پروتز گردن: عمل دیسک مصنوعی گردن و مراقبت بعد از آن با ارتز گردن

پروتز گردن: عمل دیسک مصنوعی گردن و مراقبت بعد از آن با ارتز گردن

ستون فقرات گردنی از هفت استخوان تشکیل شده که به آنها مهره‌های سرویکال می‌گویند، این مهره‌ها روی هم قرار گرفته و تشکیل ناحیه گردنی را می‌دهند. دیسک‌های گردنی یا سرویکال بالشتک‌هایی هستند که بین مهره‌های گردن قرار گرفته‌اند.  همچنین ستون فقرات گردنی شما یک تونل حفاظتی را برای بخش بالایی طناب نخاعی مهیا می‌کند تا طناب نخاعی از میان آن بگذرد. این بخش از طناب نخاعی شامل اعصاب نخاعی‌ای است که حس لامسه و حرکت کردن را برای بخش بالایی بدن شما فراهم می‌کنند. وقتی که فضای بین دو مهره خیلی باریک شود، بخشی از مهره یا دیسک سرویکال می‌تواند روی طناب نخاعی یا اعصاب نخاعی فشار آورده و باعث درد، بی‌حسی یا ضعف شود. هنگامی که این علائم نسبت به درمان‌های غیرجراحی پاسخی ندهند، ممکن است جراحی دیسک به شما توصیه شود.

جراحی تعویض دیسک گردن شامل برداشتن دیسک درگیر سرویکال و تعویض آن با دیسک مصنوعی است. پیش از این که این عمل در دسترس قرار گیرد، باید دیسک آسیب دیده برداشته شده و مهره‌های بالایی و پایینی به هم جوش می‌خوردند تا از حرکت این بخش از گردن جلوگیری کنند. استفاده از دیسک مصنوعی برای جایگزینی دیسک طبیعی گردن نوعی جدیدی از درمان است که به تازگی مورد تأیید جامعه پزشکان قرار گرفته است.

چرا به جراحی تعویض مفصل نیاز است؟

دیسک‌های سرویکال (گردنی) با افزایش سن شروع به فروپاشی و برآمدگی می‌کند، این اتفاق در اکثر افراد در سن 60 سالگی رخ می‌دهد. ولی متخصصان نمی‌دانند که چرا برخی افراد علائم بیشتری از تحلیل دیسک گردنی را نسبت به سایرین تجربه می‌کنند.

این علائم عبارتند از:

• گردن درد
• خشکی گردن
• سردرد
• دردی که از شانه‌های شما به بازوهایتان می‌زند
• ضعف در شانه‌ها، بازوها، دست‌ها یا پاها
• بی‌حسی یا "سوزن سوزن" شدن بازوها

مزایای تعویض دیسک گردن

بیماران بطرز چشمگیری از مزایای تعویض دیسک گردن بهره‌مند می‌شوند.

• در مقایسه با سایر جراحی‌ها، تعویض دیسک دوران ریکاوری سریع‌تری دارد.
• تعویض مفصل نرخ موفقیت بالاتری دارد (بهبودی چشمگیری در حرکت شانه و گردن).
• این جراحی حرکات گردن را برای بیمار حفظ می‌کند.
• این جراحی فشار را بطرز شگفت انگیزی کاهش می‌دهد که  روی طناب نخاعی و عصب‌های نخاعی قرار داشت.

چه کسانی کاندید جراحی تعویض دیسک گردن هستند؟

اگرچه در بیشتر موارد تعویض دیسک (آرتروپلاستی) را می‌توان بجای دیسککتومی و فیوژن سرویکال قدامی به کار بست، ولی موقعیت‌هایی نیز وجود دارد که انجام آرتروپلاستی را نمی‌توان متصور شد. اخیراً تعویض دیسک تنها برای استفاده در یک سطح از گردن مورد تأیید قرار گرفته و انجام آن بجای فیوژن گردن مورد تأیید نیست. در کودکان یا وقتی که حرکت غیرطبیعی یا بی‌ثباتی در سطح درگیر مشاهده می‌شود، این عمل نباید انجام گیرد. تغییرات دژنراتیو پیشرفته که به نام اسپوندیلوز شناخته می‌شود، مفاصل فاست را در پشت ستون فقرات درگیر می‌کنند، اگر این مفاصل در سطح گردنی درگیر شده باشند مانع از کار ابزار تعویض مفصل خواهند شد. از ابزار تعویض دیسک نباید در صورت وجود استيوپروزيس (پوکی استخوان) شدید یا عفونت فعال استفاده کرد. باید خاطر نشان کرد که آرتروپلاستی گردن یکی از عمل‌های جراحی مدرن و از لحاظ فنی دشواری است که آثار آن دائماً در حال تحول می‌باشد. بیماران باید به یک جراح ستون فقرات مجرب مراجعه کنند تا در مورد امکان انجام جراحی تعویض معفصل برای وضعیت خودشان مشورت نمایند.

