این شرایط شما ۴ گزینه پیش رو خواهید داشت:
- بدون استفاده از پروتز یا همان دست مصنوعی به زندگی خود ادامه دهید
- شما میتوانید از پروتزهای ثابت استفاده کنید
- میتوانید از پروتزهای کاربردی و متحرک استفاده کنید
انتخاب شما میتواند ترکیبی از گزینههای بالا باشد.
امروزه پروتزها از بیش از یک سیستم کنترلی برای هر فرد تشکیل شدهاند. برای مثال، ممکن است از میوالکترود برای کنترل دست و از مبدلهای موقعیت برای کنترل آرنج استفاده شود که هر یک از این سیستمها، سیستمهای کنترل کنندهی مستقل هستند. بیمار میتواند این سیستمها را به صورت همزمان در اختیار داشته باشد و کنترل کند. در گذشته، شما باید هر یک از این اعمال را جداگانه و یا به نوبت انجام میدادید. به این صورت که باید در ابتدا آرنج را خم میکردید، خم کردن آرنج را متوقف میکردید و سپس آن را با دست تعویض میکردید، دست را باز کرده و میبستید و در نهایت آرنج را باز میکردید. با استفاده از این سیستم که چندین عمل را به صورت همزمان انجام میدهد، علاوه بر اینکه میتوانید چند عمل را همزمان انجام دهید، حرکاتی سریعتر و طبیعیتر نیز خواهید داشت.
کلینیک ظفر متخصص تولید انواع پروتز تلاش کرده با ارائه خدمات خود در جهت رفع نیاز بیماران قطع عضو برآید و از درد و رنج آنها بکاهد. کلینیک ظفر آماده پاسخگویی به نیازهای شما می باشد. جهت ارتباط با ما و سفارش انواع پروتز با شماره های زیر تماس حاصل فرمائید.
آدرس کلینیک: میدان فاطمی، ابتدای خیابان جویبار، روبروی بانک انصار، پلاک 60، واحد 3
ساعت کاری کلینیک: شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۹ و پنجشنبهها از ساعت ۱۰ تا ۱۴
انواع پروتز دست
پروتزهای ثابت دستهای مصنوعیای هستند ک صرفا برای زیبایی استفاده میشوند. بر خلاف پروتزهای ثابت، پروتزهای متحرک ابزاری هستند که این امکان را به عضو قطع شده میدهند که امورات لازم را انجام دهد. پروتزهای متحرک در تمامی موارد، از نظر زیبایی نمیتوانند مانند پروتزهای ثابت باشند.
پروتزهای کاربردی در دو حالت وجود خواهند داشت، یا با قدرت بدن کار میکنند یا با قدرت الکتریکی اعمال خود را انجام میدهند. پروتزهایی که به وسیلهی بدن کار میکند به گونهای طراحی شدهاند که در آنها سیستمی متشکل از کابلهای مختلف برای مهار و کنترل آن قرار داده شده است و بیمار باید با استفاده از حرکت دادن بدن خود ( برای مثال با حرکت شانه یا بازو) کابل را کشیده و باعث شود که انتهای وسیله ( دست، چنگک یا گیره) باز و بسته شود، که این سیستم دقیقا مانند سیستم ترمز دوچرخه عمل میکند.
پروتزهای مکانیکی بدنی به حالتی هستند که داوطلبانه باز یا بسته میشوند. باز شدن داوطلبانه به این معناست که فرد در صورت نیاز با اعمال نیرو از طریق سیستم کابلی، میتواند انتهای دستگاه را باز کند. قسمت انتهایی دستگاه سپس به خودی خود با کمک نوارهای پلاستیکی بسته میشود، که در این حالت میزان توانایی دستگاه محدود به توانایی و قدرت نوارهای پلاستیکی خواهد شد. دستگاههایی که به صورت اختیاری بسته میشوند به این گونهاند که نیرو به جای اینکه صرف باز شدن دستگاه شود، برای بسته شدن آن استفاده خواهد شد، که در این حالت قدرت دستگاه به جای اینکه به قدرت نوارهای پلاستیکی وابسته باشد، به قدرت بدنی فرد استفاده کننده محدود میشود. دستگاههایی که به صورت داوطلبانه باز میشوند فقط یک نوع بازخورد ظاهری از کنترل بدن را به فرد میدهند چون این دستگاهها به گونهای طراحی شدهاند که به محض گرفتن جسم مورد نظر از طریق نوارهایی پلاستیکی بسته می شوند و بدن فرد نقشی در کنترل آن نخواهد داشت. اما دستگاههایی که بسته شدن دستگاه به وسیلهی بدن فرد صورت میگیرد به گونهای هستند که احساس و بازخوردی که فرد از کنترل کردن حرکت دارد را بیشتر به او القا میکنند درست مانند زمانیکه فرد ترمز دوچرخه را میفشارد و دوچرخه از حرکت باز میایستد. از آنجاییکه در این حالت افراد حس قویتری از کنترل را دریافت میکنند، میتوانند به تدریج قدرتی که برای گرفتن اجسام لازم دارند را تخمین بزنند و در صورت نیاز از نیرویی کمتر یا بیشتر استفاده کنند.
