تاریخ ۲۶ آبان ۱۴۰۲
پروتز گردن: عمل دیسک مصنوعی گردن و مراقبت بعد از آن با ارتز گردن
ستون فقرات گردنی از هفت استخوان تشکیل شده است که به آنها مهرههای سرویکال معروف است. این مهرهها به صورت پشت سر هم قرار گرفته و ناحیه گردنی را تشکیل میدهند. دیسکهای گردنی یا سرویکال، بالشتکهایی هستند که بین مهرههای گردن قرار میگیرند. علاوه بر این، ستون فقرات گردنی یک تونل حفاظتی برای بخش بالایی طناب نخاعی ایجاد میکند تا طناب نخاعی از طریق آن عبور کند. این بخش از طناب نخاعی شامل اعصاب نخاعی است که حس لمس و حرکت بخش بالایی بدن را تأمین میکنند. در صورتی که فضای بین دو مهره بسیار باریک شود، بخشی از مهره یا دیسک سرویکال ممکن است فشاری روی طناب نخاعی یا اعصاب نخاعی ایجاد کرده و علائمی نظیر درد، بیحسی یا ضعف را به وجود آورد. در صورتی که این علائم در پاسخ به درمانهای غیرجراحی بهبود نیابند، ممکن است جراحی دیسک به شما توصیه شود.
جراحی تعویض دیسک گردن شامل برداشتن دیسک درگیر سرویکال و تعویض آن با دیسک مصنوعی است. پیش از این که این عمل در دسترس قرار گیرد، باید دیسک آسیب دیده برداشته شده و مهرههای بالایی و پایینی به هم جوش میخوردند تا از حرکت این بخش از گردن جلوگیری کنند. استفاده از دیسک مصنوعی برای جایگزینی دیسک طبیعی گردن نوعی جدیدی از درمان است که به تازگی مورد تأیید جامعه پزشکان قرار گرفته است.
جراحی تعویض دیسک مصنوعی (ADR) – که به آن آرتروپلاستی کلی دیسک یا تعویض کلی دیسک (TDR) گفته میشود – معمولاً برای بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن انجام میگیرد که باعث گردن درد شدید و/یا درد بازو میشود که به درمانهای غیرجراحی پاسخ نمیدهد و به طرز چشمگیری بر کیفیت زندگی و توانایی عملکرد شخص تأثیر میگذارد. تعویض دیسک مصنوعی، عملی است که دیسکهای سرویکال آسیب دیده یا تحلیل رفته در ستون فقرات در طی آن تعویض میشوند. بجای جوش دادن مهرهها به هم برای جلوگیری از درد، دیسک سرویکال آسیب دیده خارج شده و با یک دیسک مصنوعی جایگزین میشود.
متخصصین کلینیک ظفر با برخورداری از سال ها تجربه و دانش در زمینه پروتز و اروتز به شما در جهت کسب آگاهی از نحوه انجام این جراحی و انجام مشاوره یاری می رسانند.
آدرس کلینیک: میدان فاطمی، ابتدای خیابان جویبار، روبروی بانک انصار، پلاک 60، واحد 3
ساعت کاری کلینیک: شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۹ و پنجشنبهها از ساعت ۱۰ تا ۱۴
تلفن تماس 02188951703
ایمیل zafarr.clinic@gmail.com
چرا به جراحی تعویض مفصل نیاز است؟
دیسکهای سرویکال (گردنی) با افزایش سن شروع به فروپاشی و برآمدگی میکند، این اتفاق در اکثر افراد در سن 60 سالگی رخ میدهد. ولی متخصصان نمیدانند که چرا برخی افراد علائم بیشتری از تحلیل دیسک گردنی را نسبت به سایرین تجربه میکنند.
این علائم عبارتند از:
- گردن درد
- خشکی گردن
- سردرد
- دردی که از شانههای شما به بازوهایتان میزند
- ضعف در شانهها، بازوها، دستها یا پاها
- بیحسی یا “سوزن سوزن” شدن بازوها
مزایای تعویض دیسک گردن
بیماران بطرز چشمگیری از مزایای تعویض دیسک گردن بهرهمند میشوند.
- در مقایسه با سایر جراحیها، تعویض دیسک دوران ریکاوری سریعتری دارد.
- تعویض مفصل نرخ موفقیت بالاتری دارد (بهبودی چشمگیری در حرکت شانه و گردن).
- این جراحی حرکات گردن را برای بیمار حفظ میکند.
- این جراحی فشار را بطرز شگفت انگیزی کاهش میدهد که روی طناب نخاعی و عصبهای نخاعی قرار داشت.