طراحی دیسک مصنوعی

دیسک مصنوعی گردنی چندین طراحی مختلف دارد.

برخی از این دیسک‌ها شبیه ساندویچی با دو صفحه انتهایی است که توسط یک جداکننده پلاستیکی جدا شده‌اند. این دو صفحه انتهایی از جنس آلیاژ کبالت کرومیوم هستند، ماده‌ای بی‌خطر که برای سالیان دراز بعنوان مفاصل مصنوعی در لگن و زانو مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یک هسته پلاستیکی (از حنس پلی اتیلن) میان دو صفحه فلزی انتهایی قرار می‌گیرد. هسته بعنوان جدا کننده عمل می‌کند و به شکلی طراحی شده است که به شکل محور چرخش صفحه‌های انتهایی باشد به گونه‌ای که حرکت طبیعی دو مهره را تداعی نماید. در هر طرف این صفحه‌ها، چنگک‌های کوچکی قرار گرفته است. این چنگک‌ها بعنوان لنگر صفحات به بدنه مهره‌های مجاور عمل می‌کنند.

یکی دیگر از طراحی‌های دیسک مصنوعی لولای گوی و کاسه‌ای است که حرکت طبیعی گردن را ایجاد می‌کند. این مفصل می‌تواند از جنس تیتانیوم و پلی اورتان باشد و بصورت فلز روی پلاستیک طراحی شود. برخی از این مفصل‌ها از جنس فولاد ضد زنگ ساخته شده و بصورت فلز روی فلز طراحی می‌شوند.

این پروتز که بین دو مهره قرار داده می‌شود، ارتفاع میان دو مهره را مجدداً تنظیم می‌کند. در نتیجه فاصله پیدا کردن دو مهره، لیگامنت‌های ستون فقرات در این ناحیه کشیده می‌شوند که باعث ثابت ماندن پروتز در جای خود خواهد شد. این پروتز بعداً با فشار معمولی روی ستون فقرات در جای خود محکم می‌شود.

پروسه جراحی

مرحله اول جراحی دیسک گردن شامل شناسایی محل دقیق دیسک

بیمار به پشت قرار داده می‌شود. یک برش روی پوست و عضلات نازک جلوی گردن بیمار زده می‌شود. عروق خونی، تراشه (نای) یا لوله تنفسی و مری کنار زده می‌شود تا جراح بتواند بخش قدامی ستون فقرات گردنی را ببیند. دیسکی که قرار است تعویض شود با استفاده از فلوروسکوپ مشخص خواهد شد. فلوروسکوپ یک دستگاه اشعه ایکس است که به پزشک امکان مشاهده عکس رادیولوژی در حین عمل را می‌دهد.

مرحله دوم جراحی شامل برداشتن دیسک آسیب دیده

جراح که از جلوی ستون فقرات کار می‌کند، بخش بزرگی را از وسط دیسک آسیب دیده جدا می‌کند. سپس استخوان ستون فقرات از هم جدا می‌شوند و فضای کافی را برای مشاهده داخل فضای دیسک و کار داخل آن فراهم می‌آورند. با استفاده از میکروسکوپ جراحی، تمام بقایای مواد دیسک از پشت دیسک خارج می‌شود. جراح همچنین تمام بخش‌های دیسک را که بر عصب‌ها فشار می‌آورد خارج کرده و هر گونه استئوفیت را جدا می‌کند.

مرحله سوم جراحی شامل وارد کردن دیسک مصنوعی به داخل فضای آمده شده دیسک است

فضای دیسک به ارتفاع طبیعی دیسک باز می‌شود. این مرحله به کم کردن فشار از روی اعصاب کمک می‌کند. در این لحظه از فلوروسکوپ یا عکس رادیولوژی استفاده می‌شود تا ابزار دیسک مصنوعی را داخل فضای آماده شده دیسک وارد نمایند. این دستگاه به پزشک امکان مشاهده مکان وارد شدن دیسک در زمان جراحی را می‌دهد. این امر باعث ایمنی بیشتر و دقت بالاتر جراحی خوهد شد.

مرحله آخر جراحی شامل تست پروتز

در نهایت پروتز را با حرکت دادن ستون فقرات در جهات مختلف تست می‌کنند. سپس یک عکس رادیولوژی گرفته می‌شود تا مجدداً موقعیت و قرار گیری دیسک جدید بررسی شود.