چگونه بدانیم که باید از پروتزهای بدنی یا الکترونیکی استفاده کنیم؟
برای انتخاب بین پروتزهای دست الکترونیکی و پروتزهای دست وابسته به بدن، باید با دقت مزایا و معایب هر یک را بررسی کنید.
مزایای پروتزهای دست مصنوعی وابسته به بدن (بادی پاور، بدنی)
- هزینهی کمتر
- سبکتر
- ترمیم راحتتر
- ارئه بازخورد بهتر به بدن
معایب پروتزهای دست مصنوعی وابسته به بدن (بادی پاور، بدنی)
- ظاهر ماشینی شکل
- چون استفاده از این نوع دستهای مصنوعی احتیاج به نیروی بدن دارد برای بعضی افراد ممکن است دشوار باشد.
مزایای دست مصنوعی الکترونیکی
- احتیاجی به نوار و گیره نخواهند داشت به همین دلیل میتوان آنها را به گونهای ساخت که ظاهری شبیه به دست واقعی داشته باشند.
- نیروی لازم برای حرکت این نوع دست مصنوعی از باتری تامین میشود به همین دلیل احتیاجی به حرکت دادن بدن برای استفاده از آنها نخواهد بود.
- نیروی چنگ زدن آنها برای گرفتن اجسام، قوی است.
معایب دست مصنوعی الکترونیکی
- هزینهی بیشتر
- وزن بیشتر (البته با استفاده از باتریهای پیشرفته، وزن باتریها کمتر و میزان حجم و ولتاژ آنها افزایش یافته است)
- هزینهی تعمیر بیشتر
- وابسته بودن به عمر باتری
یکی از پیشرفتهای بسیار مهمی که دستهای مصنوعی الکترونیکی داشتهاند، بهره گیری از چند متود کنترل مختلف میباشد. بر خلاف تصوری که بیشتر افراد دارند، تمام دستهای مصنوعی الکترونیکی میوالکتریکال نیستند. میتوان میوالکتریک را به این صورت توضیح داد که شما یک سیگنال را از عضلهای که قصد کنترل و حرکت دادن پروتز را دارد در سطح پوست خود دریافت میکنید. اما تمام دستهای مصنوعی الکترونیکی از سیستم میوالکتریک استفاده نمیکنند. بعضی از آنها از گیره و کلید، مبدلهای موقعیتی و یا از فشار سنج تشکیل شدهاند.
چند نوع دستگاه برای پایانهی دستهای مصنوعی وجود دارد؟
پایانههایی که برای بازوی قطع شده وجود دارد شامل موارد زیر میشود:
- قلابی شکل
- گیرهای، که منظور دستهای مصنوعی هستند که از یک قسمت به عنوان انگشت شصت و یک انگشت دیگر تشکیل شدهاند که ممکن است یادآورد پنجه لابستر، چاقو و یا پنجهی پرندگان باشد.
- دستهای ساختگی
هر یک از این موارد میتواند الکتریکی و یا بدنی باشد. هر کدام از پایانهها، معایب و مزایای مخصوص به خود را دارد و هر یک در بعضی موقعیتها بهتر از دیگری میتواند عمل کند. با این حال هیچ یک از این دستگاهها نمیتواند به طور کامل تمام نیازهای انسان را همزمان برطرف کند. معمولا افرادی که دچار قطع عضو شدهاند هر یک از این پایانهها را تهیه کرده و به راحتی در موقعیتهای مختلف میتوانند آنها را از قسمت مچ، با یکدیگر تعویض کنند. برای مثال شما ممکن است از دستگاههای قلابی یا گیرهای برای انجام برخی از امور خود استفاده کنید سپس میتوانید پایانهی دست مصنوعی خود را با یک پایانهی طبیعی که دارای مو و لک و جوشهای طبیعی است تعویض کرده و به دیدن دوستان خود بروید. در گذشته افراد مجبور بودند که فقط از یکی از پایانهها استفاده کنند اما امروزه شما قادر هستید که از تمام گزینهها در شرایط مختلف بهرهمند شوید.
دست مصنوعی قلابی شکل این امکان را به افراد میدهد که بتوانند اجسام را با استفاده از سر قلابها گرفته و بفشارند. با وجود اینکه بسیاری از افراد دستهای مصنوعی ساختگی را به دلیل ظاهر طبیعی تر و دستهای مصنوعی الکترونیکی را به دلیل قدرت چنگ بیشتر ترجیح میدهند، اما دستهای مصنوعی قلابی شکل مزایای بسیار زیادی دارند.
مزایای دستهای مصنوعی قلابی شکل
- کاربردیتر هستند
- بازدهی بیشتری دارند
- برای گرفتن اجسام کوچک مناسب هستند
- دوام بیشتری دارند
- نگهداری از آنها راحتتر بوده و هزینهی تعمیر کمتری دارند.