چه کسانی کاندید جراحی تعویض دیسک گردن هستند؟
اگرچه در اکثر موارد، استفاده از تعویض دیسک (آرتروپلاستی) به جای دیسککتومی و فیوژن سرویکال قدامی میتواند مورد استفاده قرار گیرد، اما در برخی شرایط انجام آرتروپلاستی ممکن نیست. اخیراً، تعویض دیسک فقط برای استفاده در یک سطح از گردن تأیید شده است و جایگزینی برای فیوژن گردن تأیید نشده است. این عمل در کودکان یا در مواردی که حرکت غیرطبیعی یا ناپایداری در سطح مشاهده میشود، توصیه نمیشود. در حالتی که تغییرات دژنراتیو پیشرفته که به عنوان اسپوندیلوز شناخته میشود، مفاصل فاست در پشت ستون فقرات را درگیر میکنند، ابزار تعویض مفصل در سطح گردنی قابل استفاده نخواهد بود. همچنین، در صورت وجود استیوپروزیس (پوکی استخوان) شدید یا عفونت فعال، استفاده از ابزار تعویض دیسک توصیه نمیشود. لازم به ذکر است که آرتروپلاستی گردن یکی از عملهای جراحی پیشرفته و فنی دشوار است و تأثیرات آن همواره در حال تحول است. برای مشورت در مورد امکان انجام جراحی تعویض مفصل در وضعیت خاص خود، بیماران باید به یک جراح ستون فقرات ماهر مراجعه کنند.
طراحی دیسک مصنوعی
دیسکهای مصنوعی گردنی دارای چندین طراحی مختلف هستند.
بعضی از این دیسکها شبیه به یک ساندویچ هستند که دارای دو صفحه انتهایی هستند که توسط یک جداکننده پلاستیکی از هم جدا شدهاند. این دو صفحه انتهایی از جنس آلیاژ کبالت کرومیوم ساخته شدهاند، که یک ماده بیخطر است که برای سالها به عنوان مفصل مصنوعی در لگن و زانو استفاده میشود.
یک هسته پلاستیکی (از جنس پلی اتیلن) بین دو صفحه فلزی انتهایی قرار میگیرد. این هسته به عنوان جداکننده عمل میکند و به شکلی طراحی شده است که به شکل محور چرخش صفحههای انتهایی باشد تا حرکت طبیعی دو مهره را تداعی کند. در هر طرف این صفحهها، چنگکهای کوچکی وجود دارد که به عنوان لنگر صفحات به بدنه مهرههای مجاور عمل میکنند.
طراحی دیگری از دیسک مصنوعی شامل لولای گوی و کاسهای است که حرکت طبیعی گردن را ایجاد میکند. این مفصل میتواند از جنس تیتانیوم و پلی اورتان باشد و به صورت فلز روی پلاستیک طراحی شود. برخی از این مفصلها از جنس فولاد ضد زنگ ساخته شده و به صورت فلز روی فلز طراحی میشوند.
این پروتز که بین دو مهره قرار داده میشود، ارتفاع میان دو مهره را مجدداً تنظیم میکند. در نتیجه، فاصله پیدا کردن دو مهره، لیگامنتهای ستون فقرات در این ناحیه کشیده میشوند که باعث ثابت ماندن پروتز در جای خود خواهد شد. این پروتز بعداً با فشار معمولی روی ستون فقرات در جای خود محکم میشود.
پروسه جراحی
مرحله اول جراحی دیسک گردن شامل شناسایی محل دقیق دیسک
بیمار به پشت قرار داده میشود. یک برش روی پوست و عضلات نازک جلوی گردن بیمار زده میشود. عروق خونی، تراشه (نای) یا لوله تنفسی و مری کنار زده میشود تا جراح بتواند بخش قدامی ستون فقرات گردنی را ببیند. دیسکی که قرار است تعویض شود با استفاده از فلوروسکوپ مشخص خواهد شد. فلوروسکوپ یک دستگاه اشعه ایکس است که به پزشک امکان مشاهده عکس رادیولوژی در حین عمل را میدهد.
مرحله دوم جراحی شامل برداشتن دیسک آسیب دیده
جراح که از جلوی ستون فقرات کار میکند، بخش بزرگی را از وسط دیسک آسیب دیده جدا میکند. سپس استخوان ستون فقرات از هم جدا میشوند و فضای کافی را برای مشاهده داخل فضای دیسک و کار داخل آن فراهم میآورند. با استفاده از میکروسکوپ جراحی، تمام بقایای مواد دیسک از پشت دیسک خارج میشود. جراح همچنین تمام بخشهای دیسک را که بر عصبها فشار میآورد خارج کرده و هر گونه استئوفیت را جدا میکند.
مرحله سوم جراحی شامل وارد کردن دیسک مصنوعی به داخل فضای آمده شده دیسک است
فضای دیسک به ارتفاع طبیعی دیسک باز میشود. این مرحله به کم کردن فشار از روی اعصاب کمک میکند. در این لحظه از فلوروسکوپ یا عکس رادیولوژی استفاده میشود تا ابزار دیسک مصنوعی را داخل فضای آماده شده دیسک وارد نمایند. این دستگاه به پزشک امکان مشاهده مکان وارد شدن دیسک در زمان جراحی را میدهد. این امر باعث ایمنی بیشتر و دقت بالاتر جراحی خوهد شد.