پس از جراحی

مهمترین سوال این است که پس از جراحی چه اتفاقی می‌افتد. اکثر افراد یک یا دو روز در بیمارستان بستری خواهند ماند. در صورت وجود درد زیاد یا سختی غیرمنتظره ممکن است یک یا دو روز بیشتر در بیمارستان بستری بمانید. بیماران معمولاً پس از عمل تعویض دیسک مصنوعی سریعاً دوران ریکاوری را پشت سر می‌گذارند.

• باید بتوانید در عرض چند ساعت از تخت خود پایین آمده و راه بروید. به دقت و با آرامش حرکت کنید و از فشار آوردن بر (خم کردن به عقب) گردن خودداری کنید. شاید نیاز به استفاده از یک بریس یا کلار (گردن بند طبی) نرم برای مدت کوتاهی پس از عمل باشد تا از عضلات گردن شما حمایت کند.
• در حین ریکاوری شما در بیمارستان، فیزیوتراپ ممکن است تا روزی که ترخیص شوید، هر روز یک الی دو بار به شما سر بزند. به شما نحوه حرکت کردن، لباس پوشیدن و انجام فعالیت‌های روزمره بدون وارد کردن فشار بیش از حد روی گردن آموزش داده خواهد شد. فیزیوتراپ به شما کمک می‌کند تا برنامه قدم زدن را از داخل بیمارستان آغاز کنید. شما را تشویق خواهد کرد تا برنامه قدم زدن را بعد از بازگشت به منزل نیز ادامه دهید.
• هنگام که از بیمارستان ترخیص شدید، چند محدودیت اندک در مورد فعالیت‌های شما وجود دارد. باید در حین نشستن، قدم زدن و رانندگی کردن جانب احتیاط را رعایت کنید. البته برای حداقل 4 هفته باید از بلند کردن وسایل خودداری کنید. جراح احتمالاً پس از 2 الی 4 هفته اجازه بازگشت به سر کار را یه شما خواهد داد. اگر شغل شما مستلزم حرکت کردن و بلند کردن اجسام سنگین است، شاید بهتر باشد دوره ریکاوری خود را افزایش دهید. ممکن است جراح بعد از گذشت شش هفته از جراحی به شما اعلام کند که می‌تواند همه فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید.
• اگر مقدار زیادی را پای کامپیوتر یا سایر دستگاه‌ها می‌گذارنید، شاید مجبور به عوض کردن ارتفاع و زاویه سطح کاری خود و/یا کامپیوتر شوید. پیدا کردن موقعیتی که فشار کمی را روی گردن شما می‌آورد ضروری است. بهتر است از سپری کردن چندین ساعت در یک موقعیت برای خواندن، خیاطی کردن یا سایر فعالیت‌های دستی خودداری کنید. فیزیوتراپ می‌تواند در پیدا کردن موقعیت‌های بهینه به شما کمک کند و همچنین راه‌هایی را برای کشیدن عضلات گردن به شما پیشنهاد دهد.
• پروتز کف پا: پروتز پنجه پای قطع شده در بیماران دیابتی و عروقی

خطرات جراحی تعویض دیسک گردن چیست؟

اگرچه هر نوعی از جراحی خطراتی را به همراه دارد، ولی جراحی تعویض دیسک یکی از عمل‌های نسبتاً بی‌خطر است. پیش از جراحی باید فرم رضایتی را امضا کنید که در آن در مورد مزایا و خطرات جراحی توضیح داده است.

تعویض مفصل نوع جدیدی از جراحی ستون فقرات است و به همین خاطر اطلاعات زیادی در مورد خطرات و نتایج احتمالی این عمل در دراز مدت در دست نیست. با جراح خود در مورد خطرات و مزایای جراحی تعویض دیسک صحبت کنید و آن را با انواع سنتی جراحی ستون فقرات گردنی (سرویکال) مقایسه کنید.

برخی از خطرات احتمالی جراحی ستون فقرات گردنی عبارتند از:

• واکنش به بیهوشی
• خونریزی
• عفونت
• مصدومیت عصب
• نشت مایع نخاعی
• تغییر صدا
• سکته
• سختی در تنفس
• دشواری در بلع
• عدم تسکین علائم
• شکستن یا شل شدن مفصل مصنوعی
• نیاز به جراحی‌های بیشتر

ممکن است خطرات دیگری نیز بسته به وضعیت بالینی شما وجود داشته باشد. هرگونه نگرانی خود را پیش از عمل با پزشک خود در میان بگذارید.