معرفی انواع قطع عضو به دلایل بیماری و حوادث همراه با پروتز مناسب

آمپوتاسیون یا قطع عضو، جراحی است که طی آن همه بخش‌های یک بازو یا ساق پا برداشته می‌شود. این جراحی ممکن است به منظور درمان بیماری، آسیب یا عفونت انجام شود. هم‌چنین ممکن است برای خارج کردن تومور از عضلات یا استخوان نیز استفاده شود. اصلی‌ترین دلیل قطع عضو، جریان خون ناکافی است. باریک‌شدن یا آسیب شریان‌ها می‌تواند باعث جریان خون ناکافی شود. زمانی که این اتفاق در ساق پا یا بازو می‌افتد، به آن بیماری شریانی محیطی یا PAD می‌گویند. PAD اغلب اوقات بین 50 تا 75سالگی رخ می‌دهد و غالبا نتیجه‌ی دیابت یا آترواسکلروز است. آترواسکلروز همان انباشت پلاک در دیواره شریان است. جریان خون ناکافی باعث عقونت و مرگ بافت می‌شود. دیگر دلایلی که باعث می‌شوند به این عمل احتیاج داشته باشید شامل آسیب‌هایی مثل سوختگی شدید یا تصادف، و یا سرطان عضو می‌باشد. قطع عضو ممکن است برای عفونت‌های شدیدی که با آنتی‌بیوتیک‌ها یا سایر راه‌ها درمان نمی‌شوند، استفاده شود. در برخی موارد، ممکن است به علت یخ‌زدگی یا نورومای بافتی انجام شود. نوروما همان ضخیم‌شدن بافت عصبی است.

علل مختلف قطع عضو

بخش‌هایی که در ادامه می‌آیند، دو دسته اصلی آمپوتاسیون و مناطقی از بدن که اغلب دچار آن می‌شوند را توضیح می‌دهد.

آمپوتاسیون ضربه‌ای

البته، اگر بخواهیم کلی در نظر بگیریم، همه‌ی آمپوتاسیون‌ها، ضربه‌ای هستند. درهرحال، دسته‌ی “آمپوتاسیون ضربه‌ای” اشاره به حالتی دارد که آمپوتاسیون به‌صورت یک واقعه ناگهانی، خشونت‌بار و غیرقابل انتظار رخ می‌دهد و باعث ازدست رفتن اعضای فرد می‌شود. آمپوتاسیون از راه‌های متفاوتی رخ می‌دهد، از وضعیت‌های پرخطر که افراد درمعرض خطر قابل توجه قرار دارند، گرفته تا “تصادفات غیرمنتظره” تاسف‌برانگیز، طیف دارد. نمونه‌هایی از راه‌هایی که آمپوتاسیون ضربه‌ای رخ می‌دهد شامل:

• تصادفات مکانیکی که اغلب در محل کار رخ می‌دهد
• تصادفات ترافیکی
• انفجار یا دیگر آسیب‌های ناشی از انفجار
• شوک الکتریکی
• گیرافتادن عضو لای درساختمان یا خودرو

آمپوتاسیون ضربه‌ای، بسیار خطرناک است و اغلب، از طریق ازدست‌دادن خون، زندگی فرد را تهدید می‌کند اما به علت پیشرفت‌هایی که طی قرن اخیر در علم پزشکی شده، میزان بقا به‌طور قابل توجهی افزایش یافته‌‌ است. درمان، اغلب سریعا به صحنه تصادف می‌رسد و انتقال مناسب به بیمارستان از طریق زمین و هوا ممکن است. در آمپوتاسیون‌های ضربه‌ای، جایی که اندام نمی‌تواند دوباره متصل شود، فرد آسیب دیده یا دچار قطع عضو، بسیار احتمال خواهدداشت که متحمل جراحی شود تا استخوان در اندام باقی‌مانده، به درستی قرار گیرد، زخم تمیز شود(دبریدمنت هم نامیده می‌شود) و سپس بسته شود. این کار ممکن است نیازمند پیوندهای پوستی و نیز عمل‌های جراحی بیشتری باشد.