- سبک هستند
- فرد در حین برداشت اجسام راحتتر میتواند جسم مورد نظر را ببیند (سایز و ابعاد دستهای مصنوعی به گونهای است که در بعضی شرایط مسیر دید فرد برای برداشتن اجسام را مسدود میکند). چون دستهای مصنوعی فاقد حس هستند، دیدن اجسام در حین برداشتن آنها امر بسیار مهمی است. سطح دستهای مصنوعی قلابی شکل از نیتریل تشکیل شده است که از سر خوردن اجسام جلوگیری میکند، به همین دلیل دستهای مصنوعی قلابی شکل برای گرفتن و برداشتن اجسام گزینههای بهتری هستند.
- چون جنس دستهای مصنوعی قلابی شکل فلزی است، فرد احتیاجی ندارد که از برخورد دست خود به حرارت بترسد، در صورتی که دستهای مصنوعی ساختگی در برخورد با حرارت ذوب خواهند شد.
بعضی از کمپانیها دستهای مصنوعی قلابی شکلی را ارائه میدهند که از کنترل میوالکتریک بهره میبرند. این دستهای مصنوعی ۱۳.۲۳ اونس وزن داشته و توانایی تحمل ۱۱ کیلوگرم وزن را خواهند داشت. که از دستهای مصنوعی قلابی شکلی که با قدرت بدن کار میکنند بسیار قویتر خواهند بود. علاوه بر این، دستهای مصنوعی قلابی شکل دیگری وجود دارند که ضد آب هستند.
بهترین زمان دریافت عضو مصنوعی بعد از جراحی قطع عضو یا آمپوتاسیون
دستهای مصنوعی گیرهای شکل نیز به زیبایی دستهای مصنوعی ساختگی نیستند اما از نظر کارآیی مانند مورد قبل، مزیتهای بسیار زیادی را دارند. نسبت به دستهای مصنوعی ساختگی، کاربردیتر بوده و زاویهی دید بهتری را در اختیار فرد قرار میدهند. مزایا و معایب دستهای مصنوعی گیرهای تقریبا شبیه به قلابی شکل میباشد.
مزایای دستهای مصنوعی گیرهای
- ظاهر آنها ترسناک و تهدید کننده نیست
- در حین برداشتن اجسام آنها را خراش نمیدهند
- احتمال گیر کردن آنها در اجسام بسیار کم است
معایب دستهای مصنوعی گیرهای شکل
- برای برداشتن و کار کردن با اجسام کوچک مناسب نیستند
- به دلیل ضخامت انتهای آنها، زاویه دید فرد مانند دستهای مصنوعی قلابی شکل، کامل نخواهد بود.
- برای تایپ کردن مناسب نخواهند بود.
با وجود اینکه دستهای مصنوعی ساختگی نسبت به دستهای مصنوعی قلابی و گیرهای شکل، کاربرد و کارایی کمتری دارند، اما بسیاری از افراد فقط به دلیل یک مزیت بسیار مهم آنها را انتخاب میکنند: این نوع از دستهای مصنوعی شباهت بیشتری به دست انسان دارند. امروزه انواع مختلفی از دستهای مصنوعی ساختگی وجود دارد که شما میتوانید از بین آنها انتخاب کنید. بعضی از کمپانیها دستهایی را طراحی کردهاند که قابلیت چنگ زدن به طور خودکار را داشته باشد. در این نوع از دستهای مصنوعی سنسورهایی استفاده شده است که تشخیص میدهد برای برداشتن و گرفتن یک جسم چه میزانی فشار باید به آن وارد شود. دقیقا مانند حالتی که یک دست طبیعی برای برداشتن و بلند کردن لیوانی که حاوی آب باشد، این نوع از دستهای مصنوعی نیز به طور هوشمند تخمین خواهند زد که زمانی که آب درون یک لیوان ریخته میشود، لیوان سنگینتر خواهد شد و نیروی بیشتری برای برداشتن و نگه داشتن آن لازم خواهد بود. این دستهای مصنوعی یکی از بزرگترین معضلات کاربران میوالکتریک را برطرف کردهاند، به این صورت که فرد احتیاجی نخواهد داشت که فشار بسیار زیادی برای نگه داشتن یک جسم وارد کند و احتیاجی به نگران بودن در مورد افتادن اجسام به دلیل کمبود فشار، یا شکسته شدن آنها به دلیل فشار زیاد نخواهد بود. این سیستم در داخل دستها قرار داده میشود تا میزان قدرت لازم ـ فشاری که برای نگه داشتن اجسام لازم خواهد بودـ به طور مستقیم به سیگنالهای قدرت که درون بازو قرار دارند وارد شود. هرچه میزان این سیگنالها بیشتر باشد قدرت لازم برای برداشتن اجسام بیشتر خواهد شد. بنابر این برای برداشتن یک جسم سبک، فرستادن یک سیگنال کوچک کافی خواهد بود و به این صورت دست برای برداشتن جسم سبک آماده میشود.