مرحله آخر جراحی شامل تست پروتز
در نهایت پروتز را با حرکت دادن ستون فقرات در جهات مختلف تست میکنند. سپس یک عکس رادیولوژی گرفته میشود تا مجدداً موقعیت و قرار گیری دیسک جدید بررسی شود.
پس از جراحی
مهمترین سوال این است که پس از جراحی چه اتفاقی میافتد. اکثر افراد یک یا دو روز در بیمارستان بستری خواهند ماند. در صورت وجود درد زیاد یا سختی غیرمنتظره ممکن است یک یا دو روز بیشتر در بیمارستان بستری بمانید. بیماران معمولاً پس از عمل تعویض دیسک مصنوعی سریعاً دوران ریکاوری را پشت سر میگذارند.
- باید بتوانید در عرض چند ساعت از تخت خود پایین آمده و راه بروید. به دقت و با آرامش حرکت کنید و از فشار آوردن بر (خم کردن به عقب) گردن خودداری کنید. شاید نیاز به استفاده از یک بریس یا کلار (گردن بند طبی) نرم برای مدت کوتاهی پس از عمل باشد تا از عضلات گردن شما حمایت کند.
- در حین ریکاوری شما در بیمارستان، فیزیوتراپ ممکن است تا روزی که ترخیص شوید، هر روز یک الی دو بار به شما سر بزند. به شما نحوه حرکت کردن، لباس پوشیدن و انجام فعالیتهای روزمره بدون وارد کردن فشار بیش از حد روی گردن آموزش داده خواهد شد. فیزیوتراپ به شما کمک میکند تا برنامه قدم زدن را از داخل بیمارستان آغاز کنید. شما را تشویق خواهد کرد تا برنامه قدم زدن را بعد از بازگشت به منزل نیز ادامه دهید.
- هنگام که از بیمارستان ترخیص شدید، چند محدودیت اندک در مورد فعالیتهای شما وجود دارد. باید در حین نشستن، قدم زدن و رانندگی کردن جانب احتیاط را رعایت کنید. البته برای حداقل 4 هفته باید از بلند کردن وسایل خودداری کنید. جراح احتمالاً پس از 2 الی 4 هفته اجازه بازگشت به سر کار را یه شما خواهد داد. اگر شغل شما مستلزم حرکت کردن و بلند کردن اجسام سنگین است، شاید بهتر باشد دوره ریکاوری خود را افزایش دهید. ممکن است جراح بعد از گذشت شش هفته از جراحی به شما اعلام کند که میتواند همه فعالیتهای روزمره خود را از سر بگیرید.
- اگر مقدار زیادی را پای کامپیوتر یا سایر دستگاهها میگذارنید، شاید مجبور به عوض کردن ارتفاع و زاویه سطح کاری خود و/یا کامپیوتر شوید. پیدا کردن موقعیتی که فشار کمی را روی گردن شما میآورد ضروری است. بهتر است از سپری کردن چندین ساعت در یک موقعیت برای خواندن، خیاطی کردن یا سایر فعالیتهای دستی خودداری کنید. فیزیوتراپ میتواند در پیدا کردن موقعیتهای بهینه به شما کمک کند و همچنین راههایی را برای کشیدن عضلات گردن به شما پیشنهاد دهد.
- پروتز کف پا: پروتز پنجه پای قطع شده در بیماران دیابتی و عروقی
خطرات جراحی تعویض دیسک گردن چیست؟
اگرچه هر نوع جراحی خطراتی را به همراه دارد، اما جراحی تعویض دیسک به طور نسبی بیخطر است. قبل از جراحی، شما باید یک فرم رضایتنامه را امضا کنید که در آن در مورد مزایا و خطرات جراحی به شما توضیح داده شده است.
تعویض مفصل یک نوع جدید از جراحی ستون فقرات است و به همین دلیل اطلاعات کاملی در مورد خطرات و نتایج احتمالی این عمل در دراز مدت وجود ندارد. با جراح خود در مورد خطرات و مزایای جراحی تعویض دیسک صحبت کرده و آن را با انواع سنتی جراحی ستون فقرات گردنی (سرویکال) مقایسه کنید.
برخی از خطرات احتمالی جراحی ستون فقرات گردنی عبارتند از:
- واکنش به بیهوشی
- خونریزی
- عفونت
- مصدومیت عصب
- نشت مایع نخاعی
- تغییر صدا
- سکته
- سختی در تنفس
- دشواری در بلع
- عدم تسکین علائم
- شکستن یا شل شدن مفصل مصنوعی
- نیاز به جراحیهای بیشتر
ممکن است خطرات دیگری نیز بسته به وضعیت بالینی شما وجود داشته باشد. هرگونه نگرانی خود را پیش از عمل با پزشک خود در میان بگذارید.