آمپوتاسیون وابسته به جراحی

آمپوتاسیون‌های وابسته به جراحی یک تکنیک حیاتی در پزشکی برای هزاران سال بوده اند. قبلا مهم‌ترین کاری بوده‌اند که جراح انجام می‌داده، هرچند با پیشرفت علم پزشکی، از فراوانی این عمل‌ها کاسته شده. شایع‌ترین دلیل آمپوتاسیون، عوارض همراه با عروق خونی است. این عوارض خصوصا زمانی اتفاق می‌افتند که خونرسانی به اندام ازدست رود و باعث علامت بسیار ناتوان‌کننده‌ای می‌شود که “نکروز” نام دارد. نکروز زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های زنده بافت، ناگهان می‌میرند. آمپوتاسیون وابسته به جراحی، می‌تواند برای بعداز آسیب ضربه‌ای، ضروری باشد و نیز می‌تواند به عنوان بخشی از یک درمان اورژانسی فوری انجام شود تا جان فرد را نجات دهد یا به خاطر اینکه استخوان، بافت‌ها یا هردو به طرز بدی اسیب دیده، طوری که بعدا نمی‌توانند مجددا بازسازی شوند. درهرحال، آمپوتاسیون وابسته به جراحی اغلب به عنوان آخرین چاره درنظر گرفته می‌شود و اگر باور براین باشد که اندام می‌تواند نجات پیدا کند، جراح، اول همین کار را انجام خواهدداد. برای مثال، می‌تواند آسیبی که فرد متحمل شده آن‌قدر قوی باشد که چاره ای جز برداشتن بخشی از اندام نباشد و سپس در اولین وهله می‌تواند با جراحی مجددا متصل شود. در برخی مواردِ آمپوتاسیون وابسته به جراحی کامل، جراحان می‌توانند حتی تلاش کنند که یک اندامی که قبلا آسیب دیده اما نگه داشته شده است را طی روشی که “جراحی کاشت مجدد” نامیده می‌شود، مجددا متصل کنند. چنین درمان‌هایی، اغلب بسیار موفقیت‌آمیز اند اما متاسفانه ممکن است گاهی اینگونه نباشد.

زمان جراحی قطع عضو پس از آسیب 

ممکن است طی چندین هفته یا چندین ماه بعد از آسیب اولیه، مشخص شود که یک اندام عملکرد مفید و کاملش را از دست داده یا اینکه شخص اکنون از یک درد پایدار و غیرقابل تحمل رنج می‌برد. در ادامه می‌تواند برای قطع عضو تصمیم گرفته شود. برخی آمپوتاسیون‌های وابسته به جراحی حتی چندین سال بعداز آسیب اولیه انجام می‌شوند. برای مثال، شخصی را درنظر بگیرید که درابتدا بازسازی عمده مفصل داشته است. همانطور که وضعیت این افراد درطول زمان بدتر می‌شود، ممکن است جایگزینی مفصل ضروری باشد اما به علت آسیبی که دیده‌اند، اندام ضعیف شده و بنابراین نمی‌تواند جراحی دیگری را تحمل کند و درنتیجه تنها گزینه پیش رو، قطع عضو وابسته به جراحی است. حین انجام آمپوتاسیون وابسته به جراحی، تیم پزشکی در تلاش خواهدبود تا آنجا که امکانش هست، اندام آسیب‌دیده را حفظ کند تا بتواند میزان عملکرد را دربالاترین حد نگه دارد که شامل استفاده از اعضای مصنوعی در آینده است.

نواحی قطع عضو

آمپوتاسیون می‌تواند درهر کدام از اندام‌های بدن اتفاق بیفتد، چه نواحی نیمه فوقانی چه نواحی نیمه تحتانی بدن. اینکه یک آمپوتاسیون خاص چگونه دسته بندی می‌شود، بستگی به بخشی از بدن دارد که جدا می‌شود. در ادامه دسته‌بندی‌های مختلف آمپوتاسیون را بخوانید. لطفا توجه کنید که واژه آمپوتاسیون که در ادامه به کار رفته منظور هردو آمپوتاسیون ضربه‌ای و وابسته به جراحی است.

استفاده از پروتز و اندام مصنوعی برای جبران عضو قطع شده 

بعد از آمپوتاسیون، اندام باقی مانده با بانداژهای مخصوص ترمیم زخم درمان خواهدشد. هدف اصلی پزشکتان در اینجا بهبود سریع زخم ناشی از جراحی است و اینکه اندام باقی مانده‌تان را برای اعضای مصنوعی آینده آماده کند. تمرکز حین دوره ابتدایی بعد از عمل روی 3هدف درمانی است: شما باید درد نداشته باشید یا دردتان بسیاربسیار کم باشد، اندام باقی مانده بتواند وزن را تحمل کند و باید بتوانید اندام باقی مانده را به طور مطلوبی در همه جهات جابجا کنید. قبل از استفاده از اعضای مصنوعی، اندام باقی مانده باید بهبود یافته باشد و به شکل مناسبی رسیده باشد. این بدین معنی است که تمام مایعاتی که به علت جراحی تجمع یافته‌اند باید از طریق فشاردرمانی از بین روند و در حقیقت، اِدِم اندام باقی مانده فروکش کند. زمانی که اندام باقی مانده‌تان به طور مناسبی شکل گرفت و توانست وزن را تحمل کند، ممکن است با یک عضو مصنوعی موقتی یا زودهنگام، جفت و جور شود. آنگاه شروع خواهید کرد تا استفاده از پای مصنوعی را تمرین کنید. در ابتدا، شما یاد خواهید گرفت چگونه عضو مصنوعی را بپوشید و دربیاورید و نیز از آن مراقبت کنید. بعدا، یاد خواهید گرفت چگونه با پای مصنوعی راه بروید که تحت عنوان تمرین راه رفتن نیز شناخته می‌شود.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”